مبحث بیستم: مددکاری اجتماعی و تکدی گری

یکی از موضوعات مهمی که همواره ذهن جامعه شناسان، اندیشمندان اجتماعی و برنامه ریزان اجتماعی را به خود مشغول داشته ، مسایل و آسیب های اجتماعی ناشی از تحولات سریع جوامع انسانی است. در واقع سیاست اجتماعی و جامعه شناسی از ابتدای پیدایش خود به دنبال فهم مکانیزم تحولات اجتماعی و شناخت روندهای دگرگونی ، به منظور کنترل و کاهش آسیب ها و معضلات اجتماعی ناشی از حرکات مذکور بوده است.
تحولات اجتماعی شتابانی همچون رشد سریع جمعیت و بالطبع رشد سریع شهرنشینی، جابجایی توده های وسیع جمعیت و مهاجرت به شهرهای بزرگ و پیدایش شهرهایی با رشد قارچ گونه و شهرکهای اقماری و حاشیه نشینی دراطراف کلان شهرها، افزایش نابرابری اجتماعی و شکاف طبقاتی در کلان شهرها، دگرگونی در ساخت و کارکرد خانواده، فروپاشی الگوهاو هنجارهای سنتی رفتار و افزایش تنش های اجتماعی، پیامدهای اجتماعی ناگوار را در زندگی شهری جوامع معاصر بر جای گذاشته است.
پویش شتابان تحولات اجتماعی، منجر به پیدایش ساختاردو بخش(سنتی و مدرن ) در جوامع مذکور شده وطولانی شدن دوره گذار وهمینطور عدم موفقیت پروژه مدرنیزاسیون، بر وخامت اوضاع اجتماعی در این جوامع افزوده است. اساساَ روند تحولات مذکور، قدرت سازگاری و انطباق افراد و گروه های اجتماعی را در محیط های شهری کاهش داده و در این میان بسیاری از گروه های اجتماعی درمعرض آسب پذیری بیشتری نسبت به سایرین قرار دارند. یکی از این گروه های آسیب پذیر متکدیان هستند. متکدیان از جمله گروه های اجتماعی آسیب پذیری هستند که از اقشار گوناگونی همچون زنان و مردان، نوجوانان و سالخوردگان، معلولان جسمی و حرکتی، مهاجران و حتی بومیان تشکیل شده اند.
بررسی پدیده فوق، با توجه به تنوع و تکثر اقشار مبتلا به آن و شیوه ها و ابعاد جدیدش، یک بررسی چندجانبه ای را می طلبد. تنوع اقشار اجتماعی نشانگر درگیری نهاد اجتماعی متنوعی همچون خانواده، آموزش و پرورش، نهادهای مذهبی، دولت و رسانه های جمعی با مساله تکدی است. نهادهای مذکور مسئولیت ایجاد شایستگی و مهارت اجتماعی لازم برای زندگی بهنجار متکدیان را عهده دار هستند. واقعیت ملموس اجتماعی، حاکی از آن است که نهادهای مذکور – تحت فشارتحولات اجتماعی نمی توانند به خوبی نسبت به تعهدات خود در قبال اجتماعی کردن بهینه و به هنجار –دست کم – بخشی از اقشار آسیب پذیر، عمل کنند و پیامد چنین ناتوانی هایی، در افزایش روز به روزمتکدیان در مکان های مختلف مشهود است.بین حوزه ای بودن برخورد با معضلات اجتماعی، رشته سیاست اجتماعی را نیز درگیر نموده است، چرا که تجزیه و تحلیل های رشته سیاست اجتماعی و توجه مستقیم آن به ارتقاء شرایط زندگی یا همان بهزیستی اجتماعی است و رهیافت ها و روش های متفاوتی برای تشریح بهزیستی وجود دارد.

گروه هایی که در مددکاری اجتماعی و جامعه شناسی گروه های خاص اجتماعی نامیده می شوند و دارای برنامه پژوهشی خاص خود هستند.پدیده تکدی یا گدایان شهری معضل اجتماعی شایع در کلان شهرها و اقمار کشوهای درحال توسعه است. با این تفاوت که میزان بروز این پدیده، زمینه ها و عوامل گسترش آن و نحوه مقابله با آن در جوامع مختلف، برحسب ویژگی های اقتصادی- اجتماعی- فرهنگی آنها، متفاوت است.در تمام طول تاریخ و در تمام کشورها از خاور دور تا کشورهای توسعه یافته صنعتی، تکدی همراه یا مترادف با عباراتی چون بی خانمانی، ولگردی و … وجود داشته و به عنوان معضلی نامیمون به شهرها چهره ای زشت بخشیده است و این مساله با برانگیختن ترحم مردم به ساختار روانی جامعه آسیب می رساند. ایران نیز به عنوان یک کشور در حال توسعه همچنان با مسائل و چالش های متعدد در دوران گذار مواجه است. عدم تعادل بین زندگی گذشته و سنتی با نیازهای ناشی از هجوم زندگی جدید و مدرن باعث بروز بی نظمی و چالش هایی از قبیل ناکارآمدی آموزش و پرورش، بیکاری ، فقر و نابرابری، مهاجرت روستاییان به شهرها، توسعه ناپایدار، گسترش آسیب ها ومسائل اجتماعی از قبیل اعتیاد، خودکشی، طلاق، فرار دختران، خشونت جوانان و … است.
ابعاد اجتماعی: باید اذعان داشت که برخی متکدیان، محصول نابسامانی اجتماعی هستند، بدین معنی که جامعه نتوانسته افراد سالخورده، عاجز، معلول و یتیم و امثال آن را در مراکز مناسبی سامان بخشد و برای آنان زندگی انسانی را فراهم سازد. در نتیجه آنان از فرط ناچاری برای بقای خویش به تکدی می پردازند.
ابعاد اقتصادی: پدیده تکدی باوضعیت اقتصادی جامعه رابطه تنگاتنگی دارد؛ چنانچه در جامعه فاصله طبقاتی بسیار زیاد، تکدی درآن جامعه پدیدار خواهد شد.
ابعاد روانشاختی: تکدی دارای ابعاد روانشناختی است؛ آن چنان که در باربر همه عوامل موجود تعدادی خاص بدان روی باویژگی های روانی خاص می آورند.گیلمور معتقد است تکدی یک فعالیت سازمان یافته است که در آن فرد گدایی را به کار کردن ترجیح می دهد. از این رو آدم های تن پرور و راحت طلب بدون هیچ سرمایه و فقط با گذاشتن از آبروی خود به این کار اقدام می نماید.
ابعاد فرهنگی: تکدی بر کل فرهنگ اثر می گذارد، همانطور که خود ناشی و منبعث از جامعه است، به درستی می توان گفت از روزنه تکدی می توان فرهنگی را شناخت و مورد ارزیابی قرار داد. تکدی از این روزنه همانند یک نماد عمل می کند. از این رو اغماض فرهنگ در برابر تکدی موجب می شود.انسان ها به سادگی بدان بپردازند. حتی تن آسایی را شاخص نوعی هوشیاری و ذکاوت بپندارند و دیگران بدان جهت ترغیب کنند. به عبارت دیگر، چنانچه در فرهنگی تکدی امری زشت و ناپسند تلقی نگردد و به آن به دیده عادی نگاه شود افراد آن جامعه در مواجه با مشکلات به آسانی دست به تکدی خواهند زد و رشد تکدی در آن جامعه اجتناب ناپذیر خواهد بود.
پدیده تکدی دقیقاَ پدیده ای اجتماعی باتمامی ابعاد آن است : تکدی از آن رو پدیده ای اجتماعی است که در هر جامعه صورت خاص می یابد، انواعی چند می پذیرد و با روش های خاص تحقق می یابد.

