طرح اندونزیایی
مخصوصاً در حالت وجود چراغ راهنمایی هر دو جریان گردش به چپ در راهاصلی (دارای حقتقدم) نباید مانع یکدیگر شوند. طرح اندونزیایی که در آن هر دو جریان گردش به چپ یکدیگر را قطع نمینمایند در اینزمینه مفید میباشد.
اگر حجم ترافیک بهاندازه کافی باشد خطوط انتظار گردش به چپ در تمام مسیرهای منتهی به تقاطع ایجاد میشوند. اما این طرح معمولاً به چراغ راهنمایی برای تعیین اولویت حرکت دو گردش به چپ نسبت به دو گردش دیگر نیاز دارد. بنابراین کاربرد این طرح بیشتر در مناطق شهری میباشد.
در تقاطعهای چراغدار که دارای حجمهای سنگین گردش به چپ هستند احداث دو و بعضی اوقات سه خط ذخیره مرکزی گردشبهچپ موجه خواهد بود، این آلترناتیوها دارای مزایا و معایبی هستند:
مزایا:
-
- تراکم و تأخیرها کاهش مییابد،
-
- طول خط انتظار و تداخلات قبل از تقاطع کاهش مییابد،
-
- فاز سبز کوتاه تر میباشد و زمان اضافی برای سایر حرکتها تخصیص مییابد.
معایب:
-
- پتانسیل برخورد با عابرین پیاده افزایش مییابد،
-
- در پایین دست راههای منتهی به تقاطع توزیع ناهمگونی از وسایلنقلیه در درون خطوط وجود میآید،
-
- مسیر نمایی در ناحیه گردش واضح نمیباشد،
-
- معمولاً فضای کافی برای حرکتهای وسایلنقلیه وجود ندارد،
-
- راهحل کمهزینهتری نیز ممکن است وجود داشته باشد(نوری امیری و قربانی، ۱۳۸۴).
شکل ۲-۳: تقاطع طرح اندونزیایی
۲-۱۶- موانع ترافیکی
۲-۱۶-۱- موانع میانی خیابان
موانع میانی یا مرکزی خیابان برای تفکیک مسیرهای متضاد ترافیک و جلوگیری از عبور عابرین پیاده در نقاط خطرساز مورداستفاده قرار میگیرند. یکی از کاربردهای ایمنی این موانع این است که تصادف جلوبهجلوی (سپر به سپر) ترافیک در مسیرهای متضاد جلوگیری می کند و عابرین پیاده نیز به استفاده از تسهیلات ویژه عبور از عرض خیابان و یا انتخاب یک نقطه امنتر برای عبور تشویق میشوند.
میبایست تفاوت بین موانع میانی که در مدیریت ترافیک برای هدایت ترافیک بهکار میروند و موانع ایمنی را درک نمود. موانع ایمنی میبایست حجیمتر باشند زیرا برای بازگرداندن خودروها به مسیرهای اولیه خود و جذب قسمت عمدهای از انرژی برخورد آنها به کار میروند. این موانع معمولاً به ارتفاع ۶۰۰ میلیمتر یا بیشتر میباشند، در حالی که موانع میانی که فقط برای هدایت رانندگان بهکار گرفته میشوند، میتوانند به صورت یک جدول برجسته یا نرده کوتاه باشند.
یکی از روشهای بهکار رفته برای تفکیک مسیرهای حرکتی خیابانها استفاده از جداکنندههای بتنی است. این نوع جداکننده شامل دو ردیف جدول بوده و فاصله بین آنها با بتن پر شده است، لازم بهیادآوری است که ارتفاع و عرض پیشنهادی، ۳۰ سانتیمتر است، نوع دیگر از جداکنندهها که کاربرد دارد.
شکل ۲-۴: جداکنندههای میانی
مزایا و معایب گزینههای فوق را میتوان بهصورت زیر بیان کرد.
مزایا:
الف ـ روانی ترافیک عبوری
ب ـ افزایش سرعت وسایلنقلیه
پ ـ کاهش توقف وسایلنقلیه بهدلیل انجام حرکتهای گردش به چپ
تـ کاهش چشمگیر مدت زمان تأخیر بهازای هر وسیله
ث ـ کاهش تداخل حرکتهای گردشی
معایب:
الف ـ هزینهدار بودن اجرای طرح
ب ـ افزایش وسیلهنقلیه ـ کیلومتر برای حرکتهای گردش به چپ
پ ـ کاهش دسترسی وسایلنقلیه به کوچهها و معابر(بهبهانی، ۱۳۷۳).
