برای اولین بار در مرداد سال۱۳۳۲ هجری شمسی در نمودار سازمانی شرکت سهامی تصفیه نفت ایران مستقر در آبادان، ادارهی تاسیس شد که آن را روابط عمومی نامیدند.
از سال۱۳۴۰به بعد با الگوبرداری از این شرکت، وزارتخانهها و موسسات بزرگ دیگر نیز در ترویج واحدهایی به نامهای انتشارات، مطبوعات تبلیغات و اطلاعات که بعدا همگی به روابط عمومی تغییر نام یافت، پرداختند.
از سال۱۳۵۰ ادارات روابط عمومی با شکل و ترکیب فعلی و با آییننامهها اساسنامهها، شرح وظایف خاص خود از گسترش بیشتری برخودار شدند و توسط سازمان امور اداری و استخدامیکشور و وزارت اطلاعات و جهانگردی وقت (وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) از سال ۱۳۵۴ (تشکیلات جدید روابط عمومی در سازمانها به تصویب رسید و به تدریج رشد و توسعه ادارات روابط عمومی به حدی رسید که امروز شاهد آن هستیم که هر موسسه سازمان نهاد دارای روابط عمومی میباشد.
تعاریف متعددی از روابط عمومی موجود است که هر کدام از زوایه خاصی به آن نگریستهاست.
مارستین میگوید: روابط عمومی عبارت است از هنری که به کمک آن میتوان موسسه، سازمان و فرد را مورد علاقه و احترام کارمندان، مشتریها و مردمیکه با آن سر و کار دارند قرار دارد.
دکتر حمید نطقی (پدر روابط عمومی ایران) در جایی روابط عمومی را وکیل مدافع سازمان در بیرون و مدعیالعموم در داخل سازمان تعریف کرده است. رکسیها رلو روابط عمومی عبارت از دانشی است که توسط آن، سازمانها آگاهانه میکوشند به مسئولیت اجتماعی خویش عمل کنند تا بتوانند تفاهیم و حمایت کسانی را که برای موسسه اهمیت دارند به دست آوردند.
-
- اسکات ام کاتلیپ صاحب نظر روابط عمومی در جهان
روابط عمومی به اداره کردن وظایف شناسایی و ایجاد، حفظ و نگهداری روابط مطلوب و برجسته بین سازمان و جامعه است.
لانگ و هارستون: روابط عمومیکارکرد ارتباطی مدیریت است که از طریق آن سازمانها با محیط خود سازگار میشوند آن را اصلاح میکنند و تغییر میدهند یا آن را حفظ میکنند تا با اهداف سازمانی دست یابند.
۲-۲-۶-۱-تعریف انجمن جهانی روابط عمومی
انجمن جهانی روابط عمومی در ماه می۱۹۶۰، تعریف زیر را برای روابط عمومی تدوین و تصویب کرد. همین تعریف در نشست سال ۱۹۸۷ مکزیکو مورد تایید قرار گرفت. براساس تعریف میتوان گفت روابط عمومی مجموعهای از عملیات ارتباطی آگاهانه مبتنی بر برنامه و تحقیق است که با استفاده از شیوههای علمی و هنری، به دنبال ارتباط با مردم و اطلاعیابی از نظرهای آنها، تجزیه و تحلیل گرایشهای مخاطبان و افکار عمومی به منظور گفتگو با آنان برای رسیدن به تفاهیم با کارکرد روشها و ابزارهای ارتباطی نوشتاری، گفتاری، دیداری و شنیداری است.
۲-۲-۶-۲-روابط عمومی
مجموعهای از اقدامات و کوشش های حساب شدهای است که هر سازمان برای برقراری ارتباط موثر و هدفمند با گروههایی که با سازمان در ارتباطند، انجام میدهد.
روابط عمومی یکی دیگر از ابزارهای اصلی تبلیغات پیشبرد، به شمار میآید و وظیفه مهم آن ایجاد بستری مناسب از تعاملات مطلوب با سازمانهایی است که در ارتباط با ما هستند و این امر تنها با ایجاد ذهنیتی روشن جهت کسب شهرت و اعتبار شرکت ممکن میشود.
با استفاده از روابط عمومی سازمانها بابت فضا و زمان مورد نظر و سازمانهای جمعی هزینه ای پرداخت نمیکند و میتواند با انتشار اطلاعات و برپا کردن جلسات فعالیت تبلیغاتی زیادی انجام دهد ولیکن به دلیل انجام وظایف مختلف نمیتواند اهداف مربوط به بازاریابی کالا را به عهده گیرد و همواره میبایستی در کنار بخش بازاریابی بطور مشترک در این زمینه فعالیت نماید.
