رابطه (۳) وزن معیار/ سطر ماتریس ارزشگذاری × ستون وزنها = max?
۳-۱-۱-۳-۳- محاسبه شاخص ناسازگاری ماتریس تصادفی
مقادیر شاخص ناسازگاری را برای ماتریسهایی که اعداد آنها کاملاً تصادفی اختیار شده باشند، محاسبه کردهاند و آن را شاخص ناسازگاری ماتریس تصادفی[۲۴] نام نهادهاند که با توجه به جدول (۳-۵) به دست میآید.
جدول (۳-۵): شاخص ناسازگاری ماتریس تصادفی (قدسی پور، ۱۳۸۵)
۱۰ | ۹ | ۸ | ۷ | ۶ | ۵ | ۴ | ۳ | ۲ | ۱ | تعداد معیار |
۴۵/۱ | ۴۵/۱ | ۴۱/۱ | ۳۲/۱ | ۲۴/۱ | ۱۲/۱ | ۹/۰ | ۵۸/۰ | ۰ | ۰ | I.I.R |
محاسبه نرخ ناسازگاری
برای هر ماتریس، حاصل تقسیم شاخص ناسازگاری بر شاخص ناسازگاری ماتریس تصادفی هم بُعدش معیار مناسبی برای قضاوت در مورد ناسازگاری میباشد که آن را نرخ ناسازگاری مینامیم (قدسیپور، ۱۳۸۵).
رابطهی (۴) IR=
میزان قابلقبول ناسازگاری یک ماتریس یا سیستم، بستگی به تصمیمگیرنده دارد، اما ساعتی، عدد ۱/۰ را بهعنوان حد قابلقبول ارائه می کند و معتقد است چنانچه میزان ناسازگاری بیشتر از ۱/۰ باشد، بهتر است در قضاوتها تجدیدنظر گردد (قدسیپور، ۱۳۸۵).
در این تحقیق نرخ ناسازگاری با بهره گرفتن از نرمافزار Expert Choice11 به دست آمد که برابر با ۰۶/۰ شد و ازاینرو سطح قابلقبولی را در مقایسههای زوجی معیارها نشان میدهد.
فصل چهارم
نتایج و یافتهها
مکانیابی استقرار ایستگاههای آتشنشانی در منطقهی یک شهر بندرعباس
انتخاب مکان بهینه جهت استقرار ایستگاههای آتشنشانی نیازمند شناسایی و تجزیهوتحلیل معیارها و شاخصهای متعددی است. بنابراین در این پژوهش ابتدا معیارها و زیرمعیارهای تأثیرگذار در مکانیابی (بر اساس نظر کارشناسان و تحقیقات گذشته و دادههای در دسترس) استقرار ایستگاههای آتشنشانی مشخصشده و به دلیل تفاوت در میزان تأثیرگذاری شاخصها، با بهره گرفتن از تکنیک (AHP) مقایسه زوجی این مؤلفهها توسط ۵۰ نفر از کارشناسان باتجربه در زمینه خدمات شهری انجام گردیده و وزن نهایی هر یک از آنها محاسبهشده است. در ادامه با توجه به تعداد معیارها، لایه های اطلاعاتی در محیط ArcGIS ایجادشده و نتایج حاصل از تلفیق لایه های اطلاعاتی، بهترین مکانها را برای ایجاد ایستگاههای آتشنشانی در منطقهی یک شهر بندرعباس معرفی نموده است.
معیارها و شاخصهای مورد استفاده
انتخاب سنجههای مناسب بخصوص در امر مکانیابی بهینه برای انواع فعالیتها در پهنه سرزمین بهمنظور سازماندهی به ساختار فضای جغرافیایی، به ما این امکان را میدهد که مقایسه و انتخاب صحیحی بین گزینه ها یا آلترناتیوها به دست آوریم. معیار در برنامه ریزی رعایت اصل ضابطه یا قضاوت است. مسلماً بدون داشتن معیارهای اصولی و معین، ارزیابی طرحها و مقایسه آنها با یکدیگر ممکن نیست. یکی از مراحل مهم در فرایند برنامه ریزی، مرحله ارزیابی و انتخاب مناسبترین گزینه است (سرور، ۱۳۸۳). در این مرحله محاسن و معایب طرحها نسبت به هم سنجیده شده و بهترین آنها ازنظر اقتصادی و اجتماعی برای اجرا انتخاب میشوند. لذا معیارها و زیرمعیارهایی که بهنوعی در مکانیابی ایستگاههای آتشنشانی نقش اساسی داشته و در پژوهش حاضر با بهره گرفتن از تکنیک AHP مورد ارزیابی قرارگرفتهاند، در جدول (۴-۱) نشان دادهشده است. جدول (۴-۲) نیز ویژگی معیارهای مؤثر در مکانیابی ایستگاههای آتشنشانی را نشان میدهد.
جدول شماره ۴-۱ معیارها و زیر معیارهای موردبررسی در پژوهش
معیار | زیر معیار |
نزدیکی به شبکه ارتباطی اصلی (متر) | ۵۰۰ به بالا،۵۰۰-۳۰۰، ۳۰۰-۲۰۰، ۲۰۰- ۱۰۰، ۱۰۰-۰ |