مبحث بیست و یک: نقش مددکاری اجتماعی در تکدی گری

بررسی پدیده تکدی به عنوان پدیده اجتماعی، لزوم دقت وتوجه به کلیه ابعاد و زمینه های موجود و مرتبط با آن را در ارئه سیاستها و برنامه های مبارزه با آن متبلور می سازد. مددکار اجتماعی به عنوان عامل تغییر و با اعتقاد به اصول و ارزشهای حرفه ای مددکاری اجتماعی در برخورد با تکدیگری عمل می کند. گام نخست مددکاری اجتماعی با این پدیده این است که اولاً با متکدی به چشم مجرم نگاه نکندگرچه معتقد است که تکدی گری جرم محسوب می شود ولی چون بعضی از آنها از روی نا چاری و نیاز به سوی تکدی روی آورده اند به عنوان مجرم با آنها برخورد نمی کند بلکه یکی از اهداف این است که برای متکدی ارزش و احترام قایل شویم و علل تکدی او را ریشه یابی کنیم وبعد در رفع آن گام برداریم. زنجیره انسانی متشکل از حلقه های انسانی است وقوت و قدرت این زنجیره به حلقه های ضعیف آن بستگی دارد. نقش مددکار اجتماعی این است که ازجدا شدن این حلقه ها جلو گیری کندو هر جا احساس کرد حلقه های این زنجیره جدا شده اند به آن ها یاری رساند. مددکاری اجتماعی با توجه به اصل فردیت که یکی از اصول مهم حرفه مددکاری اجتماعی است میداند که متکدیان شرایط خاص و متفاوت خود را دارندو هر متکدی دنیای خاص خود را در عین شباهت هایی که با شرایط سایر متکدیان دارد دارا است. بنابراین برخورد با متکدیان با صورتی انسان دوستانه، عمیق و مددکارانه می باشد. ارائه خدمات فردی شامل مصاحبه، بازدید از محل سکونت متکدیان، ارجاع و پیگیری و ارائه خدمات مددکاری جامعه ای شامل بسیج گروهای محلی و ایجاد شبکه هایی از گروه های محلی است این گروه ها به مددکاران اجتماعی جهت پیشگیری و کمک به کاهش تکدی گری کمک کنند.
مددکاری اجتماعی به چندین روش می تواند فعالیت کند:
۱-شناسایی و طبقه بندی (سنی، جنسی و…) و تعیین وضعیت افرادمتکدی.
۲-توضیح آسیب های گدایی و قبح آن برای افکار عمومی و خود متکدیان.
۳-فرهنگ سازی به مردم برای کمک نکردن و پرداخت نکردن پول و کالا به گدایان .
۴-آگاهی عموم جهت کمک کردن به نیازمندان واقعی از طریق خیریه ها وسازمان ها.
۵-ارائه خدمات تخصصی به کودکان و نوجوانانی که در معرض گدایی هستند.
۶-پس از ندامت گدایان باید همچنان توسط مددکاراجتماعی تحت نظر باشند تا از مسیر درست و جدید آنها مطمئن شویم.
۷-تلاش در جهت شناسایی شبکه ها و کانون ها ی بحران و سازمان های حمایت کننده از متکدیان.
۸-کمک به گدایان و توان بخشی آنها جهت بدست آوردن شغل سالم و استقلال اجتماعی و اقتصادی از طریق توسعه توانایی ها و مهارت های خود.

مبحث بیست و دو: بررسی مبانی جرم انگاری جرایم مانع در حوزه حقوق کیفری ایران

قانونگذار همواره با در نظر داشتن مبانی و دلایلی، رفتاری را جرم انگاری می نماید اما این مبانی و دلایل معمولاً مورد تصریح قانونگذار قرار نمی گیرد و از متن قوانین اصولاً نمی توان اشاره ای صریح به مبنای جرم انگاری رفتارهای گوناگون داشت. اثبات ضرورت جرم انگاری یا عدم جرم انگاری رفتارها همواره موضوع اصلی تلاش های حقوقدانان در حوزۀ حقوق جزا می باشد. به عبارت دیگر متخصصین حقوق جزا همواره در حال بررسی این موضوع هستند که چه رفتارهایی را باید در یک نظام حقوقی جرم دانست و چه رفتارهایی را خارج از قلمرو حقوق کیفری قرار داد. این رفتار ها به صورت جرم و انحراف بیان می شوند. اما از آنجا که موضوع اصلی این مقاله بررسی مبانی جرم انگاری جرایم مانع می باشد، به تبیین مبانی جرم انگاری انحرافاتی می پردازیم که از دیدگاه قانونگذار زمینه ساز جرایم می باشند و با جرم انگاری آنها در صدد است از ارتکاب جرایم مهمتر و بعدی پیشگیری نماید. و در انتها همچنین به بررسی این موضوع می پردازیم که رویکرد قانونگذار ایران در رابطه با این جرایم چگونه می باشد و انحرافات زمینه ساز جرم از دیدگاه قانونگذار ناقض کدامیک از ارزش های جامعه محسوب می گردند.

مبحث بیست و سه: جرم انگاری

جرم‌انگاری فرایندی است که به موجب آن قانونگذار با در نظر گرفتن هنجارها و ارزش‌های اساسی جامعه و با تکیه بر مبانی نظری مورد قبول خود، فعل یا ترک فعلی را ممنوع و برای آن ضمانت اجرای کیفری وضع می‌کند. بر این اساس جرم انگاری امری پسینی و مبتنی بر علوم زیر ساختی همچون فلسفه حقوق، فلسفه سیاسی و علوم اجتماعی است^[۳۸].

گفتار یک: اقسام جرم انگاری

جرم‌انگاری تقنینی، که اصلی‌ترین و منطقی‌ترین نوع جرم‌انگاری بوده و مسبوق به اصل جهان شمول قانونی بودن جرایم و مجازاتها است .
جرم‌انگاری قضایی، که به دو صورت پنهان و آشکار قابل تشخیص است. نوع آشکار آن جرم‌انگاری بوسیله آرای وحدت رویه هیات عمومی دیوانعالی کشور است و نوع پنهان آن جرم‌انگاری شخصی بوسیله قضات دادگستری است که در مقام مواجهه با موارد ابهام و اجمال قانون و برای گریز از چهارچوبهای خشک قوانین و گاهی با تصور خدمت به جامعه انجام می‌گیرد.
جرم‌انگاری بوسیله فتاوی و منابع فقهی معتبر، که مبنای آن اصل ۱۶۷ قانون اساسی می باشد و در ماده ۲۱۴ آیین دادرسی کیفری نیز بر آن تاکید شده است^[۳۹].

گفتاردو: مبحث معیارهای عمومی جرم انگاری

آشنایی با اهداف کلی جرم انگاری در هر نظام حقوقی، مهم ترین راهنمای پژوهشگران برای کشف مبانی جرم انگاری هر رفتار در آن نظام حقوقی است و منظور از ضوابط عمومی جرم انگاری، چهارچوب هایی است که قانونگذاران خود را متعهد به رعایت آن به هنگام جرم شمردن رفتارها می دانند. در واقع ضوابط عمومی جرم انگاری ضوابطی هستند که قانونگذار در جرم شناختن رفتارها، ملزم به احترام آنها بوده و رفتارهای مختلف را همواره با لحاظ این ضوابط جرم انگاری می نماید. بر همین اساس مهم ترین اهداف عمومی جرم انگاری عبارتند از:
الف: پیشگیری از وقوع رفتارهای خلاف هنجار
در جوامع امروزی گزاره هایی به نام هنجار تعریف شده است که قانونگذار برای واکنش به رفتارهایی که این هنجارها را نادیده می گیرد، اقدام به جرم انگاری این رفتارها می نماید. بررسی چگونگی ایجاد این هنجارها خارج از موضوع پژوهش حاضر است اما بیشتر حقوقدانان غربی، تحت تاثیر نظریۀ قرارداد اجتماعی ژان ژاک روسو، معتقدند که این هنجارها با قراردادهایی اجتماعی ایجاد شده و با قراردادهای اجتماعی جدید نیز قابل جایگزینی هستند. در نظام های حقوقی سکولار امروز غربی، قانونگذار مسئول محافظت از هنجارهای جامعه است و خود دنباله رو جامعه در ارتباط با هنجارها محسوب می شود (مطهری،۱۳۸۰، صفحه۴۳). در واقع قانونگذار در این جوامع وظیفه دارد هنجارهای مطرح در جامعه را شناسایی نموده و برای محافظت از آن ها، رفتارهای متجاوزانه به این هنجارها را جرم انگاری نماید و خود نقشی در ایجاد و معرفی هنجارها به اجتماع ندارد. بنابراین نخستین هدفی که قانونگذار در نظام های حقوقی غرب از جرم انگاری رفتارها دنبال می کند، محافظت از هنجارهایی است که آن را مورد احترام اجتماع تشخیص می دهد^[۴۰].
ب: واکنش به رفتارهای خلاف هنجار
در بسیاری از مکاتب حقوق جزا که در غرب ارائه شده است، واکنش به رفتار خلاف هنجار افراد به عنوان یکی از اهداف جرم انگاری و مجازات مطرح شده است. برخی از مکاتب مانند مکتب کلاسیک، واکنش به هنجارشکنی و رساندن هنجارشکنان به سزای عمل خود را تنها هدف مجازات ها می دانستند و برخی مکاتب مانند مکتب نئوکلاسیک یا مکتب تحققی این امر را یکی از چند هدف مجازات ها به حساب می آوردند. مکتب واکنش اجتماعی نیز اساس و بنیان خود را بر لزوم واکنش به جرم قرار داده بود و بالاخره مکتب دفاع اجتماعی نیز به عنوان یکی از پرطرفدارترین مکاتبی که الهام بخش بسیاری از قوانین جزایی بوده است، با استدلالی نسبتاً متفاوت خواستار واکنش به هنجارشکنی ها شده است^[۴۱]. مکتب دفاع اجتماعی اعتقاد دارد پایمال شدن هر یک از هنجارهای مورد احترام اجتماع وجدان عمومی جامعه را به حرکت درآورده و باعث می شود که جامعه خود را در معرض خطر ببیند و به همین دلیل خواستار واکنش به این هنجارشکنی می شود و دستگاه قضایی موظف است در پاسخ به این درخواست جامعه، به رفتارهای خلاف هنجار واکنش نشان دهد. بنابراین رفتارهایی که به هنجارهای اجتماعی تجاوز می نمایند شناسایی و جرم انگاری می گردند تا به هنگام ارتکاب آن ها از سوی افراد، دستگاه قضایی بتواند در مقام واکنش به هنجارشکنی در اجتماع از جامعه دفاع کرده و هنجارشکنان را وادار به پرهیز از تعدی به هنجارهای جامعه نماید^[۴۲].
به عقیدۀ برخی حقوقدانان غربی، هرچند امروزه دیگر نمی توان پذیرفت که صرف واکنش به هنجارشکنی افراد در جوامع، هدف حکومت ها از مجازات اشخاص است، اما نمی توان این حقیقت را نیز نادیده گرفت که جامعه مایل به مشاهدۀ اجرای عدالت و پاسخگو بودن افراد در برابر اعمال مجرمانه می باشد و از همین رو در کنار تمایل یافتن نسبی جوامع متمدن

