استراتژی: استراتژی عبارت است از فرایند تعیین اهداف بلندمدت، اتخاذ شیوه کار و تخصیص منابع لازم برای تحقق این اهداف (رابینز،۱۱۲:۱۳۸۵).

گردشگری شهری: سفرها و بازدیدهایی که به مقصدهای شهری انجام می­گیرد. سفرهایی که با انگیزه بازدید از جاذبه­های تاریخی و فرهنگی، تجاری، خرید و شرکت در رویدادها انجام می­گیرد. این گونه گردشگری رشد سریعی دارد و این امر فرصت بیشتری برای بازسازی بافت­های شهری فراهم می ­آورد (ضیایی و میرزایی،۱۳۱:۱۳۸۶).
مقصد: مقصدها ترکیبی^[۲۱] از محصولات گردشگری هستند، برای ارائه یک تجربه یکپارچه به مصرف کنندگان. به عنوان مثال ترکیبی از چندین عنصر که بازدید از مکان را برای غیربومیان با هدف تفریح، تجارت، سرگرمی و غیره میسر می­سازد (هارتل^[۲۲]،۲۰۰۲).
مقصد نوظهور: یک مقصد گردشگری نوظهور یک منطقه ژئوپولیتکی است که گردشگری را به عنوان ابزار توسعه اقتصادی اجتماعی پذیرفته است و جامعه به پتانسیل­های گردشگری به عنوان اهرمی برای افزایش رفاه اقتصادی اجتماعی می­نگرد. هر مقصد چرخه­ای با ویژگی­ها و مراحل منحصر به فرد دارد، با استنباط از مدل باتلر بعضی مفروضات اساسی در مورد مقصدهای نوظهور ساخته می­ شود؛ دریک مقصد گردشگری نوظهور در سمت عرضه، گردشگری از طرف دولت و جامعه محلی به عنوان ابزار توسعه اقتصادی پذیرفته شده است و استراتژی­هایی برای تحقق این دیدگاه (توسعه و طراحی محصول) معرفی می­ شود. اما در سمت تقاضا ، بازار آگاهی کمی از مقصد دارد و این تصور وجود دارد که مقصد فاقد محصول منحصر به فرد برای جذب گردشگر باشد (باتلر^[۲۳]،۱۹۸۰).
۱۱-۱) فرایند انجام تحقیق
نمودار۱-۱- فرایند انجام تحقیق
تحلیل سوات و تدوین استراتژی­ های توسعه مقصد نوظهور مورد مطالعه
تعیین موقعیت شهر بوکان در ماتریس داخلی و خارجی و الویت بندی استراتژی­ های متناسب با آن
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات
پرسشنامه از خبرگان جهت تعیین میزان مطلوبیت و وضعیت شاخص ­ها در مقصد مورد مطالعه
آشنایی با مفهوم و ویژگی­های مقصدهای نوظهور با بهره گرفتن از مدل باتلر
مراجعه به طرح جامع شهر بوکان و استخراج اطلاعات در مورد وضعیت موجود آن
بررسی پیشینه تحقیق و معرفی مدل مفهومی
تعیین نهایی عوامل داخلی و خارجی تأثیرگذار بر استراتژی­ های مربوط به توسعه مقصد نوظهور بوکان
ارزیابی عوامل استراتژیک داخلی و خارجی و تشکیل ماتریس­ ارزیابی عوامل خارجی و ماتریس ارزیابی عوامل داخلی
مطالعات اسنادی و کتابخانه­ای
آشنایی با مفاهیم و رویکردهای برنامه­ ریزی گردشگری و مدیریت استراتژیک
آشنایی با مباحث مربوط به گردشگری شهری و استراتژی­ های توسعه آن
آشنایی با مفهوم چرخۀ عمر مقصد و استراتژی­ های مراحل مختلف چرخه عمر مقصد
مطالعات میدانی و پیمایشی
بررسی شرایط و وضعیت موجود شهربوکان و تطبیق آن با مدل باتلر
تعیین موقعیت شهر بوکان در چرخۀ عمر مقصد باتلر و استراتژی­ های متناسب با آن
تعیین مؤلفه­ های تأثیرگذار بر تدوین استراتژی­ها در مقصدهای نوظهور
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه تحقیق
۲-۱) مقدمه
امروزه صنعت گردشگری به عنوان صنعتی پویا و دارای ویژگی­های بارز و منحصر به فرد در جهان توسعه فراوانی یافته است و بسیاری از کشورها از این رهیافت توانسته ­اند وضعیت خویش را تا حد درخور توجهی بهبود بخشیده و بسیاری از مشکلات خود را از قبیل بیکاری، پایین بودن سطح درآمد سرانه و کمبود درآمد ارزی را پوشش دهند. به دلیل اثرات چشمگیری که فعالیت­های گردشگری در اقتصاد مناطق پذیرنده گردشگران بر جای می­ گذارد، توجه فراوانی به این زمینه از فعالیت معطوف می­گردد. این صنعت در بردارنده تمامی پدیده ­ها و روابط حاصل از تعامل گردشگران، عرضه­کنندگان و فروشندگان محصولات گردشگری، دولت­ها و جوامع میزبان، در فرایند جذب و پذیرایی از گردشگران است (ابراهیم زاده و همکاران،۱۳۸۸). رشد و توسعه صنعت گردشگری ارتباط بسیار نزدیک و ناگسستنی با شمار زیادی از سازمان­ها و تشکیلات دولتی و غیر دولتی کشور دارد. بنابراین هرگونه هدف­گذاری، تعیین استراتژی­ها، خط مشی­ها و سایر برنامه ­های مرتبط بایستی با همکاری و هماهنگی دیگر سازمان­ها و تشکیلات انجام شود (شریفی نیا و همکاران،۱۳۹۱). گردشگری به عنوان یکی از عناصر جدایی ناپذیر راهبرد توسعه مقصد مطرح است و شهرها به عنوان مقصد گردشگری، نقش بنیادی در توسعه صنعت گردشگری دارند. هر مقصد ترکیبی از محصولات و خدمات گردشگری را فراهم می­ کند که وجود این محصولات جهت ارتقا و توسعه مقصد ضروری بوده است.
