-
- از نظر علم واژه شناسی ٬ کلمه ” Tour ” از واژه لاتین ” Tornare ” و واژه یونانی ” Tornos ” مشتق شده است که به معنی “چرخ” یا “دایره” و یا ” حرکت به دور یک نقطه مرکزی یا یک محور ” استفاده می شده است. ویژگی اصلی چنین حرکتی بازگشت به نقطه آغازین حرکت است. بنابراین واژه ” Tour ” بر یک سفر رفت و برگشتی دلالت می کند. (محمودی میمند ٬ ۱۳۹۰ ٬ ص ۱۷ )
- فعالیت های افرادی که به محل هایی خارج از محیط معمول خود و برای کمتر از یک سال متوالی به منظور تفریح ٬ تجارت و دیگر اهداف سفر و یا در آن محل ها اقامت می کند . (پروفسور ایگلز٬ ۱۳۸۷ ٬ ص ۲۲۳ )
- صنعت گردشگری:
- صنعت گردشگری مجموعه ای از فعالیت ها ٬ خدمات و صنایع مختلفی است که به یک تجربه سفر می انجامد.این صنعت شامل حمل ونقل٬ اقامت٬ تغذیه٬ خرید٬ تفریح و سرگرمی و دیگر خدمات مهمان نوازی است.که در اختیار فرد یا گروه های مختلفی قرار می گیرد که از موطن خود به قصد سفر خارج می شوند .
- صنعت گردشگری کلیه فعالیت هایی که گردشگران در هنگام سفر انجام می دهند و به ایشان مرتبط می شود را در بر می گیرد و این فعالیت ها می تواند برنامه ریزی برای سفر ٬ جابجایی میان مبدا و مقصد ٬ اقامت و پذیرایی و کلیه فعالیت هایی که گردشگر در مقصد انجام می دهد را شامل می شود . (رنجبریان٬ ۱۳۸۸ ٬ ص ۱۱ )
- گردشگر:
- به عمل فردی که به مسافرت می رود و در آن مکان که خارج از محیط زندگی وی است برای مدتی کمتر از یک سال جهت تفریح ٬ تجارت و دیگر هدف ها اقامت نماید ٬ گفته می شود . (جهانیان ٬ ۱۳۸۸ ٬ ۱۶ )
- گردشگر٬ کسی است که به منظوری غیر از کار و کسب درآمد برای مدتی بیش از یک شب و کمتر از یک سال به سرزمینی جز محیط متعارف خود پای می گذارد و در آن اقامت می گزیند . صنعت گردشگری آمیزه ای از فعالیت های گوناگون از حمل و نقل و تغذیه تا اقامت و مدیریت رویدادها است که در جهت خدمت رسانی به گردشگران ٬ به صورت زنجیره ای به هم پیوسته ایفای نقش می کنند .
بر اساس تعریف٬ بازدیدکنندگان یک روزه و تفرجگران نیز در تعریف گردشگر وارد شده اند. گردشگری (توریسم) شامل کلیه فعالیت هایی است که گردشگران در هنگام سفر انجام می دهند و به ایشان مرتبط می شود و این می تواند شامل ; برنامه ریزی برای سفر٬ جابجایی میان مبدا ومقصد ٬ اقامت و نظایر آن باشد. (رنجبریان ٬ ۱۳۸۸٬ ص ۹)
۲-۲ . محیط زیست:
- محیط زیست مجموعه عوامل فیزیکی٬ بیولوژیکی ٬ اجتماعی- اقتصادی ٬فرهنگی و زیبایی شناختی است که بر افراد و جوامع تاثیر می گذارد و از آنها متاثر می گردد.این مجموعه شکل ٬خصوصیات روابط و بقاء موجودات را تعیین می کند. به عبارت دیگر محیط زیست را می توان به مفهوم اجزاء کره خاکی دانست که شامل موارد زیر می باشد:
- زمین٬ آب ٬ هوا (شامل تمامی لایه های اتمسفر)
- تمامی مواد آلی و غیر آلی و موجودات زنده
- کنش و واکنش های میان سیستم های طبیعی ( تعالی پسند ٬ ۸۵ ٬ ص ۴۰ )
- محیط زیست طبیعی شامل آن چیزی است که در طبیعت وجود دارد مانند جو(اتمسفر) ٬ خاک ٬ توپوگرافی ٬ سنگ ٬ منابع آب ٬ گیاهان ٬ جانوران و سیستم های اکولوژیکی . محیط زیست دیگری نیز وجود دارد که مصنوع انسان است و عوامل انسان ساز را در بر می گیرد که عموما انواع ساختمان ها و توسعه ساختاری هستند همانند مکان های تاریخی و باستانی. (رجبی ٬ ۱۳۸۹ ٬ ص۱۸)
- طبق تعریف مجید عباسپور در محیط زیست عبارتست از : به محیط اطراف که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم با ما در ارتباط می باشد گفته می شود و شامل ۳ بخش محیط طبیعی ٬ اجتماعی و انسان می باشد:
- محیط طبیعی ساخته دست بشر نمی باشد و شامل عوامل جاندار و غیر جاندار می باشد.