جمع‌بندی انواع سبک‌زندگی زنان:

در این قسمت لازم شد تا یک جمع‌بندی از سبک‌زندگی نمونه‌های مورد مطالعه ارائه گردد و انواع سبک‌زندگی زنان را در سطوح مختلف به تصویر کشیده شود. لذا در ادامه ابتدا مؤلفه‌های سطوح مختلف سبک‌های زندگی زنان مورد مطالعه به لحاظ فردی، میانی و کلان آورده شده‌است و پس از آن اقدام به جمع‌بندی و نتیجه گیری در خصوص انواع سبک‌زندگی مشاهده شده زنان با توجه به مسأله تحقیق انجام شد. با عنایت به اینکه در مبحث بعدی به پدیده قربانی‌شدن پرداخته شده لذا در فصول بعد به تدریج برای خواننده علت این دسته‌بندی سه تایی(جسورانه، محافظه‌کارانه، مصلحت‌اندیشانه) بیشتر روشن می‌شود.

مؤلفه‌های سطوح مختلف سبک‌های زندگی زنان

سبک‌زندگی را می‌توان شیوه زندگی طبقات و گروه های اجتماعی مختلف جامعه تعبیر کرد که در آن، افراد جامعه با پیروی از الگوهای رفتاری، باورها، هنجارها و ارزش‌های اجتماعی با انتخاب نمادهای فرهنگی و منزلتی خاص، تعلقات خود را نسبت به آن هویدا می‌کنند.(رسولی،۵۵:۱۳۸۲). بوردیو معتقد است که منش و میدان در نهایت منجر به عمل می‌شوند. وضعیت رفتار افراد برگرفته از مجموعه منش و میدان است. در واقع کنش پیامد رابطه دیالکتیکی منش و میدان است(بوردیو‌،۲۰۰۲؛ ۱۹). استانکو (۱۹۹۹) معتقد است در زنان گرایش فزاینده برای به یاد آوردن تجارب اولیه زندگی و تسری ترس‌شان به سایر موقعیت‌های زندگی وجود دارد. لذا زنان ممکن است در موقعیت‌های مختلف و نقش‌های مختلف بسته به موقعیت رفتارهای مختلفی از خود بروز دهند. از نظر زنان مشارکت کننده، نوع رفتار زن خود می‌تواند یکی از عواملی باشد که مسیر آسیب دیدن را مهیا می‌کند. از طرفی برخی مشارکت کنندگان نیز معتقدند که قربانی برخی مسائل شدن باعث شده که رفتار آن‌ها تغییر کند. عوامل متعددی سبک‌زندگی یک زن را می‌سازند. مؤلفه‌های زندگی انواع سبک‌زندگی را رقم می‌زنند. زنان در بستری از مؤلفه‌هایی که در ادامه از آن‌ها یاد خواهیم کرد سبک‌زندگی خود را بر‌می‌گزینند و رفتار می‌کنند.

سطوح سبک‌زندگی زنان:

مؤلفه‌های که می‌توان در سه سطح فردی، میانی و کلان آن‌ها را دسته‌بندی کرد.
الف- سطح فردی: در سطح فردی عواملی نظیر سن،منطقه محل سکونت، تحصیلات، پوشش و آرایش، اعتقادات مذهبی و میزان پایبندی به آن، نگرش به حضور در بیرون از منزل و نحوۀ حضور و میزان حضور در بیرون از منزل، نوع شخصیت فرد به لحاظ اعتقادات دینی، تجربه‌های گذشته نظیر تعرض جنسی^[۴۳] استفاده از مواد مخدر و الکل توسط فرد و یا خانواده زنان و نوع نگرش و پوشش افراد(در این مورد در مباحث بعدی شرح و بسط بیشتری داده خواهد شد)، اعتقادات رفتاری قالبی، رویکرد زنان نسبت به جنسیت و ارتباط با جنس مخالف همگی در سطح فرد مؤلفه‌های سبک‌زندگی زنان را می‌سازد.
ب- سطح میانی: در سطح میانی می‌توان به خانواده اشاره کرد. خانواده یکی از عوامل تعیین کننده سبک‌زندگی فرد هستند. وضعیت خانواده اگر به سامان باشد فرد احساس امنیت بیشتری‌ می‌کند و امکانات بیشتری در اختیار دارد(در این خصوص در مبحث‌های بعدی توضیح بیشتری داده شده‌است). و در واقع از یک نوع سرمایه اجتماعی نسبتا بهتری برخوردار است. افرادی که در خانواده‌های نابسامان زندگی کرده‌اند مشکل‌های خاص خودشان را دارند و جنس ‌هراس‌هایشان با دیگران متفاوت است(برای مطالعه بیشتر به قسمت ‌ترس‌ها و ‌هراس‌ها مراجعه شود) و ترجیحاتشان در زندگی بیشتر به سمتی می‌رود که این آسیب‌هارا پوشش دهد. همان‌طور که پیشتر توضیح داده شد نوع شغل افراد نیز بر سبک‌زندگی افراد تأثیرگذار است به‌طوری که بر نحوۀ گذران اوقات فراغت فرد، نگرش فرد نسبت به مسائل مختلف از جمله جنسیت و حتی ‌هراس‌ها و ‌ترس‌های فرد (در مبحث ‌ترس‌ها و ‌هراس‌ها توضیح داده شده‌است) تأثیرگذاراست. استراتژی‌هایی که این افراد جهت مقابله با ترس خود و در موقعیت‌های مختلف به کار می‌برند نیز متفاوت است(به مبحث ‌ترس‌ها و ‌هراس‌ها مراجعه شود)
ج- سطح کلان: عواملی که در سطح کلان بر سبک‌زندگی زنان اثر گذار است شامل مواردی نظیر عدم حمایت‌های فرهنگی و قانونی، سلطه مذکر و عدم دسترسی به شبکه‌های حمایتی را نام برد. به‌طوری که زنان گاه خود را قربانی تغییر قوانین می‌دانند و گاه بحث عدم حمایت‌های قانونی را مطرح می‌کنند که توضیح‌های مبسوطی در بخش‌های بعدی این فصل داده شده‌است(برای مطالعه بیشتر به مبحث ‌ترس‌ها و ‌هراس‌ها و بخش قربانی‌شدن مراجعه شود).
در مجموع می‌توان مؤلفه‌های سبک‌زندگی زنان را به شکل زیر دسته‌بندی‌کرد:
جدول شماره ۳۲٫ مؤلفه‌های سطوح سبک‌زندگی

۲- شاخص آسایش شبانه‌روزی(CIA): متغیرهایی که در این مؤلفه استفاده می‌شوند، شامل میانگین دمای روزانه و میانگین رطوبت نسبی روزانه می‌باشد. این مؤلفه، شرایط آسایش گرمایی را در کل شبانه‌روز نشان می‌دهد و سهم آن در شاخصTCI، ۱۰ درصد می‌باشد.
۳- بارش(P): بارش به‌طور کلی اثری منفی در تفریحات و فعالیت­های توریستی دارد. سهم این مؤلفه در شاخص TCI،۲۰ درصد است.
۴- ساعات آفتابی(S): به‌طور کلی نور خورشید اثری مثبت در فعالیت‌های توریستی دارد این اثر هم از لحاظ روحی مهم است و هم از لحاظ کیفیت عکسی که توریست می‌گیرد تأثیر دارد. اما این عامل در اقالیم داغ اثر ناراحت‌کننده‌ و عدم آسایش دارد و ممکن است باعث آفتاب‌ سوختگی نیز بشود.
۵- سرعت باد(W): اثر این متغیر بستگی به دمای‌هوا دارد. در اقلیم داغ به‌علت تبخیر و خنک‌کنندگی دارای اثری مثبت می‌باشد، ولی در اقلیم سرد به‌علت اثر خنک­کنندگی باد تأثیر منفی در آسایش دمایی انسان دارد، (میزکوفسکی، ۱۹۸۵: ۲۷).
آسایش حرارتی انسان تحت تأثیر ۶ متغیر قرار دارد که ۴ متغیر آن محیطی و ۲ متغیر انسانی می‌باشند. متغیرهای محیطی شامل: درجه‌حرارت هوا، فشار بخار آب یا رطوبت نسبی، میانگین درجه‌حرارت تشعشعی و سرعت باد است و متغیرهای انسانی مقدار لباس(مقدار مقاومت حرارتی) و سطح فعالیت انسان را شامل می‌شود. به‌طورکلی در TCIدو متغیر درجه‌حرارت(DBT) و رطوبت نسبی(RH) مورد توجه قرار گرفته است و با سایر متغیرها مانند متغیری ثابت برخورد شده است. میانگین درجه‌حرارت تابشی برابر با دمای هوا در نظر گرفته می‌شود و مقاومت حرارتی لباس بین ۶ تا ۱ کلو، فرض می‌شود و برای دماهای سردتر لباس فصلی در نظر گرفته می‌شود و در پایان یک سطح فعالیت برابر با قدم زدن در فضای بیرون با سرعت ۵/۲-۳ کیلومتر در ساعت که مناسب توریست می با‌شد، در نظر گرفته شده است(فرج زاده و احمدآبادی،۳۰:۱۳۸۸).