مشکلات:
معمولاً عابرین پیاده به مسیرهای انحرافی طولانی جهت یافتن یک نقطه امن برای عبور، تمایل نشان نمیدهند و موانع میانی خیابان اغلب باعث میشوند تا عابرین پیاده یک مانور پرشی یا صعودی در وسط خیابان انجام دهند.
در مواردی که یک خودرو دچار نقص فنی شده باشد یا خودروهای اورژانس نیاز به عبور از یک راهبندان را داشته باشند، موانع میانی خیابان باعث محدودیت در حرکت ترافیک شوند. مصالح مورداستفاده در ساخت موانع میانی خیابان را میتوان برای مقاصد دیگر نیز بهکار برد و برخی از کشورها نیز با مشکل عدمصداقتکاری پیمانکاران روبهرو میباشند.
جزئیات انتهای این نوع موانع از اهمیت خاصی برخوردار است، زیرا انتهای یک مانع میانی که مورد حفاظت قرار نگرفته باشد،میتواند یک عامل بالقوه مرگآفرین در مرکز جاده باشد.
برای حصول اطمینان از این امر که رانندگان بهاشتباه یا از روی عمد به رانندگی در مسیر آنسوی مانع اقدام ننمایند به تابلوهای واضح و مؤثر و همچنین نظارت بر حسن اجرای قوانین نیاز است (بهبهانی، ۱۳۷۳).
راه حل های ممکن/ فرایند:
-
- از موانع فیزیکی ممکن است در مواردی استفاده گردد که اثرات ناشی از عدمتوجه رانندگان بهعلایمراهنمایی میتواند باعث تصادفات شدید شود و درعین حال با نصب این نوع موانع میتوان اهداف دیگر را نیز برآورده نمود. این موانع اغلب در مرکز خیابانهای وسیع چند بانده شهری نصب میشوند و شامـل موانع مخصوص عابرین پیاده نیز میباشند.چنین موانعی باعث جلوگیری از دور زدن خودروها میشود که این دور زدنها یکی از مانورهای بسیار خطرناک و مزاحم است. این موانع میتوانند بر مبنای ویژگیهای خود از تصادفات جلوبهجلو نیز جلوگیری نماید. در خیابانهای کندروی شهری استفاده از جزایر میانی با عرض کامل و نردههای حفاظتی امری غیرضروری است،
-
- از موانع خیابانی میتوان جهت هدایت عابرین پیاده به نقاط امن که تسهیلات مربوطه نیز در آنجا فراهم گردیدهاند،استفاده نمود. در برخی از موارد ممکن است استفاده از موانع کنار جدول برای جلوگیری از بالا رفتن عابرین پیاده از موانع میانی نیز موردنیاز باشد. موانع میانی را میتوان در محل عبور عابرین پیاده نیز ادامه داد ولی میبایست مورد اصلاح قرار گیرند تا عابرین پیاده بتوانند به سهولت از آنها استفاده نمایند. یک مانع با ارتفاع حدود ۲۵ سانتیمتر برای جلوگیری از عبور خودروها کافی میباشد،
-
- میبایست موانع مربوط به دسترسی خودروهای اورژانس و یا بروز نقص فنی یا تصادفات نیز موردنظر قرار گیرد. این امر را میتوان با تعویض جزیزه میانی در تقاطعها یا ایجاد شکاف در نقاط حساس بهانجام رساند،
-
- دقیق انتهای موانع میتواند باعث کاهش خطرات ناشی از آن گردد. این امر میتواند با بهره گرفتن از بالشتکهای مخصوص ضربهگیر بههمراه خطکشی مناسب و تابلوهای هشداردهنده به انجام رساند،
-
- در مواردی که نصب نرده حفاظ موردنیاز نباشد، حداقل عرض بهینه جزیره میانی برابر ۵ متر است. ولی در مواردی که فضای کافی در خیابان وجود ندارد، عرض حدود ۲/۱ متر نیز میتواند جانپناهی برای عابرین پیاده باشد(بهبهانی، ۱۳۷۳).
۲-۱۷- جزیرههای ترافیکی
جزیرههای ترافیکی، بهفضایی که در اختیار وسایلنقلیه قرار نمیگیرد، اطلاق میشود. قسمت داخلی این جزیرهها باید از سایر قسمتهای محیط اطراف مشخص گردد، جزیرهها دارای عملکردهای زیر هستند:
- انواع حرکتهای موجود در تقاطع را از همجدا میسازند. شامل: ترافیکعبوری، گردشبهراست و گردش به چپ،