در الگوی قوی، جریان همسان پیام به صورتی دیگر عمل میکند. آثار تراکمپذیر ناشی از این پیامهای تبلیغاتی، خصلت گزینشی ندارد بلکه تبلیغ، با پاسخ موافق جمع (مردم) مواجه میشود. این الگو را میتوان به دستگاه خودکاری تشبیه کرد که بدون توجه به محتوای پاکتها بر همه آنها مهر واحدی میزند. در این روش مبلغ عمدتاً چیزی را دیکته میکند. البته الگوی قوی مانع از آن نمیشود که برخی از افراد با اشتیاق به آن پاسخ دهند و عدهای هم با آن مخالفت کنند
تشخیص موارد استفاده از الگوی قوی، نیازمند مطالعات تجربی است. اگر پاسخهای موافق برحسب گروهبندی سیاسی ـ اجتماعی (مثلاً برحسب شغل، درآمد، تحصیلات، مذهب و غیره) خیلی با هم تفاوت داشته باشد احتمالاً الگوی ضعیف مناسبتر است ولی،وقتی تفاوتی در توزیع پاسخها در گروههای اجتماعی وجود نداشت الگوی قوی مناسبتر به نظر میرسد. (همان منبع، ۹۲)
۲-۱۷ انواع تبلیغات
دامنهی تنوع در دنیای تبلیغات بسیار گسترده است و معیارهای گوناگونی برای طبقهبندی آن وجود دارد. اندیشمندان و صاحب نظران علوم اجتماعی و ارتباطات، تبلیغات را باتوجه به منبع، رسانه، شیوهی ارائه تبلیغات، اثر و نتیجه، مخاطب،بازار هدف، محدودهی تحت پوشش و امثال آن به گروههای مختلفی تقسیمبندی می کنند.(اکرامی، ۱۳۸۶، ۹۷)
در ذیل به اختصار به این انواع پرداخته میشود:
انواع تبلیغات براساس محدودهی تحت پوشش
در این تقسیمبندی میتوان به سه دسته ی کلی تبلیغات محلی، تبلیغات ملی / سراسری و تبلیغات فراملی اشاره نمود:
تبلیغات محلی
منظور تبلیغاتی است که در یک مکان ویژه ماند شهر، روستا یا بخش خاصی از شهر انجام میگیرد.
تبلیغات یک نامزد نمایندگی شورای اسلامی روستا از این نمونه است.
تبلیغات ملی یا داخلی
نوعی از تبلیغات است که برد آن در سطح یک کشور یا یک ملت باشد و معمولاً از رسانههای ملی مثل روزنامههای کشوری، رادیو، تلویزیون ملی و… استفاده میکند .در این نوع تبلیغات کلیهی اقدامات و فعالیتهای تبلیغی برای نفوذ و تأثیر در افکار افراد، گروه هاوسازمانهای داخلی و هدایت رفتار آنان در مورد مسائل مورد نظر انجام میشود.
توجه تبلیغات ملی، بیشتر به سمت ایجاد و حفظ اتحاد ملی، همبستگی بین مردم، تقویت روحیه و ارادهی آنان گرایش دارد. نمونهی این تبلیغات، تبلیغات بازرگانی کالای خاص، تبلیغات کاندیدای ریاست جمهوری یا تبلیغات برای ارائه خدماتی خاص در محدودهی یک کشور میباشد. ( تبلیغات گردشگری داخلی از این نوع است.)
تبلیغات فراملی
این نوع تبلیغات برخلاف نوع داخلی آن مرزهای جغرافیایی را در مینوردد و بیشتر متوجه سیاستهای خارجی بوده و بر سیاستهای جهانی تکیه میکند بنابراین سازمانها یا افراد مشخصی برای تأثیر بر افکار و رفتار مخاطبان کشورهای دیگر فعایت میکنند یا تولید کنندگانی که بخواهند بازار مصرف خود را در سطح بینالمللی گسترش دهند به تبلیغات در فراسوی کشور خود میپردازند.
تبلیغات فراملی در محدودهی برون مرزی، پخش پیام در یک یا چند کشور خارجی، پخش پیام تبلیغاتی از شبکههای ماهوارهای، درج آگهی مطبوعاتی که توزیع قاره ای جهانی دارند ودرج آگهی در اینترنت را شامل میشود. (همان منبع، ۹۹-۹۷)
تبلیغات براساس نوع ارائه پیام:
تبلیغات را با توجه به شکل و نوع ارائه پیام به تبلیغات مستقیم و غیرمستقیم تقسیمبندی میکنند:
الف) تبلیغات مستقیم
منظور از تبلیغات مستقیم، ایجاد ارتباط با پیامهای تبلیغی شفاف، آشکار و غالباً بدون واسطه است. در این نوع تبلیغ پیام دهنده پیام خود را صریح و بیپروا به مخاطبان ابلاغ میکند. در این روش مستمعین یا بینندگان، متن یا پیام صوتی و تصویری را بعنوان “پیام تبلیغی” دریافت میکنند مانند آگهیهای بازرگانی که از تلویزیون پخش میشود. این نوع تبلیغات نسبت به تبلیغات غیرمستقیم تأثیرگذاری سریعتری دارد.
