۲-۲-۲- بیوسنتز اتیلن
بیوسنتز اتیلن یکی از بهترین مسیرهای شناخته شده برای هر ماده رشد گیاهی می باشد. اتیلن طی مجموعه ای از واکنش ها از متیونین تولید می شود. متیونین به وسیله آنزیم آدنوزین متیونین سنتتاز به اس- آدنوزیل متیونین تبدیل می شود.
ACCتولیدی دو سرنوشت دارد، ممکن است به اتیلن تبدیل شودکه این کار توسط ACC اکسیداز صورت می گیرد و یا به مالونیل ACC تبدیل می شود که این کار نیز توسط آنزیم ACC- ان- مالونیل- ترانسفراز صورت می گیرد. HCN به دست آمده از تبدیل ACC به اتیلن می تواند با س یستئین ترکیب شده و تولید سیانید آلانین و گاز H2S را بنماید که این واکنش توسط بتا سیانو آلانین سنتتاز صورت می گیرد.
۲-۳- تیمار با مواد ضد اتیلن
ترکیباتی که فعالیت و بیوسنتز اتیلن را کنترل می کنند عبارتند از:سدیم نیتروپروساید، MCP -1، تیوسولفات نقره، آمینواکسی استیک اسید، تی دیازورون و… .
۲-۳-۱- سدیم نیتروپروساید
سدیم نیتروپروساید(SNP) (ترکیب آزاد کننده NO ) جز ترکیباتی است که از رکود بذر جلوگیری می کند (بلیگانی و لاماتینا،۲۰۰۱)، تواناییSNP در شکستن خواب بذر در کاهو (Lactuca sativa)، آرابیدوپسیس ( thaliana Arabidopsis) ، جو دوسر (Avena sativa)، سودا (Saueda salsa) و سایر گیاهان با غلظت های ۵/۰ تا ۲ میلی مولار در مدت زمان های ۱۸ تا ۲۴ ساعت گزارش شده است (کوپیرا و گووداز، ۲۰۰۳). نیتریک اکسید تاثیر مثبتی بر تاخیر پیری در میوه ها و سبزی ها دارد (چانگلی و همکاران، ۲۰۱۱). این ترکیب پس از تیوسولفات نقره و ۱- متیل سایکلوپروپن به عنوان بازدارنده اتیلن شناخته شده است که تاثیر مثبت آن بر گلهای بریده مختلف از جمله میخک و ۸ گل بریده دیگر نشان داده شده است (بادیان و همکاران، ۲۰۰۴؛ چانگلی و همکاران، ۲۰۱۱).
نیتریک اکسید با فرمول NO ، جرم ۱/۳۰ گرم ، چگالی ۵۱/ ۱گرم بر سانتی متر مکعب ، و نقطه جوش ۹۰/۱۲۱ است.
شکل ۲-۱- تصویر سدیم نیتروپروساید
نیتریک اکسید عمدتاً از مسیرهای آنزیمی و غیرآنزیمی سنتز می شود که مسیر بیوسنتز آنزیمی آن از طریق مسیر بیوسنتز نیترات ردوکتاز از طریق سیتوسول انجام می شود (لاماتینا و همکاران، ۲۰۰۳). اما مسیر غیر آنزیمی از طریق نیترات دیسموتیشن انجام می گیرد (لاماتینا و همکاران، ۲۰۰۳).
۲-۴- انسداد آوندی
تحقیقات بسیاری روشن نموده اند که یکی از مهمترین دلایل پایان زندگی گل های شاخه بریده انسداد آوندی است (رضوانی پور و عصفوری، ۱۳۸۸).
پژمردگی و تنش آبی اکثر گونه های گل های شاخه بریده مربوط به انسداد سیستم انتقال آب در آن ها می باشد. معمولاً دو نوع انسداد آوندی وجود دارد. یکی مربوط به انبار کردن گل ها به صورت خشک است و غالباً در حالت تجاری اتفاق می افتد و دیگری در طول مدت نگهداری گل در آب اتفاق می افتد(ادریسی،۱۳۸۸).
جهت رفع مشکل انسداد آوندی، روش هایی مثل بازبرش ساقه زیر آب (برش در فاصله ۲ سانتی متری)، اسیدی کردن محلول (۴-۳pH= )، قرار دادن ساقه در آب (عمق کمتر از ۲۰ سانتی متر)، تیمار مدت دار ساقه در مواد پاک کننده، استفاده از آب تقطیر شده در ساختن محلول های نگهدارنده، ضد عفونی ظرف ها و استفاده از ظرف های سفید رنگ (برای نشان دادن آلودگی) پیشنهاد می شوند.
هم چنین از میکروب کش های مهم مثل هیپوکلریت سدیم، هیپوکلریت کلسیم، مشتقات هیدروکسی کینولین ها، سولفات آلومینیوم، کلرید کبالت، اسید سیتریک و عوامل جدید مثل اسانس های گیاهی می توان استفاده کرد.
فصل سوم
(مواد و روش ها)
۳-۱- مواد گیاهی
در آبان ماه سال ۹۱ گل های شاخه بریده رز، آفتابگردان و لیسیانتوس که در مرحله تجاری برداشت شده بودند از گلخانه ای در محلات خریداری و بلافاصله برای انجام تیمار و ارزیابی صفات به آزمایشگاه پس از برداشت منتقل شدند.