۳- ۴- نحوه محاسبه شاخص اقلیم آسایش گردشگری
به منظور محاسبهً شاخص TCI، ابتدا آمار و اطلاعات هواشناسی مورد نیاز در برآورد شاخص، شامل میانگین روزانهً دمای خشک، میانگین روزانهً رطوبت نسبی هوا، میانگین روزانه حداکثر دمای خشک، میانگین روزانه حداقل رطوبت نسببی، میانگین روزانهً مقدار کل بارندگی، میانگین روزانه تعداد ساعات آفتابی و میانگین روزانه سرعت باد در هر ماه از سازمان هواشناسی تهیه می شود. سپس هر یک از مؤلفه های شاخص با توجه به آمار به دست آمده محاسبه می­شوند و با توجه به اهمیت نسبی‌ آن ها در شاخص آسایش، وزن‌دهی و رتبه‌بندی می‌شوند و مقادیر مؤلفه­ ها به دست می آید و در نهایت در فورمول قرار می‌گیرند تا مقدار TCI به‌دست آید، (میزکوفسکی، ۱۹۸۵: ۲۹).
فرمول شاخص آسایش گردشگری:
در این فرمول: CID شاخص آسایش در بازه زمانی روز، CIA شاخص آسایش شبانه روز، p مقدار بارش، S تعداد ساعات آفتابی و W سرعت باد می‌باشد. رتبه هر کدام از متغیرهای فوق را باید در فرمول قرار داد تا مقدار TCI به‌دست آید. روش محاسبه هر یک از مؤلفه ها برای ایستگاه­های استان در فصل چهارم آمده است.
۳ - ۵- روشSWOT ^[۱۷]
سوات یکی از تکنیک­های تحلیلی روند تحولات و تشخیص وضعیت برای مقاصد تدوین اهداف و راهبردها، در برنامه ریزی راهبردی است. از آنجا که سوات فقط یک ابزار است، باید بر دانش موثق وضعیت موجود و روند تحولات متکی باشد.راهبرد چیست؟ راهبرد یک نوع تصمیم با سه ویژگی عمده زیر است:

1. 1. آثارش در زمان پایدار است.

1. 1. آثاری با دامنه گسترده بخشی و فضایی بجا می گذارد.

1. 1. وقتی چرخ اجرای آن به حرکت درآمد به سختی قابل تغییر است.

به خصوص به علت ویژگی سوم و ضرورت ارزیابی انتخاب­ها، کلید فرایند برنامه ریزی راهبردی در تولید تصمیمات بدیل راهبردی است. از قابلیت های سوات تولید تصمیمات بدیل است. نکته قابل توجه دیگر؛ به علت ویژگی­های فوق الذکر تعداد راهبردهای هر برنامه انگشت شمارند که در غیر این صورت خواص فوق را از دست می دهند. ماتریس تهدیدات، فرصت‌ها، نقاط ضعف و نقاط قوت (Threats,opportunities,Weaknesses & Strengths) یکی از ابزارهای اصلی برنامه‌ریزی استراتژیک است که با بررسی شرایط داخلی و خارجی واحد مورد بررسی به استخراج استراتژی‌های مناسب برای آن می‌پردازد. اصولا” بررسی شرایط داخلی و خارجی اساس مطالعات برنامه‌ریزی استراتژیک است بدین معنا که باید واحد موردبحث از داخل بررسی شده و معلوم شود که کدام ویژگی‌های آن به منزله مشکلات و معضلات عمل می‌کنند و کدام ویژگی‌ها می‌توانند به عنوان مزایای رقابتی آن مورد اتکا قرار گیرند. به عبارت دیگر، نقاط قوت و ضعف واحد آشکار می‌گردد. همچنین بررسی خارجی نیز باید صورت گیرد بدین معنا که شرایط تحمیل‌شده از خارج چه مشکلاتی را برای واحد موردبحث ایجاد خواهد نمود و چه کمک‌هایی در طول زمان به آن خواهد داد. به عبارت دیگر فرصت‌ها و تهدیدها برای واحد مزبور مشخص می‌شود.

شکل (۳-۱): ماتریس SWOT و نحوه تعیین استراتژی­ها
سوات با استخدام دو دسته از شاخص های وضعیت موجود به تحلیل می پردازد:

1. 1. شاخص های درونی منطقه^[۱۸] شامل: نقاط قوت و نقاط ضعف

1. 1. شاخص های بیرونی یا محیط منطقه شامل: فرصت ها و تهدیدها

۳-۶- استفادهازسیستماطلاعاتجغرافیایی
تجزیهوتحلیلحجمانبوهیازاطلاعاتمکانیوتوصیفیدرمحیطGISازاهدافمهماینپژوهشمی­باشد. زیراGISیکسیستماطلاعاترایانه­ایاستکهبهمنظورنمایشرقومیپدیده­هایجغرافیاییموجوددرسطحزمینوتحلیلحوادثیکهاتفاقمی­افتدبکارگرفتهمی­شود. دراینسیستممی­توانداده­هایغیرمکانیرابهگونه­ایمنطقیبهداده­هایمکانیارتباطدادوهمهاطلاعاتمقیاسینسبتیرابهصورتداده­هایرقومیتبدیلوسازماندهینمود. دریکنگرشجامعازطریقGISامکانتلفیقرقومی­ترینپایگاه­هایاطلاعاتیبامدرن­ترینمدل­ها (نقشه­ها) دریکقالبمنسجموسازمانیافتهممکنمی­گردد. اینتواناییمنحصربهفرد،GISراازسایرسیستم­هایاطلاعاتیمتمایزمی­سازد. ازاینروهرGISحداقلبایدقادربهعملکرد­هایزیرباشد (رسولی، ۱۳۸۴: ۳۸۴)
۱- جمع­آوری،ویرایشومرتبسازیداده­ها.
۲- ذخیرهسازیوبازیابیداده­ها.
۳- تبدیلداده­ها،ایجادپایگاه­هایاطلاعاتموردنیاز.
۴- انجامتحلیل­هایمکانیبراساسخصیصه­هایعوارض،موقعیتویاترکیبیازهردو.
۵- تولیدخروجی­هاییدرقالبجدول،گرافیکورقومی.
ازمباحثبالاچنیناستنباطمی­شودکهیکسیستمGISبهمنظورسازماندهی،تجسم،ترکیب،تلفیق،تحلیل،پرسشوپیشبینیداده­هایجغرافیاییطراحیشدهاستکهبهعنوانیکفرایندورودداده­ها،تحلیلاطلاعاتوخروجنتایجنهاییدرتحلیلجاریمورداستفادهقرارگرفتهاست (سبحانی، ۱۳۸۴: ۱۶۰).
۳ - ۶-۱- ورود اطلاعات به محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)1 و تشکیل پایگاه اطلاعاتی
سیستم اطلاعات جغرافیایی، عبارت از یک نظام منسجم از سخت افزار، نرم افزار و داده هاست که امکان می دهد داده ­های وارد شده به رایانه، ذخیره، تجزیه و تحلیل، انتقال، ارزیابی و بازیابی شده و به صورت اطلاعات نقشه­ای، جدولی و مدلی از پهنه­های جغرافیایی منتشر شوند (مخدوم و همکاران،۲۰:۱۳۸۸).عملگرهایاتوابعتحلیلیخاصسیستم اطلاعات جغرافیایی، می‌توانندنقشمهمیرادرفرایندهایتصمیم‌گیریبرعهدهداشتهباشند. ساجدربرگیرندهیکپایگاهاطلاعاترقومیاستکهدرآنهردواطلاعاتفضایی(نقشه‌ای) ونیزفضایی(توصیفییاجدولی) ذخیرهشدهوبهکاربرامکاندسترسیتوأمانبهآنهارامی‌دهد (فرج‌زاده و احمدآبادی،۵۷:۱۳۸۸). دراینپژوهشبرایایجادپایگاهاطلاعاتفضاییبرایایستگاهسینوپتیک مورد نظر مراحلزیرانجام گرفته است.
۳ - ۶- ۲- ورودداده‌ها
برایورودداده‌هابهمحیطGIS،ازرقومی‌سازیاستفادهشد. رقومیسازیفرایندیاستکهنقشه‌هایکاغذیرابهداده‌هایدیجیتالیتبدیلمی‌کند.رقومی‌سازیدرمحیطARCGISانجامشد. سپسکارهایتکمیلیمانندزمینمرجعنمودن^[۱۹]وسیستمتصویربررویداده‌هایرقومی‌شدهانجامشد. درمرحلهبعدلایهایستگاههایسینوپتیکاستان باتوجهموقعیت ‌شان (طولوعرض) واستفادهازدستورAddEventساختهشدوسپسدرجدولتوصیفیاینلایه،مقادیرTCIماهانهبرایایستگاه هاواردشد.
۳ - ۶- ۳- تحلیلداده‌ها
باتوجهبهاینکهمقادیرTCI،بهشکلنقطه‌ایاستنیازمی‌باشدکهاینمقادیربهسطحیعنیکلمنطقهتعمیمدادهشودوبراینقاطیکهمجهول‌اندمحاسبهشود. بهاینمنظوربایدازعملیاتدرون‌یابی^[۲۰]استفادهشود. اینعملیاتبااستفادهازروشIDW^[21]ودرنرم‌افزارARC GISوماژول۳D Analysisانجامگرفته است.بهاینترتیبامکانمنطقه‌بندیبرایTCIایستگاههایمختلفاستانهابوجودآمد. روشIDWکهبرایدرون‌یابیمورداستفادهقرارگرفتروشیاستکهدرآنمقداریککمیتدرنقاطیبامختصاتمعلوم،بااستفادهازمقدارهمانکمیتدرنقاطدیگریبامختصاتمعلومبه‌دستمی‌آیدبه­عبارتدیگر،دراینروش،ارزشیکمتغیربراساسمیانگینهمسایه‌هادرمحدوده‌هایمعینمحاسبهمی‌شود. بهاینترتیبمعکوسفواصلازنقاطمجهولوزن‌دهیمی‌شود،هرچهفاصلهنقاطمجهولازنقاطمعلومکاهشیابدارزشآننقاطافزایشمی‌یابدونقاطیکهارزشآننامعلوماستبااستفادهازنقاطاطرافدریکشعاعمشخصبرآوردمی‌شود. دراینپژوهشباتوجهبهشرایطاقلیمیمشابهایستگاههایهم‌جواربااستفادهاز ۶ همسایهنقاطمجهولتخمینزدهشدهاستوبهاینترتیبنقشهTCIبرایکلمنطقهبه‌دستآمدوبرایهرماهیکنقشهTCIتهیه شد.
۳ - ۷- جمع بندی
صنعتگردشگریفرایندتلفیقیافته­ای ازفضایفیزیکیو جامعهانسانیمیباشدکهاشکالجدیدآننتیجهتغییردرارزش­هاو نگرش­هایزندگیانسان،تکنولوژیپیشرفته،رشدانفجارگونه اطلاعاتونیروهایسیاسیاست دراینپژوهشروشتحقیقازنوعترکیبی(توصیفی– تحلیلی)است،بدینمنظوردر مرحلهنخستاطلاعاتلازمازمراکزومنابعآماریگردآوریودرمرحلهمیدانینیزضمن مشاهده،مصاحبهباافرادمحلیوپرسشنامهبه عنوان نمونه آماری در نظر گرفته شده است.
فصل چهارم
یافته های پژوهش
۴- ۱- مقدمه
با بهینه سازی اقلیم آسایش توریستی (TCI)،برای منطقه مورد مطالعه، می توانیم پتانسیل‌ها و قابلیت‌های اقلیمی این منطقه را از نظر توریستی مشخص کنیم و با بهره گرفتن از این پتانسیل‌ها و اطلاع ‌رسانی در مورد آن ها استفاده بهتری از این قابلیت‌ها کنیم و از آنجائیکه در نهایت یافته‌های تحقیق با بهره گرفتن از GISپهنه‌بندی می‌شود، قابلیت تهیه نقشه‌های راهنمای توریستی مناطق مختلف را دارد و سازمان‌های دخیل در امر گردشگری می توانند برای اطلاع ‌رسانی جهانی روی سایت­های مربوطه خویش از نتایج این تحقیق استفاده نمایند. از نتایج این تحقیق، در کارهای تحقیقی که در زمینه اکوتوریسم مناطق مختلف استان صورت می گیرد، می توان استفاده کرده همچنین با بهره گرفتن از مدل SWOTبه تحلیل نقاط ضعف، قدرت، تهدید و فرصت منطقه مورد مطالعه پرداخته شده است.
۴- ۲- محاسبه آسایش حرارتی
در ادبیات فیزیولوژیکی، درجه آسایش دمایی بوسیله شاخص آسایش اندازه‌گیری می‌شود. مقدار آن بیان‌کننده احساس فیزیولوژیک و روانی فردی است که در ارتباط با آن مقدار دما و رطوبت می‌باشد، (ترجونگ^[۲۲]، ۱۹۶۸: ۱۲۵) در شاخص آسایش مساعدترین و بهینه‌ترین منطقه از لحاظ آسایش گرمایی در محدوده بین دمای ۲۷-۲۰ درجه ‌سانتیگراد و رطوبت نسبی بین ۷۰-۳۰ درصد می‌باشد. این منطقه دارای شرایط بهینه از نظر آسایش گرمایی است و برای TCIبا مقدار ۵ مشخص می‌شود. این مقدار به تدریج، با رفتن به اطراف کاهش می‌یابد. در شاخص اقلیم آسایش گردشگری (TCI) برای محاسبه شاخص آسایش روزانه (CID) و شاخص آسایش شبانه‌روزی (CIA) از شکل (۴- ۱) استفاده می‌شود. سهم هر دو شاخص در مقدار TCIیک منطقه، ۵۰ درصد می‌باشد.
درجه حرارت هوا
رطوبت نسبی (RH)
شکل (۴- ۱): شاخص آسایش منبع:(میزکوفسکی، ۱۹۸۵)
۴- ۲- ۱- محاسبه شاخص آسایش روزانه (CID)

امکان سنجی صادرات

مرحله اول

تمرکز بر بازار داخلی

سطح بین المللی شدن
زمان
نمودار ۲-۱) فرایند بین المللی شدن شرکت ها
منبع:قره چه و شمشیری، ۱۳۸۹
مرحله اول: تمرکز بر بازار داخلی
در این مرحله، شرکت فقط علاقه­مند به فعالیت در بازارهای داخلی بوده و هیچ تمایلی به صادرات محصولات خود به بازارهای بین المللی ندارد. در واقع مرحله­ اول، بیان­گر این است که شرکت غیر از بازار داخلی به هیچ بازار دیگری فکر نمی­کند. در این گام باید به شرکت­ها در مورد مزایای بین المللی شدن اطلاع رسانی کرد تا آن­ها کم کم دانش و تمایل لازم را در این زمینه کسب نموده و بهتر بتوانند مزایای بازرگانی بین المللی را ارزیابی نمایند.
مرحله دوم: امکان سنجی صادرات
در این مرحله، شرکت به دنبال جمع­آوری اطلاعات می­باشد تا فعالیت­های صادراتی را ارزیابی و امکان سنجی نماید. در حقیقت، این مرحله دربرگیرنده­ی آن دسته از شرکت­هایی است که تصمیم به حرکت به سمت بازارهای بین المللی گرفته­اند، البته نه به طور کاملا فعالانه. در این گام شرکت­ها به دنبال یافتن پاسخ به یک سری سوالات از خود هستند. از جمله این­که چرا باید به سمت بازارهای بین المللی حرکت کنند؟ و اینکه به کجا و چگونه بروند؟ پاسخ به این سوالات در تصمیم ­گیری آن­ها در مورد ادامه یا برگشت از این راه بسیار سرنوشت ساز و تعیین کننده می باشد.
مرحله سوم: درگیری آزمایشی در صادرات
در این مرحله، شرکت، صادرات را در مقیاس کم شروع می­ کند. در بازارهایی که تشابه فرهنگی داشته و فاصله­ی فیزیکی کمی دارند، صادرات خود را آغاز می­نماید و در واقع صادرات را به عنوان فعالیتی حاشیه ای دنبال می­ کنند. در این سطح، اولین گاه­های عملی و جدی از طرف شرکت­ها برای ورود به بازار خارجی برداشته می­ شود. در این مرحله، شرکت صادرات را در مقیاس کم و معمولا در یک بازار شروع می­ کند که دریابد آیا همه چیز مطابق انتظارات و برنامه ­های تعیین شده، پیش می­رود یا خیر؟ این بدان معنی است که شرکت ها معمولا یک بازار را برای آغاز فعالیت­های صادراتی انتخاب می­ کنند تا بتواند به بهترین نحو ممکن فعالیت­های خود را مدیریت نمایند. در این سطح نیز شرکت در مراحل آغازین بین المللی شدن بوده و صادرات را به صورت حاشیه­ای دنبال می­نماید. در واقع، شرکت­ها نیاز دارند که با اطلاعات عمومی و خاص درخصوص فرهنگ کسب و کار بازارهای خارجی، عوامل لجستیکی و غیره حمایت شوند. داشتن اطلاعات، شرکت را تشویق به گسترش فعالیت­های صادراتی می­نماید.