ب) تبلیغات غیرمستقیم
این تبلیغات نمود و ظهور عینی ندارد و اهداف پیامهای تبلیغ نامحسوس و پنهان میباشد. یکی از مشکلات این نوع تبلیغ آن است که به راحتی نمیتوان از همهی امکانات از جمله رسانهها استفاده نمود.
از ویژگیهای این نوع تبلیغ آن است که از فرصتهای پیشآمده، شرایط و موقعیتهای جدید و حوادث پیش بینی نشده به صورت زیرکانه در جهت هدف خود استفاده میشود.(همان منبع،۱۰۳-۱۰۱)
تبلیغات غیرمستقیم یا تبلیغات نامرئی شیوهای است که آگهی دهنده پیام خود را به گونهای طراحی میکند که از حاشیههای پایین گسترهی شنوایی و بینایی مخاطبان بهره گرفته تا ضمیر ناخودآگاه آنها را متأثر سازد. در این روش از شگردهای مختلف الکترونیکی، کامپیوتری و روانشناختی توأمان استفاده میشود. حاشیههای پایین گسترهی شنوایی شامل صداهایی با شدت حدود چند دسیبل است که در شرایط معمولی شنیده نمیشود و حاشیههای پایین گسترهی بینائی نیز عمدتاً شامل تشخیص ناخودآگاه صحنههای نمایشی گذرا در مدت زمان کوتاه است. چشم انسان، صحنههای نمایشی را که مدت زمان آن کمتر از حدود یک دوازدهم ثانیه باشد تشخیص نمیدهد. (اطلاعات،۱۳۸۷، ۵)
جیمز ویکاری در سال “۱۹۵۸” در زمینهی تبلیغات نامرئی، آزمایشی انجام داد و در آن همزمان با نمایش یک فیلم در یک دورهی شش هفتهای، اسلایدهایی با مدت زمان سه هزارم ثانیه را هر پنج ثانیه یک بار نمایش داد که پیام آن اسلایدها عبارت بود از “کوکاکولا بنوشید!” نمایش آنها بر روی صحنه آنقدر کوتاه بود که مخاطبان به رغم درک آن هوشیارانه از پیامها آگاه نشدند. اما پس از نمایش فیلم، به ادعای او فروش کوکاکولا در سالن حدود ۱۸ درصد افزایش یافت. (بینگر، ۱۳۷۶، ۱۴)
تبلیغات نامرئی در احساس خودآگاه تأثیر ندارد و در واقع تأثیر آن بر ضمیر ناخودآگاه انسان است به ویژه که این نوع آگهی را میتوان به دفعات و به طور ناآشکار در رسانههای صوتی، تصویری و اینترنت قرارداد.(اطلاعات،۵،۱۳۸۷ )
انواع تبلیغات بر مبنای بازار هدف
الف) تبلیغات مصرف کننده
تبلیغاتی است که مخاطب آن مصرف کنندهی نهایی است برای این نوع تبلیغات عموماً از رسانههای جمعی استفاده میشود و بدین دلیل دارای هزینهی بسیار زیادی است.
ب) تبلیغات شرکتی
تبلیغاتی است که مخاطب آن مؤسسات تجاری است و نه اشخاص .این نوع تبلیغات به انواع تبلیغات صنعتی، واسطهای و تخصصی تقسیم میشود.
