۴ـ۳ـ۲ـ مقوله دوم (فضیلتها و ارزشهای اخلاقی)
مقوله دوم (فضیلتها و ارزشهای اخلاقی) شامل ۵ کد تحلیلی میباشد که در جداول (۴ـ۶)؛ الی (۴ـ۹)، نحوه توزیع دادههای آن آمده است.
تعداد ابیات و مصراعهایی که در آنها کلمات و مضامین مربوط به کد (۲ـ۱)، (عفو و بخشش) بهکار رفته، ۱۰ مورد میباشد که حدود ۹% دادههای مقوله دوم را شامل میشود.
تعداد ابیات و مصراعهایی که در آنها کلمات و مضامین مربوط به کد (۲ـ۲)، (وفای به عهد و وفاداری) بهکار رفته، ۶۷ مورد میباشد که حدود ۶۰% دادههای مقوله دوم را شامل میشود. این دادهها در میان همه کدهای تحلیلی این پژوهش نیز در رتبه اول فراوانی جای دارد.
تعداد ابیات و مصراعهایی که در آنها کلمات و مضامین مربوط به کد ۲ـ۳ (اخلاقمداری) بهکار رفته، ۱۹ مورد میباشد که حدود ۱۷% دادههای مقوله دوم را شامل میشود.
تعداد ابیات و مصراعهایی که در آنها کلمات و مضامین مربوط به کد (۲ـ۴)، (عدل و عدالت) بهکار رفته، ۱۶ مورد میباشد که حدود ۱۴% دادههای مقوله دوم را شامل میشود.
۴ـ۳ـ۳ـ مقوله سوم (ظلمستیزی)
مقوله سوم (ظلمستیزی) شامل ۵ کد تحلیلی میباشد که در جداول شماره (۴ـ۱۰)؛ الی (۴ـ۱۳)، نحوه توزیع دادههای مربوط به آنها مشاهده میشود.
تعداد ابیات و مصراعهایی که در آنها کلمات و مضامین مربوط به کد (۳ـ۱)، (مبارزه با ظلم) بهکار رفته، ۴۶ مورد میباشد که حدود ۲۹% دادههای مقوله سوم را شامل میشود.
تعداد ابیات و مصراعهایی که در آنها کلمات و مضامین مربوط به کد ۳ـ۲ (جهاد) به کار رفته، ۴۸ مورد میباشد که حدود ۵/۳۰% دادههای مقوله سوم را شامل میشود.
تعداد ابیات و مصراعهایی که در آنها کلمات و مضامین مربوط به کد (۳ـ۳)، (ایثار و شهادت) بهکار رفته، ۴۷ مورد میباشد که حدود ۵/۲۹% دادههای مقوله سوم را شامل میشود.
تعداد ابیات و مصراعهایی که در آنها کلمات و مضامین مربوط به کد (۳ـ۴)، (آزادی) بهکار رفته، ۱۸ مورد میباشد که حدود ۱۱% دادههای مقوله سوم را شامل میشود.
۴ـ۴ـ تحلیل تبیینی دادهها
برای تحلیل تبیینی دادههای پژوهش حاضر دو کار اساسی صورت گرفته است که عبارت است از «روش تحلیل ارزشیابی» و تحلیل دادهها با بهره گرفتن از آزمون آماری «x^2» و بهرهگیری از نرمافزار spss.
۴ـ۴ـ۱ـ روش تحلیل ارزشیابی برای تحلیل تبیینی دادهها
تحلیل دادهها با بهره گرفتن از روش «تحلیل ارزشیابی» یکی از مهمترین شیوههای تحلیل محتوا میباشد (رفیعپور، ۱۳۹۲).
هدف از بهکارگیری این روش تحلیل، این میباشد که با تحلیل کمی متن مورد بررسی، بتوان به نوع گرایش و ارزشگذاریها و میزان شدت و ضعف توجه استاد شهریار، مورد ارزیابی قرار داده و به آن پی برد.
مهمترین شرط بهکارگیری این شیوه آن است که محتوای مورد بررسی باید از جملاتی تشکیل شده باشد که در آن: یک موضوع و پدیده مورد داوری و گرایش، یک خبر یا مفهوم عامیانه و یک فعل وجود داشته باشد.
در مرحله اول، باید جملاتی که دارای چند محتوا هستند، به جملات یک محتوایی تجزیه شوند. از آنجا که ممکن است، گرایشهای تحلیلگر و کدگذار بر روی ارزشیابی و قضاوت او درباره موضوع داوری تأثیر بگذارد، باید موضوع داوری با علائم یا حروف الفبا جایگزین شود. در مرحله بعدی، جهت و شدت بار ارزشی هریک از مفهومهای عامیانه و همچنین فعلهای بهکار برده شده را مشخص میکنیم. بدینمنظور:
جهت بار ارزشی با علائم + یا ـ تعیین و شدت بار ارزشی از صفر تا ۳ ارزیابی می شود.
سؤالی که اکنون مطرح است، آنست که در چه مواقعی ما برای بار ارزشی فعل و یا یک مفهوم عامیانه نمره ۳ یا کمتر میدهیم. بدین منظور این قاعده درنظر گرفته شده است که در نمرهگذاری فعلهای زمان حال، نمره ۳، فعلهای کمکی نمره ۲، فعلهایی که رابطه فرضی بین موضوع و مفهوم عامیانه برقرار میکنند، نمره ۱ میگیرند (رفیعپور، ۱۳۸۵).
ارزیابی شدت بار ارزشی مفهومهای عامیانه نیز تقریباً به نسبت شدید ـ متوسط ـ ضعیف انجام میگیرد. بهمنظور سنجش گرایش بیان شده نسبت به هریک از موضوعات مورد گرایش و داوری، یک شاخص (index) ساخته می شود که بین ۳+ تا ۳ـ قرار خواهد گرفت. معمولترین شیوه شاخصسازی در تکنیک تحلیل محتوا براساس فرمول زیر انجام میگیرد: (همان).
جمع حاصلضرب نمرات فعلها در نمرات مفاهیم عامیانه |
تعداد جملات × ۳ |
جدول (۴ـ۱۴): تحلیل ارزشیابی دادههای مربوط به کد تحلیلی ۱ـ۱ (مذمت تفرقه)
از مقوله اول (انسجام و همبستگی)
ردیف | موضوع داوری | مفهوم یا مضمون | نمره مفهوم | فعل | نمره فعل | حاصلضرب نمرات |
۱ | مذمت تفرقه | مه بیمهر عهد خود را شکست و با سنگ تفرقه محبت من را |