ثبات

ثبات- آرامش داشتن - امنیت کاری کارکنان - اختلاف و تعارض پایین

دراین پژوهش برای بررسی و ارزیابی مدیریت دانش در گمرک فرودگاه امام خمینی (ره) از چرخه مدیریت دانش ارائه شده توسط لاوسون در سال ۲۰۰۳ استفاده خواهیم کرد. فرایند های مدیریت دانش از نظر لاوسون به شرح زیر است.

الف- ایجاد دانش ب- جذب دانش ج- سازماندهی د – ذخیره دانش ه - انتشار دانش و- کاربرد دانش (لاسون، ۲۰۰۳)
مدل تحقیق
عوامل فرهنگ سازمانی (مدل ساروس و دیگران) و فرایندهای مدیریت دانش (لاوسون، ۲۰۰۳).
سازمان مورد مطالعه
معرفی سازمان مورد مطالعه
گمرک فرودگاه بین اللملی امام خمینی(ره)، بعنوان یکی از گمرکات اجرایی مهم کشور، در راستای اهداف و وظایف گمرک جمهوری اسلامی ایران نقش بسیار پر رنگی در دستیابی به اهداف کلی سازمان ایفا می نماید. بنابراین در زیر سعی شده است به معرفی کلی سازمان گمرک و اهداف و وظایف آن پرداخته شود. لازم به ذکر است که بیان گردد که گمرک فرودگاه امام خمینی(ره) به عنوان یکی از دو گمرک اجرایی تهران دارای ۵ حوزه (حوزه یک تجاری، حوزه دو تجاری، حوزه مسافری فرودگاه امام خمینی(ره)، حوزه گمرک مهرآباد و حوزه گمرک امانات پستی) می‌باشد.
پیشینه سازمان
تشکیلات گمرکی در ایران سابقه دیرینه دارد. در زمان اشکانیان (‌سده سوم قبل از میلاد) سازمان منظم گمرکی وجود داشته و شعب آن در مرزها آمار واردات را در دفاتر مخصوصی ثبت و حقوق معینی دریافت می‌کردند. در این دوره صادرات از پرداخت حقوق گمرک معاف بوده است.‏ در زمان ساسانیان (‌سده چهارم تا ششم میلادی) حقوق گمرکی به میزان یک دهم ارزش یا مقداری از واردات دریافت می‌شده است.‏  با ورود اسلام به ایران این رویه در سایر ممالک اسلامی رایج گردید. در دوره صفویه عوارض گمرکی کالاها با توجه به بهای آن تعیین می‌شد. از سال ۱۰۵۳ هجری شمسی (۱۶۷۴ میلادی)‌ گمرک به صورت اجاره ای اداره می‌شد و این ترتیب بیش از دو قرن ادامه داشته است.‏  در سال ۱۳۳۶ هجری شمسی (۱۹۵۷ میلادی) گمرک به وزارت منظم و از ‏۱۳۴۵‏ هجری شمسی (۱۹۶۶ میلادی) از وزارت اقتصاد مجزا و به وزارت دارایی ملحق شد. هم اکنون گمرک ایران از سازمان‌های وابسته به وزارت امور اقتصاد و دارایی است (gov.ir.‏www.irica).
تعریف گمرک
گمرک نهادی ضروری برای حکومت خوب^[۸۰]، تامین درآمد، تسهیل تجارت و حفاظت از جامعه می‌باشد .این سازمان امور مربوط به جابجایی کالا و مسافرین را در سطح بین المللی مدیریت می‌کند.(صفاری طاهری،۱۳۸۹)شورای همکاری گمرکی، گمرک را چنین تعریف کرده است: گمرک سازمانی است دولتی که مسئول اجرای قانون گمرک و وصول حقوق و عوارض ورودی و صدوری و همچنین واردات و ترانزیت و صادرات کالا می باشد.(WCO,2006)
وظایف گمرک ایران
طبق قانون وظایف زیر به عهده گمرک می باشد:
اجرای قانون امور گمرکی و آیین نامه اجرائی آن و مقررات عمومی سالانه صادرات و واردات و قراردادهای بازرگانی و توافق نامه های منعقده پایاپای.
اجرای قوانین و مقررات ویژه مربوط به مناطق آزاد تجاری – صنعتی و ویژه اقتصادی و بازارچه های مرزی که اجرای آنها به گمرک محول گردیده است.
اجرای مقررات بانکی و ارزی ،مقررات بهداشتی و قرنطینه ای اعم از حیوانی و نباتی ،مقررات سازمان انرژی اتمی،مقررات استاندارد و تحقیقات صنعتی ،مقررات وزارت ارشاد اسلامی ،مقررات وزارت صنایع و معادن.