در تبلیغات واسطهای مخاطب آن عمده فروشان و واسطهها و کالای توزیع است نه مصرف کننده. در تبلیغات صنعتی، کالاها و خدماتی معرفی میشوند که مؤسسات تولیدی دیگر برای تولید کالا یا توزیع نیاز دارند. در این نوع تبلیغات هدف،رسانیدن پیام به کسانی است که کالاهای صنعتی را خریداری میکنند یا اینکه در تصمیم خرید نقش دارند.در تبلیغات تخصصی، مخاطبان متخصصانی مانند مهندسان، حسابداران و وکلا، هستند این گونه تبلیغات معمولاً در مجلههای تخصصی دیده می شود.(اسدی،۵۴،۱۳۸۰)
انواع تبلیغات براساس نوع رسانه:
تبلیغات را میتوان براساس رسانههایی که مورد استفاده قرار میگیرند طبقهبندی نمود:
تبلیغات چاپی: شامل روزنامه، مجله، کتاب و نشریات
تبلیغات پخشی: شامل رادیو، تلویزیون و ماهواره
تبلیغات پستی: شامل تبلیغات مستقیم پستی، تبلیغات سفارش پستی و اینترنتی
تبلیغات فضای بیرونی: شامل تابلوهای خیابانی، پوستر، تبلیغات روی بدنه و داخل وسایل نقلیه، نمایشگاهها و جشنوارهها
سایر تبلیغات: شامل سینما، ویدیو، هدایا و… (فروزفر، ۱۳۸۶، ۱۰۲)
تبلیغات بالای خطی و پایین خطی
تبلیغات را میتوان به دو شاخهی “بالای خطی” و “پایین خطی” تقسیم کرد.
تبلیغات بالای خطی
این نوع تبلیغات شامل تبلیغات اصلی رسانهای (معروف به آمیختهی رسانهای) است که برای آن کمیسیون یا درصد معینی به دفتر تبلیغاتی پرداخت میشود. این نوع شامل تبلیغات در مطبوعات (روزنامههاو مجلهها)، کتابهای راهنما، تلویزیون، رادیو، سینما و رسانههای فضای بیرونی میشود.
تبلیغات پایین خطی
این نوع تبلیغات شامل تمامی دیگر اشکال تبلیغات است. تبلیغات پست مستقیم، تبلیغات در نقاط معامله و خرید و فروش (مثل پوسترهای خردهفروشی، عنوان سازیهای پارچهای، کارتهای نمایش، کیفهای حامل و…)، تبلیغات حمایت مالی (نظیر تبلیغات روی بدنهی خودروها در مسابقات اتومبیلرانی، روی پیراهنهای فوتبال، روی بالونهای هوای گرم و…)، اینترنت، و هر جای دیگری غیر از آنچه مربوط به بالای خطی است .(همان منبع،۱۰۱)
۲-۱۸ انواع جاذبههای تبلیغ
هر پیام تبلیغاتی برای اینکه بتواند مخاطب را به سوی محتوای پیام خود جلب و ارتباط لازم را با او برقرار کند از یک نوع جاذبه استفاده میکند. متداولترین جاذبههایی که در پیامهای تبلیغاتی مورد استفاده قرار میگیرد عبارت است از: جاذبهی منطقی، احساسی، خنده، ترس، جنسی، اخلاقی، نوستالوژی و جاذبه ی یک جنبه ای و دو جنبه ای. در زیر هر یک از جاذبهها مورد بررسی قرار میگیرند.
جاذبه منطقی:
ارتباط برقرار کننده باید به دنبال جاذبه یا مطلبی باشد که پاسخ مورد انتظار او را به دنبال داشته باشد. یکی از راههای حصول این هدف از طریق بهرهگیری از جاذبههای منطقی است که به دلبستگیهای شخصی مخاطبان هدف مربوط میشود. جاذبههای منطقی نشان میدهد که کالا منافع و مزایای مورد انتظار را دربردارد. پیامهایی که کیفیت، صرفهجویی، فایده و کاربرد کالا را نشان میدهد از جمله پیامهایی است که در آنها از جاذبههای منطقی استفاده شده است. از این رو است که شرکت آی.بی.ام به هنگام معرفی محصولاتش به کاربران تجاری درباره کیفیت، عملکرد، ثبات، اعتماد و بهرهوری بهبود یافتهی آنها صحبت میکند.
در جاذبه منطقی به طور مشخص و صریح؛ مزایای کالا، خود کالا، ویژگیهای آن و… عنوان میگردد و از پرداختن به مسائل و موضوعات حاشیهای خودداری میشود. در واقع در تبلیغی که با بهره گرفتن از این نوع جاذبه ارائه میشود عمدهترین دغدغهی ارائه کنندهی تبلیغ این است که ذهن مخاطب را به خود کالا و خدماتی که فراهم میآورد جلب و از پرداختن به حواشی و تحریک احساسات افراد نظیر ورود به طبیعت و مسائلی از این دست خودداری کند.(محمدیان،۱۳۸۵،۱۳۲-۱۳۱)
جاذبهی احساسی:
دانلود پروژه های پژوهشی در رابطه با تاثیر تبلیغات در جذب گردشگری ورودی به ایران (مطالعه موردی گردشگران عراقی)- فایل ...