مرحله چهارم: درگیری فعالانه
در این مرحله، یک تلاش سیستماتیک برای افزایش فروش از طریق صادرات، به بازارهای گوناگون انجام می شود. مدیران شرکت، ساختار سازمانی را طوری طراحی می­ کنند که فعالیت­های مذکور را حمایت نماید. در این سطح، شرکت به صورت فعال وارد بازارهای بین المللی می­ شود. زمانی شرکت فعالانه اقدام به صادرات می­ کند که اقدامات اولیه و آزمایشی وی با موفقیت انجام شده باشند. مهم­ترین اقدام در این سطح آن است که شرکت بایستی ساختار سازمانی خود را طوری طراحی نماید که متناسب با الزامات این مرحله از بین المللی شدن باشد. از این رو شرکت­ها نیاز به اطلاعات خاصی دارند که آن­ها را در توسعه و پشتیبانی از فعالیت­های بین ­المللی­شان یاری دهد. در این سطح ممکن است که نیازمند اطلاعاتی درخصوص فرصت­های موجود در سایر بازارها باشند تا بتوانند فعالیت­های صادراتی خود را گسترش دهند.
مرحله پنجم: درگیری متعهدانه
در این مرحله، شرکت در این سطح از بین المللی شدن کاملا به صادرات وابسته می­ شود. مدیران دائماً به این مساله فکر می­ کنند که منابع محدود خود را به طور بهینه هم به بازار داخل و هم بازار خارج، اختصاص دهند. در این سطح، مدیران شرکت به فکر سرمایه گذاری مستقیم در بازارهای بین المللی نیز هستند. این گام درواقع درگیری متعهدانه­ی شرکت­ها در بازرگانی بین المللی است. در این سطح شرکت­ها دیدگاه خود را نسبت به بازارهای خارجی تغییر داده­اند، به صادرات تنها به عنوان یک فروش اضافه بر بازار داخلی نمی نگرند بلکه شدیداً وابسته به بازارهای بین المللی می­باشند به این دلیل، این شرکت­ها دائما با این مساله روبرو هستند که منابع محدود خود را چگونه هم به بازار داخل و هم به بازارهای خارجی اختصاص دهند. اغلب شرکت­ها در این سطح از بین ­المللی شدن، تنها به صادرات فکر نمی­کنند بلکه به دنبال سرمایه گذاری مستقیم و یا مشترک و خرید مجوز تولید و مدیریت و سایر راه­های ورود به بازارهای دنیا نیز هستند. در نتیجه، آن­ها هم­چنان نیاز دارند درخصوص چنین تصمیم گیری­های راهبردی حمایت اطلاعاتی شوند (قره چه و شمشیری، ۱۳۸۹، ص ۷۰).
فراهم نمودن اطلاعات مورد نیاز شرکت­ها
داشتن اطلاعات در تمامی مراحل و سطح بین ­المللی شدن در زمینه ­های مختلف در دست­یابی به اهداف، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و به دلیل حیاتی بودن آن، اگر توانایی­ها و قابلیت جمع آوری و بهره برداری از اطلاعات در هر سازمانی به درستی مدیریت شده و توسعه یابد، شرکت مذکور را در کسب و حفظ مزیت­های رقابتی بسیاری توان­مند خواهد نمود. این اطلاعات می ­تواند شامل اطلاعات مورد نیاز درخصوص زبان، آداب و رسوم، استانداردها، رویه­ ها و روندهای موجود در بازار درخصوص محصولات باشد. از این رو با درنظر گرفتن میزان اهمیت اطلاعات و با وجود عدم اطمینانی که در محیط کسب و کار وجود دارد، نمی توان حتی تصور کرد که شرکتی بتواند بدون داشتند اطلاعات لازم به سمت بازارهای بین المللی حرکت کند. دلیل اینکه کشورها در ابتدای کار صادرات و در مجموع بیشترین فعالیت صادراتی را با کشورهای همسایه دارند، نیز همین عامل است. تمامی شرکت­ها بایستی مجهز به انواع شیوه ­های جمع­آوری اطلاعات باشند تا بتوانند بر موانع بین ­المللی شدن فائق آیند. از این رو نیاز به دست­یابی راحت به انواع اطلاعات دارند در حالی که آن­ها اغلب منابع و یا تخصص کافی بری خرید و تهیه­ این اطلاعات را ندارند و به تنهایی نمی ­توانند به این اطلاعات دست یابند. این اطلاعات باید از طریق یک برنامه­ی توسعه ی صادرات و به صورت کم هزینه در اختیار این شرکت قرار گیرد که این کار ممکن است مستقیما توسط نهادهای خاص دولتی ارائه شود یا این­که با حمایت دولت و توسط بخش خصوصی انجام گیرد (دارلینگ و سریستو^[۲۰]، ۲۰۰۴، ص ۲۱۵).
وجود انسجام شبکه­ ای نهادها و افراد درگیر در برنامه توسعه صادرات
همان­طور که پیش­تر اشاره شد شرکت­ها به دلیل محدودیت­ها و مشکلاتی که با آن مواجه هستند، نمی توانند به تنهایی همه اطلاعات مورد نیاز خود را تهیه نمایند از این رو باید از طریق یک برنامه­ی توسعه صادرات به آن­ها ارائه شود. برنامه­ی توسعه صادرات زمانی به نتیجه خواهد رسید که برگرفته از سیاست های راهبردی باشد که در راستای اهداف ملی توسعه اقتصادی اتخاذ شده باشد. برنامه­ی توسعه صادرات بایستی ماهیتی کاملا پویا و توسعه محور داشته، بخش خصوصی را هم دخالت داده و بین اعضای درگیر درآن هم انسجامی راهبردی وجود داشته باشد. نمی­ توان یک مدل جامعی درخصوص ساختار شبکه ی مورد نیاز جهت اجرای برنامه ­های توسعه صادرات برای همه تجویز نمود اما هر شبکه­ ای باید یک سری خصوصیات را حتما دارا باشد تا برنامه­ی توسعه صادرات به موفقیت بیانجامد این خصوصیات عبارتند از:
اولین مشخصه این است که یک سری ارتباطات نهادی و عملیاتی باید در هر سه مرحله فرآید راهبردی صادرات ایجاد شوند. این مجموعه روابط راهبردی روابط مربوط به برنامه­ ریزی و اجماع، اجرا و کارایی در اجرا و نظارت و ارزیابی عملکرد را شامل می شود.
دومین مشخصه یک شبکه­ حمایتی این است که باید دارای یک ساختار نهادی مطمئن در مرکز شبکه باشد که تعاملات اعضای شبکه را هماهنگ نماید.
سومین مشخصه مربوط به مرحله­ برنامه­ ریزی و اجماع است که باید روابط رسمی و غیررسمی بین اعضای سه گانه ی برنامه­ی ترفیع صادرات مشخص و ایجاد شده باشد. این سه عضو عبارتند از: دولت (نهادهای دولتی)، بخش خصوصی (صادرکنندگان، تولیدکنندگان و اتحادیه ­های مختلف و غیره) و نیروی اجرایی برنامه، صرف داشتن روابط رسمی تضمین کننده استخراج راهبردهای موفق نیست. اغلب روابط رسمی کم­تر، اثربخشی بیشتری دارند.
چهارمین مشخصه داشتن شبکه­ ای از روابط نهادی است تا بر توانایی توسعه و بین المللی شدن شرکت­ها توجه داشته و آن­ها را تقویت کند.
پنجمین مشخصه این است که باید بخش دولتی تشکیل این شبکه را آغاز و حمایت کند به علاوه بخش خصوصی هم باید در این زمینه کاملا درگیر باشد تا منافع ملّی را پوشش داده و تضمین نماید (قره چه و شمشیری، ۱۳۸۹، ص ۷۲).
۲-۱-۴) استراتژی های ورود به بازارهای بین المللی
شرکت­ها جهت ورود به بازار کشورهای میزبان می­توانند از استراتژی­ های متفاوتی استفاده نمایند. برخی از این استراتژی­ها عبارتند از:
صادرات
اعطای امتیاز
فرنچایزینگ
قرارداد مدیریتی
تولید قراردادی
سرمایه گذاری خارجی مستقیم (سرمایه ­گذاری مشترک، تاسیس یک واحد با مالکیت کامل)
پیمان های استراتژیک
تصمیم به انتخاب یک استراتژی خاص ورود به بازار، نشان دهنده این است که یک شرکت می­خواهد در آن کشور به چه چیزی دست یابد. چگونه می­خواهد به آن دست یابد، مهم­تر این­که شرکت می­خواهد چه نقشی را در بازار کشور هدف به عهده گیرد. بنابراین برای یک تولیدکننده­ی جهانی مهم است که از سطح درگیری هرکدام از استراتژی­ های ورود، مزایا و معایب آن اطلاع کامل داشته باشد. این معلومات در انتخاب یک استراتژی مناسب ورود به بازار برای هر محصول و دست­یابی به توان رقابتی در بازار جهانی بسیار مفید خواهد بود.
۲-۱-۵) صادرات
انگیزه­ ها یا منافع صادرات همواره مورد توجه­ی اقتصاددانان بوده است. نظریه­ استوارت میل^[۲۱]، درخصوص منافع صادرات، با وجودی که در قرن ۱۹ میلادی عنوان شده است، هنوز هم تازگی خود را حفظ نموده است. استوارت میل با نقل قول از ریکاردو^[۲۲] عنوان می­ کند که یک کشور از طریق صادرات می ­تواند کالاهایی را وارد نماید که خود قادر به تولید آن­ها نیست. منابع و امکانات در مکان­ها و بخش هایی به کار گرفته می­شوند که از کارآیی و بهره وری بیشتری برخوردار باشند، روش­های تولیدی مناسب تری به کار گرفته شوند و بهره وری افزایش یابد و در نتیجه تولید جهانی به میزان حداکثر خود توسعه می یابد. بنابراین، رشد صادرات موجب افزایش درآمد و اشتغال شده و با فراهم نمودن امکان بهره گیری از صرفه­های مقیاس، بهره گیری از تکنولوژی­های پیشرفته، امکان تخصیص بهینه­ منابع و افزایش رقابت در تولید محصولات، می ­تواند موجبات افزایش بهره وری را فراهم آورد. در حقیقت، گسترش صادرات باعث می­ شود که بازار ارز از انحصار دولت خارج شده و به شرایط رقابتی نزدیک­تر شود و تولیدکنندگان داخلی بتوانند هرچه بیشتر از ظرفیت واحدهای تولیدی خود استفاده نمایند. از طرف دیگر، توسعه صادرات امکان استفاده از امکانات جهانی برای رشد تولیدات داخلی را مهیا کرده و از این طریق، محدودیت­های بازار داخلی رهایی یافته و با توسعه مقیاس تولید به منظور صادرات بیشتر به بازارهای خارجی، زمینه­ دست­یابی به رشد و توسعه اقتصادی را فراهم می ­آورد (لوپز و سرانو^[۲۳]، ۲۰۰۷، ص ۲۲۵).
صادرات شیوه­ای شناخته شده و دارای سابقه­ طولانی در بازرگانی بین المللی می­باشد. بسیاری از شرکت های تولیدی گسترش فعالیت­های بین ­المللی خود را با صدور کالا آغاز نموده و بعدها به تدریج به سایر روش­های ورود به بازارهای خارجی روی آورده­اند. در دورانی که شرایط تولید برای شرکت­های صنعتی و تجاری در کشورهای توسعه یافته هنوز مساعد بود و قوانین و مقررات محدودکننده به وسیله­ دولت­ها وضع نشده بود، تولید کالا در این کشورها و صدور آن به خارج، روشی منطقی و سودآور محسوب می شد. در این دوره سطح دستمزدها و سایر هزینه­ های تولید هنوز آن­قدر افزایش نیافته بود که تولید در آن کشورها را در مقایسه با کشورهای کمتر توسعه یافته غیراقتصادی نماید (حقیقی، ۱۳۸۹، ص ۲۳۰).
توسعه صادرات سبب تغییر دادن تخصیص منابع از بخش­ها و صنایع با بهره وری پایین به صنایع با بهره وری بالا می شود و منابع را به سوی فعالیت­هایی که بیشترین عملکرد را دارند، هدایت می­ کند. از این طریق، بهره وری کل عوامل تولید و رشد اقتصادی افزایش می­یابد. با گسترش صادرات، تشکیلات تجاری و نیز اقتصاد، به اکتشافات جدید در مدیریت اقتصادی و بهبود تکنولوژی و شیوه ­های بهتر تولید، تشویق می شوند. بنابراین، فرصت­هایی که پیش از آن نادیده گرفته می­شدند، به منابع اصلی برای رشد اقتصادی تبدیل می­شوند (طیبی و همکاران، ۱۳۸۷، ص ۸۸).
لازم به ذکر است که موفقیت سازمان­های صادرکننده در بازارهای بین المللی اتفاقی نیست، بلکه این موفقیت در ادبیات مربوط از دیدگاه­ های مختلف بررسی شده است. بسیاری از مطالعات به علل درونی، مانند نقاط قوت سازمانی در جنبه­ های مالی، نیروی انسانی و غیره اشاره کرده ­اند و برخی دیگر به عوامل بیرونی مانند: فرصت­هایی که در معرض دید سازمان قرار می­گیرند، اشاره دارند. رقابت از یک سو و تغییرات مداوم از سوی دیگر، سازمان­ها را با شرایط پیچیده­ای رو به رو می­ کند که نیاز به استراتژی و برنامه ریزی بلندمدت را بیش از پیش یادآور می­ شود. این نیاز در سازمان­های صادرکننده نیز به قوت خود باقی است و چه بسا از دیگر سازمان­ها که فقط در سطح ملّی فعالیت می­ کنند، وجود داشته باشد (رحیم نیا و صادقیان، ۱۳۹۰، ص ۱۲۱).