اعمال مقررات گمرکی درباره معافیت‌ها.
اعمال قوانین و مقررات مربوط به تشویق صادرات و حفظ گونه‌های کمیاب گیاهی و جانوری.
انجام تشریفات گمرکی واردات موقت، صادرات موقت، کابوتاژ، ترانزیت داخلی، ترانزیت خارجی و کالاهای مرجوعی وانتقالی.
اعمال مقررات گمرکی در مورد فروشگاه های آزاد،بسته ها و پیک های سیاسی و همچنین محصولات و مرسولات پست بین المللی.
اعمال مقررات ضد دامپینگ و مقابله با جرایم سازمان یافته بین المللی.
اجرای مقررات مربوط به تخلفات و قاچاق گمرکی و ضبط و نگهداری کالا و تعقیب موضوع.
اخذ حقوق و عوارض و هزینه‌های گمرکی و غیر گمرکی که وصول آنها به عهده گمرک ایران محول گردیده و ترخیص و تحویل کالا به صاحب کالا یا نماینده قانونی آن.
اجرای مقررات مربوط به حق العمل‌کاری در گمرک ایران.
رسیدگی و حل اختلافات ناشی از قانون و مقررات گمرکی.
تهیه و تنظیم آمار واردات و صادرات کالاهای مختلف به کشور و تجزیه و تحلیل لازم به منظور دستیابی به الگوی مناسب در زمینه صادرات و واردات.
اجرای مقررات مربوط به حفظ حقوق مالکیت فکری ،حفظ حقوق مصرف کنندگان و جلوگیری از اغفال مردم در مقابل ورود کالاهای تقلبی و غیر اصلی (بنائی ،۱۳۸۰).
نقش‌های گمرک
نقش گمرک در اجرای سیاستها و برنامه‌های کلان توسعه اقتصادی کشور.
نقش گمرک در وصول درآمد.
نقش گمرک در مبارزه با مواد مخدر.
نقش گمرک در ارتباط با مناطق آزاد و ویژه اقتصادی.
چشم انداز^[۸۱]
گمرک جمهوری اسلامی ایران در افق ۱۴۰۴ با اتکال به خداوند متعال و در پرتو عزم و اراده سازمان و برنامه ریزی مدبرانه و با بهره مندی از ساختار خلاق و نوآور، سرمایه های انسانی متعهد و کارآمد و فناوری های نوین سازمانی است:"چابک، هوشمند، قانون مدار، مقتدر، پاسخگو(مشتری مدار)، روزآمد و دانش محور”
در افق این چشم انداز، گمرک ایران از ویژگی‌های زیر برخوردار است:
برخوردار از جایگاه ملی و بین المللی بالا و دارای نقش موثر در تصمیم گیری (تصمیم سازی (کلان سیاست‌های اقتصادی و بازرگانی کشور.
ارائه دهنده خدمات گمرکی بهینه ،منطبق با استانداردهای جهانی با اعمال مدیریت ریسک و بهره گیری از فناوری‌های نوین کارآمد.
دارای تعامل سازنده با سازمانهای همجوار و بین المللی گمرکی.
برخوردار از سرمایه های انسانی توانمند ومتعهد(سند راهبردی گمرک جمهوری اسلامی ایران ،۱۳۸۹، ۷).
بیانیه رسالت^[۸۲] سازمان
گمرک ج.ا.ا سازمانی است حاکمیتی ،به عنوان مرزبان اقتصادی کشور و حافظ حقوق دولت و جامعه که بر اساس قانون امور گمرکی، کنوانسیون های بین المللی گمرکی و سایر مقررات مرتبط با بهره مندی از سرمایه های انسانی متعهد و کارآمد، فناوریهای نوین، مدیریت ریسک و تعامل و همگرایی موثر با سازمان های همجوار منطقه ای و بین المللی گمرکی که نسبت به ارائه خدمات گمرکی مطلوب اقدام نموده و نقش موثری در تصمیم سازی های کلان اقتصادی و تجاری کشور ایفا می نماید (سند راهبردی گمرک ج.ا.ا ،۱۳۸۹، ۷).
اصول و ارزش‌های حاکم بر سازمان
حاکمیت تفکر راهبردی
رعایت کرامت انسانی ،اخلاق حرفه ای و ارزش‌های اسلامی
احترام و اعتماد متقابل
سرعت، دقت و صحت عمل
صیانت از حقوق دولت و جامعه