روابط عمومی (Publicreiation) و یا به احتضار PR مفهوم گستردهای است که شاید نتوان آن را در یک جمله تعریف کرد و خلاصهترین شکل تعریف روابط عمومی، مدیریت جریان اطلاعات دو سویه میان سازمان و افکار عمومی است.
به عبارت سادهتر روابط عمومی نوعی اطلاعرسانی در مورد محصول و یا خدمات یک کسب و کار به افکار عمومی با قابلیت سنجش و ارزیابی تاثیرگذاری آن است. آنچه در روابط عمومی بسیار مهم است و میبایست مورد توجه قرار گیرد این است که در روابط عمومی، رابطه ایجاد شده میبایست دو سویه باشد و بتوان بازخوردهای حاصل از ارزیابی و مورد سنجش قرار داد.
روابط عمومی بخشی از یک سازمان است که وظیفه دارد که افکار عمومی را در مورد صنعت سازمان خود رصد کرده و با بهره جستن از فرصتهای مناسب و تعامل دایمی با رسانهها، بر روی افکار عمومی در مورد محصولات و خدمات سازمان خود تاثیر بگذارد.
از نظر جایگاه و یا چارت سازمان، من روابط عمومی را زیر مجموعهای از واحد بازاریابی یک سازمان میدانم، روابط عمومی ابزاری است برای خلق یک برند جدید کاری که امروزه روابط عمومیبرای خلق یک برند جدید میتواند انجام دهد. تبلیغات یا از انجام آن عاجز است و یا با هزینه ای با مراتب بیشتر میتواند انجام دهد (مسعود محدودی، ۱۳۹۱).
-
- سه قاعدهای که میبایست در انجام فعالیت روابط عمومی خود در نظر داشته باشیم
از پیامی متفاوت و خلاق ایجاد کنیم عامه مردم در حال غرض شدن در انبوه پیامهای تبلیغاتی و اطلاعاتی هستند که همه روزه به سمت آنها سرازیر میشوند.
پیامها میبایست قابلیت این را داشته باشد که همهاز اطلاعات سر بیرون بیاورد و مورد توجه قرار گیرد.
۲-استراتژی روابط عمومی ما در نهایت منجر بهافزایش درآمد کسب و کار میشود در غیر این صورت وقت و هزینه خود را اتلاف کردهایم.
۳-آنچه میبایست به آن توجه کنید این است که امروز یک برنامه استراتژیک بازاریابی که ابزار روابط عمومی در آن نقشی نداشته باشد یا از کمترین امکانات آن بهرهبرداری کند. قطعا موثرترین برنامه بازاریابی نخواهد بود در این برنامه بازاریابی بودجه بسیار زیادی صرف شده بیشک به اندازه هزینه انجام شده موثر نخواهد بود.
۲-۲-۶-۳-روابط عمومی و جایگاه آن در بازاریابی
در حال حاضر به هر سویی که نگاه میکنیم شاهد اجرای برنامههای مختلف بازاریاب با محوریت تبلیغات برای اطلاعرسانی، تشویق و ترغیب خریداران هستیم.
در این میان برنامههای روابط عمومی به عنوان ابزارهای کارآمد و موثر در زمینه ترویج و پیشبرد از اهمیت بسزایی در تحقق اهداف بازاریابی سازمان برخودار است (رفیعی، ۱۳۹۰).
-
- نقش موثر روابط عمومی
یکی از نکات بسیار حساس در تعامل با مردم نقش شاخههای تبلیغات و بازاریابی در روابط عمومی است و برخی عقیده دارند که این سرشاخه از یکدیگر مجزا است. در صورتی که با سادهانگاری و کوچک شمردن نقش کلیدی روابط عمومی به بیراهه خواهیم رفت و به صورت مستمر اصرار بر جدا کردن آن دارند و معلوم نیست هدف از این جزیی نگری چیست.
یکی از ابزارهای ارتباط با مردم و تعامل با مخاطبان در روابط عمومی، بازایابی است.
کارشناسان روابط عمومی با شناخت کامل مشتری میتواند انگیزه جذب را افزایش دهد. روابط عمومی به عنوان یک تکنیک حمایت از بازار به خوبی شناخته شده است (یحیایی ایله ای،۱۳۹۱).
