جمعبندی انواع سبکزندگی زنان:
در این قسمت لازم شد تا یک جمعبندی از سبکزندگی نمونههای مورد مطالعه ارائه گردد و انواع سبکزندگی زنان را در سطوح مختلف به تصویر کشیده شود. لذا در ادامه ابتدا مؤلفههای سطوح مختلف سبکهای زندگی زنان مورد مطالعه به لحاظ فردی، میانی و کلان آورده شدهاست و پس از آن اقدام به جمعبندی و نتیجه گیری در خصوص انواع سبکزندگی مشاهده شده زنان با توجه به مسأله تحقیق انجام شد. با عنایت به اینکه در مبحث بعدی به پدیده قربانیشدن پرداخته شده لذا در فصول بعد به تدریج برای خواننده علت این دستهبندی سه تایی(جسورانه، محافظهکارانه، مصلحتاندیشانه) بیشتر روشن میشود.
مؤلفههای سطوح مختلف سبکهای زندگی زنان
سبکزندگی را میتوان شیوه زندگی طبقات و گروه های اجتماعی مختلف جامعه تعبیر کرد که در آن، افراد جامعه با پیروی از الگوهای رفتاری، باورها، هنجارها و ارزشهای اجتماعی با انتخاب نمادهای فرهنگی و منزلتی خاص، تعلقات خود را نسبت به آن هویدا میکنند.(رسولی،۵۵:۱۳۸۲). بوردیو معتقد است که منش و میدان در نهایت منجر به عمل میشوند. وضعیت رفتار افراد برگرفته از مجموعه منش و میدان است. در واقع کنش پیامد رابطه دیالکتیکی منش و میدان است(بوردیو،۲۰۰۲؛ ۱۹). استانکو (۱۹۹۹) معتقد است در زنان گرایش فزاینده برای به یاد آوردن تجارب اولیه زندگی و تسری ترسشان به سایر موقعیتهای زندگی وجود دارد. لذا زنان ممکن است در موقعیتهای مختلف و نقشهای مختلف بسته به موقعیت رفتارهای مختلفی از خود بروز دهند. از نظر زنان مشارکت کننده، نوع رفتار زن خود میتواند یکی از عواملی باشد که مسیر آسیب دیدن را مهیا میکند. از طرفی برخی مشارکت کنندگان نیز معتقدند که قربانی برخی مسائل شدن باعث شده که رفتار آنها تغییر کند. عوامل متعددی سبکزندگی یک زن را میسازند. مؤلفههای زندگی انواع سبکزندگی را رقم میزنند. زنان در بستری از مؤلفههایی که در ادامه از آنها یاد خواهیم کرد سبکزندگی خود را برمیگزینند و رفتار میکنند.
سطوح سبکزندگی زنان:
مؤلفههای که میتوان در سه سطح فردی، میانی و کلان آنها را دستهبندی کرد.
الف- سطح فردی: در سطح فردی عواملی نظیر سن،منطقه محل سکونت، تحصیلات، پوشش و آرایش، اعتقادات مذهبی و میزان پایبندی به آن، نگرش به حضور در بیرون از منزل و نحوۀ حضور و میزان حضور در بیرون از منزل، نوع شخصیت فرد به لحاظ اعتقادات دینی، تجربههای گذشته نظیر تعرض جنسی[۴۳] استفاده از مواد مخدر و الکل توسط فرد و یا خانواده زنان و نوع نگرش و پوشش افراد(در این مورد در مباحث بعدی شرح و بسط بیشتری داده خواهد شد)، اعتقادات رفتاری قالبی، رویکرد زنان نسبت به جنسیت و ارتباط با جنس مخالف همگی در سطح فرد مؤلفههای سبکزندگی زنان را میسازد.
ب- سطح میانی: در سطح میانی میتوان به خانواده اشاره کرد. خانواده یکی از عوامل تعیین کننده سبکزندگی فرد هستند. وضعیت خانواده اگر به سامان باشد فرد احساس امنیت بیشتری میکند و امکانات بیشتری در اختیار دارد(در این خصوص در مبحثهای بعدی توضیح بیشتری داده شدهاست). و در واقع از یک نوع سرمایه اجتماعی نسبتا بهتری برخوردار است. افرادی که در خانوادههای نابسامان زندگی کردهاند مشکلهای خاص خودشان را دارند و جنس هراسهایشان با دیگران متفاوت است(برای مطالعه بیشتر به قسمت ترسها و هراسها مراجعه شود) و ترجیحاتشان در زندگی بیشتر به سمتی میرود که این آسیبهارا پوشش دهد. همانطور که پیشتر توضیح داده شد نوع شغل افراد نیز بر سبکزندگی افراد تأثیرگذار است بهطوری که بر نحوۀ گذران اوقات فراغت فرد، نگرش فرد نسبت به مسائل مختلف از جمله جنسیت و حتی هراسها و ترسهای فرد (در مبحث ترسها و هراسها توضیح داده شدهاست) تأثیرگذاراست. استراتژیهایی که این افراد جهت مقابله با ترس خود و در موقعیتهای مختلف به کار میبرند نیز متفاوت است(به مبحث ترسها و هراسها مراجعه شود)
ج- سطح کلان: عواملی که در سطح کلان بر سبکزندگی زنان اثر گذار است شامل مواردی نظیر عدم حمایتهای فرهنگی و قانونی، سلطه مذکر و عدم دسترسی به شبکههای حمایتی را نام برد. بهطوری که زنان گاه خود را قربانی تغییر قوانین میدانند و گاه بحث عدم حمایتهای قانونی را مطرح میکنند که توضیحهای مبسوطی در بخشهای بعدی این فصل داده شدهاست(برای مطالعه بیشتر به مبحث ترسها و هراسها و بخش قربانیشدن مراجعه شود).
در مجموع میتوان مؤلفههای سبکزندگی زنان را به شکل زیر دستهبندیکرد:
جدول شماره ۳۲٫ مؤلفههای سطوح سبکزندگی
ردیف | سطوح | مؤلفهها |
۱ | سطح فردی | سن |
منطقه محل سکونت | ||
تحصیلات | ||
پوشش و آرایش | ||
اعتقادات مذهبی | ||
نگرش به حضور در بیرون از منزل و نحوۀ و میزان حضور در بیرون از منزل | ||
رویکرد زنان نسبت به جنسیت | ||
نحوۀ ارتباط با جنس مخالف | ||
اعتقادهای رفتاری | ||
تجربههای شخصی گذشته مثل تعرض جنسی، مصرف الکل، تجربه مصرف مواد مخدر | ||
۲ |