Calculator 73
Scaling factor
Calculator 75
Sum of
Absolute
Calculator 74
First order
Lowpass Filter 76
Output gain
Scaling unit 77
Short-term
Postfilter 72
Long-term
Postfilter 71
Postfiltered
Speech
Decoded
Speech
From postfilter adaptor (block 35)
شکل (۳-۴) : طرح بلوکی پست فیلتر
پست فیلتر زمان- بلند (۷۱ ) که گاهی پست فیلتر pitch نامیده می شود ، یک فیلتر شانه ای^[۲۸] است که پیکهای طیفی آن در مضارب فرکانس pitch صحبتی که باید پست فیلتر شود ، واقع شده است . پریود pitch را میتوان از صحبت دیکد شده با بهره گرفتن از یک آشکارساز pitch استخراج کرد. اگر p پریود pitch (به نمونه) بدست آمده از آشکارساز pitch باشد ، آنگاه تابع انتقال پست فیلتر زمان-بلند بصورت زیر میتواند بیان شود :

که درآن ضرایب gl ،,b وپریود pitch در تطبیق دهنده پست فیلتر ساخته ودر هر ۴بردار (یک فریم) تجدید می شوند .
پست فیلتر زمان-کوتاه (۷۲) شامل یک فیلتر مرتبه۱۰ صفر-قطب بدنبال یک فیلتر تمام-صفر مرتبه ۱ است . فیلتر مرتبه ۱۰ صفر-قطب ، مؤلفه های فرکانسی بین پیک های فرمنت را تضعیف می کند . در حالیکه فیلتر مرتبه اول تمام- صفر می کوشد تا پاسخ فرکانسی فیلتر صفر-قطب مرتبه ۱۰ را هموار سازد .
فرض کنید که ai ,i=1,2,…,۱۰ ضرایب LPC مرتبه ۱۰ وK1 اولین ضریب انعکاس حاصل از آنالیزمعکوس LPC صحبت دیکد شده باشند آنگاه ai وK1 را میتوان باهم از آنالیز PC معکوس مرتبه ۵۰ (بلوک ۳۳ در شکل(۳-۲) ) بدست آورد . فقط باید تکرار Durbin مرتبه ۵۰ را در مرتبه ۱۰ متوقف کرده وضرائب فوق را ذخیره کرد و
سپس تکرار Durbin را از مرتبه ۱۱ تا ۵۰ ادامه داد .
تابع انتقال پست فیلتر زمان-کوتاه بصورت زیر است :

که در آن ضرایب ai ,bi در هر فریم یک بار و در اولین بردار آن تجدید می شوند . در حالت کلی بعد از اینکه صحبت دیکد شده از پست فیلتر زمان-بلند و زمان-کوتاه می گذرد ، صحبت فیلتر شده همان انرژی اولیه را نداردو بدین منظور بلوکهای ۷۳ تا ۷۷ کار کنترل اتوماتیک بهره وحفظ انرژی صحبت را انجام می دهند .
فصل ۴
شبیه سازی ممیزثابت الگوریتم به زبان C
۴-۱- مقدمه
شبیه سازی یک الگوریتم بر روی کامپیوتر بوسیله یک زبان سطح بالا مانند C،گام نخست جهت پیاده سازی آن الگوریتم برروی DSP بشمار می رود . همانطور که در فصل ۵ بیان خواهد شد، با توجه به پیاده سازی کدک G.728 برروی DSP های ممیزثابت ، لازم است که ابتدا آلگوریتم کدک را بصورت ممیزثابت شبیه سازی نماییم. در این فصل ابتدا ویژگی های برنامه نویسی ممیز ثابت را شرح میدهیم . سپس ساده سازی محاسبات برای برنامه نویسی ممیزثابت را بیان نموده و پس از آن بلوک ها ومتغییرهای برنامه را به اختصار شرح می دهیم. در قسمت آخر هم روندنمای برنامه اینکدر و دیکدر را توصیف می کنیم .