۳-۲- نحوه آماده سازی گل ها و انجام تیمار سدیم نیتروپروساید
از هر گل ۵ شاخه در گلدان های پلاستیکی به حجم ۲ لیتر قرار داده شدند.به این صورت که از هر نوع گل یک ردیف با ۱۲ تیمار در نظر گرفته شد. شرایط آزمایشگاه پس از برداشت شامل ۱۲ ساعت روشنایی و ۱۲ ساعت تاریکی بود که توسط نور لامپ های سفید فلورسنت تامین می شد. شدت نور ۱۲ میکرومول بر متر مربع بر ثانیه، دمای اتاق ۲±۲۰ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی نیز بین ۶۰ تا ۷۰ درصد بود. گل ها حدود ۲۴ ساعت به صورت تیمار کوتاه مدت در محلول سدیم نیتروپروساید باقی ماندند. پس از پالس ۲۴ ساعته در گلجاهای حاوی ۵۰۰ میلی لیتر ۸- هیدروکسی کینولین سولفات ۳۰۰ میلی گرم در لیتر و ساکارز ۳ درصد قرار گرفتند.
۳-۳- پیاده کردن طرح آزمایشی و معرفی تیمارها
این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کاملاً تصادفی در ۳ تکرار انجام شد. فاکتور سدیم نیتروپروساید در ۴ سطح (۰، ۲۰، ۴۰ و ۶۰ میکرومولار) بود (شکل ۳-۱).
قبل از تیمار تمامی گل ها روی ارتفاع ۵۰ سانتی متری داخل آب ۴۰ درجه سانتی گراد- به منظور جلوگیری از انسداد آوندها با حباب های هوا- بریده شده و درون گلجاها قرار داده شدند.
تیمارها به قرار ذیل بودند:
N0F1 N1F1 N2F1 N3F1 N1F2 N2F2 N3F2 N0F2
N0F3 N1F3 N2F3 N3F3
N0: 0 µM SNP N2: 40 µM SNP
N1: 20 µM SNP N3: 60 µM SNP
F1 : گل رز F2: گل لیسیانتوس F3: گل آفتابگردان
شکل ۳-۱- روش پیاده کردن طرح آزمایشی
۳-۴- صفات کمی و کیفی مورد اندازه گیری
۳-۴-۱- عمر گلجایی
عمر گلجایی به فاصله شروع تیمار تا زمان پیری گل که همراه با پژمردگی گلبرگ ها و تغییر رنگ برگ می باشد، تعریف و به صورت روز بیان شد. بدیهی است که هر یک از ۲ شاخه گل موجود در هر پلات طول عمر متفاوتی داشته و میانگین آن ها به عنوان عمر گلجایی آن پلات در نظر گرفته شد.
۳-۴-۲- جذب محلول
حجم محلول نگهدارنده درون گلجاها ۵۰۰ سی سی بود. با توجه به میزان تبخیر محلول نگهدارنده از گلجاها و کاهش محلول درون گلجاهای حاوی گل مقدار آب جذب شده توسط گلها بدست آمد. با توجه به میانگین وزن شاخه های گل در ابتدای آزمایش و کاهش حجم آب گلجاها و مقدار تبخیر، مقدار جذب آب (برحسب میلیلیتر بر گرم وزن تر) محاسبه شد.
۳-۴-۳- درصد ماده خشک
پس از پایان عمر گلجایی هر گل، وزن تر آن اندازه گیری شد و در آون در دمای ۷۰ درجه سانتی گراد به مدت ۲۴ ساعت قرار داده شد. پس از اطمینان یافتن از خشک شدن کامل گل ها، با ترازوی دیجیتال توزین شد. درصد ماده خشک از رابطه زیر محاسبه شد:
۱۰۰ × (وزن تر ÷ وزن خشک) = درصد ماده خشک
۳-۴-۴- شمارش باکتری
این فاکتور با هدف بررسی اثر سدیم نیتروپروساید بر رشد باکتری های محلول پالس و باز برش های انتهای ساقه گل انجام شد.
۳-۴-۴-۱- تهیه محیط کشت
محیط کشت نوترینت آگار با غلظت ۲۰ گرم در لیتر به همراه آب مقطر استریل تهیه شده و روی شیکر با کمی گرما قرار داده شد. سپس به مدت ۱ ساعت اتوکلاو شد و پس از آن در زیر هود استریل به میزان ۲ ± ۱۵ میلی لیتر درون پتری ریخته شد. درب پتری را با سلفون بسته و ۲۴ ساعت بعد از اطمینان از عاری بودن هرگونه آلودگی، کشت بر روی آن صورت گرفت. در تمام مراحل کشت، تمامی سطوح هود، لوازم کار و دست ها با الکل ضد عفونی شد( شکل ۳-۲).
۳-۴-۴-۲- شمارش باکتری در محلول پالس
۲۴ ساعت پس از تیمار پالس با سدیم نیتروپروساید، از محلول گلجایی ۲ میلیلیتر توسط سرنگ برداشته و با ۲ میلیلیتر محلول نرمال سالین ۹/۰ درصد رقیق شد. ۱/۰ میلیلیتر از محلول فوق روی پتری حاوی محیط کشت نوترینت آگار پهن و کلونیهای باکتری ۲۴ ساعت پس از انکوباسیون در دمای ۳۷ درجه سانتی گراد، شمارش شد.
۳-۴-۴-۳- شمارش باکتری در ساقه
۲۴ ساعت پس از تیمار پالس با سدیم نیتروپروساید، حدود ۲ سانتیمتر(۵/۰ گرم) از ته ساقه بریده شد. نمونه ۳ مرتبه با آب دیونیزه شسته شد تا بار میکروب سطح آن کاهش یابد. سپس نمونه در هاون چینی کاملاً خرد و له شد و با محلول نرمال سالین ۹/۰ درصد رقیق شد. ۱/۰ میلیلیتر از محلول روی پتری دیشهای حاوی محیط کشت نوترینت آگار پهن و کلونیهای باکتری ۲۴ ساعت پس از انکوباسیون در دمای ۳۷ درجه سانتی گراد، شمارش شد.