-
- همسویی تبلیغات و بازاریابی در روابط عمومی
هماهنگی و نتیجه فعالیتها تنها زمانی امکانپذیر خواهد بود که مدیریت روابط عمومی بتواند بازاریابی، تبلیغات و روابط عمومی را با هم در کنار هم درک کند و به آن اعتماد کند.
تبلیغات و بازاریابی در هر دو طرف وهر دو سمت دارای محدودیتهای خواهند بود. که کارکردن با هم ضرورت آن را ایجاد میکند تا این محدودیتها کم رنگ شده و اثرات آن شفاف شود ضروری است. هماهنگی زمانبندی بین روابط عمومی و تبلیغات سازمانی در آغاز یک فعالیت اقتصادی و تولید محصول جدید یا در شروع یک حرکت خدماتی میرسد. اما ممکن است لازم و نیاز نباشد که هر دو طرف در ادامه راه در یک نگرش مشابه با هم کار کند.
-
- برنامهریزی در فعالیتهای روابط عمومی
هماهنگی ایجاد نخواهد شد مگر اینکه روابط عمومی و تبلیغات در طرحریزی و برنامهریزی با دقت عمل کرده و ساکت ننشیند و حرکتی از خود نشان دهند و یا پیشبینی دوره فعالیتها اهداف را همسو و هم جهت با هم داشته باشند روابط عمومی و تبلیغات هر دو به طور حتم در پیشرفت هدف و برنامه بازاریابی سهم خواهند داشت. روابط عمومی و تبلیغات هر دو باید به ارائه نظرات خود به طور جداگانه در مورد هدف بازاریابی بپردازند و برنامههای کلی و جامع را برای فعالیتهای خود پیشبینی و ارائه کنند. این بدین معنی است که برنامهریزی کردن برای رسیدن به پیشرفت و رسیدن به هدف شامل مواردی خواهد بود برگرفته از طرحهایی که توسط روابط عمومی و تبلیغات ارائه شده است (امینی،۱۳۸۷).
ادوارد لینکولن، مشاور بریتانیایی و مدیر امور ویکنسون سورد میگوید: بسیاری از مشاوران روابط عمومیکارشناسان روابط عمومی باید در نظر بگیرند و در مواقع ضروری هشدارهای لازم را برای پیشرفت کار مدیران پیشنهاد کنند یا هشدار به موقع نشاط را امر جمع موجود آورند و کار دلسردی و بیمیلی و در نهایت از دست رفتن انگیزه جلوگیری کنند. این احساس همواره باید در ورای عمومی به عنوان یک شرط لازم برقرار باشد تا همسو بازاریابی بتوانند حرکت کند.
یکی از اصول اولیه در بازاریابی زمانبندی است و نباید دورههای مختلف، تبلیغات، بازاریابی با فعالیتهای اصلی روابط عمومی موجب تداخل فعالیتها شده و به جای استفاده از فرصتها نتیجه عکس بدهد. دقیقات باید برای هر سه فصلی زمان آن کاملا کنترل شود. برنامهریزی فعالیتهای روابط عمومی و تبلیغات منتقدانه (نکوهشی) است.
۲-۲-۶-۴-نقش روابط عمومی در تبلیغات
ایجاد هماهنگی موثر بین روابط عمومی و تبلیغات بدون داشتن یک دید واضح از نقاط قوت و ضعف هر کدام کار دشواری است.
مخاطبین تبلیغات میتواند به طور خیلی صحیح و دقیق به مخاطبین خارجی انتقال پیدا کند، و هدایت شود. فعالیتهای ارتباطی رسانه ای ممکن است به طور خوب و مطلوبی به مخاطبین انتقال داده شود، اما هیچ تعهد و ضمانتی در افشای آن وجود نداشته باشد. این بستگی به ارزش خبرها و جاذبه روابط دارد تکنیکهای روابط عمومی عامل موثری برای دستیابی و مخاطبین به رسانهها است و در رقابت ها و حمایتهای مالی میتوان یکی از عوامل اصلی باشد و این حرکت در بازاریابی و تمرکز کردن روی عدهای خاص و قلیل از مخاطبین یا در سطح گسترده باید همواره مدنظر قرار گیرد و بتوانیم از تکینکهای روابط عمومیبرای تبلیغات و بازاریابی به بهترین شکل ممکن استفاده نماییم (خسرو رفیعی،۱۳۹۰)
- ابزارهای روابط عمومی