۴-۲- ویژگی های برنامه نویسی ممیز ثابت
۴-۲-۱- نمایش اعداد
واحد پایه در پیاده سازی ۱۶ بیتی ، کلمه ۱۶ بیتی است که برای اعداد صحیح علامت دار بین ۳۲۷۶۷ تا ۳۲۷۶۸- تغییر می کند و بصورت مکمل ۲ ذخیره می گردد. برای نمایش اعداد اعشاری یک نقطه اعشاری بایدبین دوبیت کلمه در نظر گرفته شود .مثلاً برای نمایش اعداد بین - ۱ ,+۱ بایستی نقطه اعشاری بین بیت های ۱۴و۱۵ قرار گیرد. این فرمت خاص Q15 نامیده می شود زیرا ۱۵ بیت در سمت راست نقطه اعشاری وجود دارد . Qn فرمت بدین صورت تعریف می شود که n بیت در سمت راست نقطه اعشاری وجود داشته باشد . اعداد صحیح بصورت Q0 نمایش داده می شوند.
برخی داده ها به دقت بیشتری نیاز دارند از اینکه با یک کلمه ۱۶ بیتی نمایش داده شوند . مانند رجیسترهای ضرب و اکومولاتور در چیپ های DSP که می توانند اعداد با دقت از ۱ تا  را نمایش دهند که به دقت مضاعف معروف است .
برخی داده ها رنج وسیعتری دارند از اینکه بتوان با یک فرمت ۱۶ بیتی ثابت نمایش داده شوند . شاید ۱۶ بیت دقت کافی باشد ولی باید از مقیاس کردن دینامیک استفاده شود. این نوع داده ها را می توان بصورت ممیز شناور و با دقت معمولی نشان داد . یعنی اینکه داده با ۲ کلمه نشان داده می شود، اولین کلمه حاوی عددی است که اندازه آن بین ۱۶۳۸۴و۳۲۷۶۷ می باشد . این مانتیس مقدار است و می گوئیم که مقدارش در فرمت نرمالیزه نمایش داده می شود اگر مقدار مثبت باشد ، بیت ۱۴ مانتیس ۱ است . کلمه دوم حاوی تعداد شیفت به چپ (NLS ^[۲۹]) هایی است که بکار رفته تا عدد را در مقدار نرمالیزه اش قرار دهد .
بنابراین کلمه دوم مشخص کننده Q فرمت مانتیس می باشد. اگر این فرمت برای یک مقدار منفرد بکار رود ممیز شناور اسکالر نامیده می شود . همچنین امکان دارد که یک آرایه از n مقدار را با n+1 کلمه، با بهره گرفتن از ممیز شناور بلوکی نمایش داد. با بهره گرفتن از این فرمت ، بزرگترین مقدار در آرایه باید به همان صورتی که برای ممیز شناور اسکالر گفته شد ، نمایش داده شود . بقیه مقادیر در آرایه باید از همان NLS استفاده کنند و مانتیس آنها لزوما نباید در فرمت نرمالیزه باشد. گسترش این نمایش بصورت ممیز شناور بلوکی قسمت شده می باشد . در این حالت یک آرایه mn مقداری بوسیله m(n+1) کلمه نمایش داده می شود . این آرایه تقسیم می شود به m زیر آرایه با اندازه n ،که هر زیر آرایه بصورت ممیز شناور بلوکی با n کلمه برای اندازه ها و ۱ کلمه برای NLS نمایش داده می شود .
نوع دیگری از نمایش بکار رفته بصورت ممیز شناور با دقت مضاعف است. در این حالت اعداد صحیح با دقت مضاعف بعنوان مانتیس بکار می روند و یک کلمه با دقت معمولی برای NLS استفاده می شود. در مجموع انواع مختلف نمایش ها عبارتند از ممیز ثابت با دقت معمولی، ممیز ثابت با دقت مضاعف برای اکومولاتورها و رجیسترهای ضرب، ممیز شناور اسکالر با دقت معمولی و ممیز شناور بلوکی با دقت معمولی و مضاعف.
۴-۲-۲- عملیات حسابی
از آنجا که ضرب دو کلمه ۱۶ بیتی یک عدد ۳۲ بیتی تولید می کند، رجیسترهای ضرب و اکومولاتور ها باید حداقل ۳۲بیتی باشند . در محاسبات مجموع حاصلضرب ها مانند کانولوشن و فیلتر کردن IIR,FIR ممکن است که آکومولاتور سرریز (overflow) شود که بطور جداگانه مشخص می گردد . در فیلتر کردن IIR مجموع حاصلضربها یا نتیجه عملیات ضرب و انباشت (MAC) بخشی از حافظه فیلتر برای مرحله بعدی است و ۱۶ بیت بالای خروجی در ورودی ضرب کننده استفاده می شود . یک سرریز که موجب می شود تا یک عدد بزرگ مثبت به یک عدد بزرگ منفی تبدیل شود، موجب اختلاف زیادی در خروجی فیلتر می گردد . از اینرو از مد اشباع در فیلترهای IIR استفاده می کنیم . مد اشباع یعنی اینکه اگر کلمه بالایی بزرگتر از ۳۲۷۶۷ یاکوچکتراز۳۲۷۶۸- باشد آنگاه مقدار آن برش می خورد (به این دو حد محدود می گردد).
الف- شیفت و رند کردن
حاصلضرب یک مقدار Qn فرمت در یک مقدار Qm فرمت در رجیستر حاصلضرب بصورت (n+m) Q فرمت و با دقت مضاعف ذخیره می شود . اگر لازم باشد که این نتیجه ذخیره گردد یا با دقت دیگری جمع شود ، آنگاه نتیجه باید شیفت داده شود و یا رند گردد تا به دقت مناسب برسد . نکته ای که در عملیات شیفت به راست مکمل ۲ وجود دارد اینست که فرض کنید عدد۳ را یک بیت به راست می خواهیم شیفت دهیم، نمایش ۱۶ بیتی ۳ بصورت ۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۱۱ است که بعد از شیفت، به ۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۱ تبدیل می گردد .
حال اگر عدد۳ - را بخواهیم یک شیفت به راست دهیم داریم :
-۳=۱۱۱۱۱۱۱۱۱۱۱۱۱۰۱ >>1 1111111111111110=-2
در این حالت اندازه مقادیربا هم برابر نیستند و در پیاده سازی باید از این نکته آگاه بود .
همچنین ممکن است که در یک الگوریتم تعداد شیفت به راست از اندازه کلمه بیشتر گردد . مثلا یک کلمه ۱۶ بیتی باندازه ۱۸ بیت شیفت داده شود که با انجام ۱۸ بار شیفت یک بیتی حاصل ۰ یا ۱- می شود البته بسته به علامت اولیه آن عدد. اما در بعضی از کمپایلر ها ممکن است که این کار خطا گرفته شود و این موضوع را باید در نظر داشت .
رند کردن فرایند تبدیل از دقت مضاعف به دقت معمولی در اکومولاتور است. که قبل از ذخیره به صورت ۱۶ بیتی در حافظه ،صورت می گیرد. معمولا با ارزشترین بیت (MSB) در کلمه پایین اکومولاتور چک می شود، اگر این بیت ۱ باشد آنگاه یکی به مقدار کلمه بالایی اضافه می شود و این کلمه بعنوان حاصل رند کردن در نظر گرفته می شود . البته در این حالت باید از سرریز نشدن اکومولاتور مطمئن شد .
ب- تقسیم
تقسیم به اندازه جمع و ضرب زیاد استفاده نمی شود . تنها تقسیمی که بکار می رود بصورت ممیز شناور اسکالر می باشد .صورت و مخرج و خارج قسمت به فرمت نرمالیزه نمایش داده می شوند . NLS خارج قسمت با تفریق NLS مخرج از NLS صورت و جمع با ۱۴ محاسبه می شود . چرا که اگر صورت کمی از مخرج بزرگتر باشد و هر دو دارای NLS=0 باشند خارج قسمت باید دارای NLS=14 باشد تا بصورت صحیح نرمالیزه باشد. اگر مانتیس صورت کوچکتر از مانتیس مخرج باشد آنگاه صورت یکی به چپ شیفت داده می شود و به NLS آن یکی اضافه می شود سپس NLS مخرج محاسبه می گردد و این تضمین می کند که مانتیس خارج قسمت بصورت نرمالیزه باشد.
۴-۳- ساده سازی محاسبات الگوریتم
در این قسمت لازم است که برخی از محاسبات الگوریتم را برای پیاده سازی ممیز ثابت مناسب ساخته و بار محاسباتی آنها را کاهش دهیم .
۴-۳-۱- تطبیق دهنده بهره