آزمایش
R
T1
X
T2
کنترل
R
T1
-
T2
۳-۳- جامعه آماری
جامعهآماری این پژوهش شامل کلیهی متقاضیان جراحی بینی در شهر تهران بوده که از ابتدای سال ۹۲ لغایت سال ۹۳ به مطبهای متخصصین جراحی زیبایی مراجعه کرده بودهاند.
۳-۴- نمونه آماری و روش نمونهگیری
نمونهگیری به صورت در دسترس بود. حجم نمونه با توجه به نوع پژوهش و همچنین پژوهشهای گذشته ۳۰ نفر تعیین شد سپس به صورت تصادفی تعداد ۱۵ نفر از زنان متقاضیان جراحی بینی در گروه آزمایش و ۱۵ نفر دیگر در گروه کنترل تقسیم شدهاند.
۴-۳-۱-معیار ورود
وجود میزان افسردگی و اضطراب در حد متوسط در بین مراجعین
عدم دریافت درمان روانشناختی دیگر در ۶ ماه گذشته
عدم وجود سابقه هرگونه اختلال روانی
عدم استفاده از داروهای آرام بخش یا داروهای اعصاب
۴-۳-۲-معیار خروج
تکمیل نکردن کامل پرسشنامه ها
عدم حضور در جلسات درمانی بطور منظم
۳-۵- ابزار گردآوری اطلاعات
۳-۵-۱- راهنمای افسردگی بک[۶۷]
این پرسشنامه دارای ۲۱ ماده است که علایم جسمانی، رفتاری و شناختی افسردگی را اندازهگیری میکند. هر ماده دارای ۴ گزینه است که بر مبنای ۰ تا ۳ نمره گزاری میشود و درجات مختلفی از افسردگی از خفیف تا شدید را تعیین میکند. حداکثر نمره در این پرسشنامه ۶۳ و حداقل صفر میباشد.
۲۱ ماده پرسشنامه افسردگی بک به شرح زیر است:
غمیگینی،بدبینی، احساس شکست، نارضایتی، احساس گناه، انتظار تنبیه، بیزاری از خود، اتهام به خود، افکار خودکشی، گریستن، بیقراری، کنارهگیری اجتماعی، بیتصمیمی، تصور تغییر بدنی، دشواری در کار، بیخوابی، خستگی پذیری، تغییر در اشتها، کاهش وزن بدن، اشتغالات ذهنی، کاهش علایق جنسی.
مقایسه این پرسشنامه با پرسشنامه افسردگی Hamilton (1960)، حاکی از آن است که پرسشنامه بک این امتیاز را دارد که به مهارت یا تعصب آزمایش کننده بستگیندارد و بیشتر به سنجش ویژگیهای روانشناختی افسردگی میپردازد، تا ناراحتی جسمانی و فیزیولوژیک و همبستگی آنها با هم ۷۵/۰ است. این پرسشنامه توسط افراد زیادی طی سالها مورد مطالعه قرار گرفته است و به عنوان بهترین پرسشنامه در تعیین افسردگی شناخته شده است (بک و همکاران ۱۹۸۷ – ۱۹۶۱).
ویرایش دوم این پرسشنامه شکل بازنگری شده پرسشنامه افسردگی بک است، که جهت سنجش شدت افسردگی تدوین شده است(Brown and steer, 2000). فرم جدید تجدید نظر شده پرسشنامه بکدر مقایسه با فرم اولیه بیشتر با DSM-IV همخوان است. علاوه بر آن ویرایش پرسشنامه، تمامی عناصر افسردگی را بر اساس نظریه شناختی افسردگی نیز پوشش میدهد.
این پرسشنامه همانند ویرایش نخست از ۲۱ ماده تشکیل شده که آزمودنی برای هر ماده یکی از ۴ گزینهای که نشان دهنده شدت علامت افسردگی در مورد خویش است را بر میگزیند. هر ماده نمرهای بین ۰ تا ۳ میگیرد و به این ترتیب نمره کل پرسشنامه دامنه از ۰ تا ۶۳ دارد.
پرسشنامه افسردگی ویرایش دوم چهار ماده از ویرایش قبلی را نداشته و به جای آنها مادههای دیگری در پرسشنامه افزوده شدهاند. همچنین در این پرسشنامه ۲ ماده ( ۱۶ و ۱۸) به گونهای ویرایش شدهاند که به شدت افسردگی بیشتر حساس باشند. این پرسشنامه در جمعیت ۱۳ سال به بالا قابل استفادهاند.
۲۱ ماده پرسشنامه افسردگی بک در سه گروه نشانههای عاطفی، شناختی و نشانههای جسمانی طبقهبندی میشوند. علایم هریک از این طبقات در جدول زیر ارائه شده است.
جدول(۳-۲) نشانههای افسردگی
طبقات
علامت اختصاری
تعداد عبارات
نشانه ها
نشانههای عاطفی
A
۸