- محیط اجتماعی که همان محیطی است که در آن زندگی می کنیم.
- انسان ساخت محیطی است که با توجه به نیازهای انسان ساخته شده است. (آریان پور ٬ ۱۳۸۹ ٬ ص ۱۰)
۲-۳ . پیامدهای توسعه گردشگری :
وابستگی روزافزون دولت ها و جوامع ٬ به صنعت توریسم به طور مداوم ٬ تغییرات و دگرگونی هایی در زمینه های مختلف انسانی و محیط زیست به وجود می آورد. گرچه فعالیت های جهانگردی و نتایج حاصل از آن به همراه جاذبه ها وچشم اندازهای طبیعی و آنچه که ساخته انسان است ٬ برای ایفای نقش فراغتی ٬ تفریحی و فرهنگی اوست و وجود آنها برای جوامع کشورهای مختلف یک امر ضروری است و نبودن آن به عنوان یک نقیصه محسوب می شود ٬ لذا تمرکز شدید اینگونه فعالیت ها در یک منطقه جغرافیایی و عدم توزیع آن در مناطق مختلف از یک سو و بهره برداری بیش از حد از منابع و امکانات توریستی و انتخاب کارکردهای نامطلوب آن و عدم برنامه ریزی های اصولی و متکی بر عدالت اجتماعی در روابط انسان با انسان و انسان با محیط ٬ اثرات زیانبخش و جبران ناپذیری را به بار می آورد. با بیان ناگواری های توریسم و نتایج منفی آن است که برنامه ریزان امر توسعه توریسم را یاری خواهد بخشید که به عیوب آن پی برده و با توجه به مشکلات ناشی از آن و نارسایی ها وکمبودها ٬ با ارائه راه حل های ممکن ٬ خسارات ناشی از توسعه توریسم و اثرات زیانبار آن را به حداقل ممکن کاهش دهند.(رضوانی ٬ ۱۳۸۶ ٬ ص ۱۷۸ )
پیامد ها و اثرات گردشگری در مناطق با جاذبه های طبیعی می تواند منجر به تغییرات در محیط زیست می گردد. افزایش و توسعه هتل ها و دیگر بناها و تسهیلات توریستی موجب افزایش فاضلاب و در نهایت آلوده کردن آب به دلیل تخلیه فاضلاب تصفیه نشده به منابع آب و خاک به ویژه جریان های سطحی ٬ زیرزمینی و دریایی می شود . (منوری ٬ ۱۳۸۳ ٬ ص ۴۱-۳۶ )
امروزه صنعت گردشگری اهمیت فراوانی برای جوامع توسعه یافته و در حال توسعه دارد. مزایا و معایب صنعت گردشگری که اهمیت و ارزش آن انکارناپذیر است ٬ از چشم اندازهای مختلف می توان ابعاد وزوایای ان را بررسی کرد:
۲-۴ . مزایای عمده صنعت توریسم:
۱ . یکی از مزایای این صنعت ٬ فرصت اشتغال نیروی ماهر و غیر ماهر است به دلیل اینکه صنعت گردشگری اصولا صنعت کاربردی است؛
۲ . دسترسی به ارز خارجی مورد نیاز برای پرداخت کسر موازنه های ارزی و ایجاد تعادل در قیمت کالاها و …
۳ . افزایش درآمد ها که به طور کلی گردشگری یکی از نیروهای محرکه افزایش درآمد ملی و درنتیجه درآمد سرانه مردم است؛
- . افزایش درآمد ناخالص ملی؛
- . موجب توسعه زیرساخت های بنیادی می شود که این امر به نوبه خود منجر به گسترش معاملات بازرگانی و تشویق صنایع محلی خواهد شد؛
- . فعالیت های بخش اقتصادی جامعه را تنوع می بخشد؛
- . فرایند نوگرایی راتسهیل می کند؛
- . به گردشگران امکان آشنایی با مناطق یا کشورهای کمتر شناخته شده را می دهد؛
۹ . تصویری واقعی از کشور ٬ فرهنگ و تمدن کشور میزبان را انعکاس می دهد؛
۱۰ . تسهیلات تفریحی و جهانگردی را برای مردم محلی فراهم می کند؛
۱۱ . حفاظت و بهبود محیط زیست را ایجاب می کند؛
۱۲ . باعث رشد و گسترش و توسعه کشور و منطقه خواهد شد.
۲-۵ . عوارض عمده صنعت توریسم:
۱ . موجب افزایش تقاضا می شود و انتظارات مردم را دامن می زند که باید به آنها پاسخ داده شود؛
۲ . مشکلات اجتماعی مثل فساد ٬ بی بند و باری را افزایش می دهد؛