در این فصل به مفاهیم و ابعاد برنامه­ ریزی و مدیریت استراتژیک گردشگری، گردشگری شهری و استراتژی­ های توسعه آن، چرخۀ عمر مقصد و استراتژی­ های مراحل مختلف چرخۀ عمر مقصد، مقصدهای نوظهور و مفاهیم و ویژگی­های آن­ها و پیشینه تحقیق و بررسی مراحل توسعه گردشگری مالزی براساس مدل چرخه عمر مقصد باتلر پرداخته شده است.
بخش اول: مفاهیم و ابعاد برنامه­ ریزی و مدیریت استراتژیک گردشگری
۲-۲) برنامه­ ریزی گردشگری
برنامه­ ریزی عبارتست از فرایند تصمیم ­گیری که آینده مقصد، جاذبه­ها و خدمات گردشگری را بیان می­ کند (گان^[۲۴]، ۲۲:۱۹۸۸). هدف از برنامه­ ریزی گردشگری ایجاد بستر مناسب جهت عرضه محصولات و فعالیت­هایی با کیفیت برای گردشگران است. محصولات گردشگری؛ فعالیت­ها و خدماتی است که توسط بخش خصوصی و عمومی ارائه می­گردد. این اجزاء گردشگری به عنوان عوامل اساسی در توسعه و برنامه­ ریزی گردشگری تلقی می­گردد و دسترسی به اطلاعات جامع در مورد این اجزاء جهت مدیریت و برنامه­ ریزی و جهت­دهی لازم به توسعه محصولات و خدمات گردشگری مقصد ضرورت دارد (ازهری،۱۳۹۱).
۱-۲-۲) اهداف برنامه­ ریزی گردشگری
در دوره­ های گذشته هدف کلیدی برنامه­ ریزی استراتژیک، حصول اطمینان از ایجاد تجارب دلنشین و رضایت­بخش برای گردشگران بوده و همچنین برنامه­ ریزی ابزاری جهت ارتقای سطح زندگی ساکنین مقصد گردشگری محسوب می­گردید (ماتیسون و وال^[۲۵]،۱۸۶:۱۹۸۲). ویلیامز^[۲۶] (۱۹۹۸) مجموعه ­ای از اهداف کلی را برای برنامه­ ریزی گردشگری ارائه داد که عبارت بود از:
شکل­دهی و کنترل الگوهای فیزیکی توسعه؛
حفاظت و نگهداری از منابع کمیاب؛
ایجاد چارچوب جهت ارتقا و بازاریابی مقصدها؛
ایجاد مکانیزمی ساختاریافته برای تسهیلات گردشگری در سرتاسر یک منطقۀ جغرافیایی؛
اقدامات و مداخلات قطعی جهت حفاظت از منابع و بیشینه­سازی منافع برای جوامع محلی جهت دست­یابی به پایداری (معمولاً از طریق توسعۀ گردشگری یا طرح­های مدیریتی) و
توزیع مجدد منافع حاصل از توسعۀ گردشگری.
۲-۲-۲) اهمیت برنامه­ ریزی گردشگری
برنامه­ ریزی گردشگری در کلیه سطوح برای دست­یابی به توسعه و مدیریت موفق آن امری اساسی است. تجربه بسیاری از نواحی گردشگری در جهان این امر را به اثبات رسانده است که در بلند­مدت روش برنامه­ ریزی برای توسعه گردشگری می ­تواند بدون ایجاد مشکلات عمده منافعی را در برداشته و به حفظ رضایت بازار منجر شود (سازمان جهانی جهانگردی،۱۱:۱۳۷۹). برنامه­ ریزی گردشگری همچنان که اینسکیپ اشاره می­ کند به دلایل زیر برای یک مقصد ضروری می­باشد (اینسکیپ^[۲۷]، ۱۷:۱۹۹۱-۱۶).
گردشگری مدرن یک فعالیت جدید در بسیاری از نواحی می­باشد و بعضی از دولت­ها و بخش خصوصی تجربه اندکی در توسعه مناسب گردشگری دارند. یک طرح توسعه و برنامه­ ریزی گردشگری می ­تواند به منزله­ی اصولی راهنما جهت توسعه این مناطق تلقی گردد.
گردشگری یک فعالیت چند بخشی و پراکنده است که مشتمل بر سایر بخش­ها نظیر بخش تولید، مکان­های تاریخی، مکان­های تفریحی و فراغتی، تسهیلات و خدمات محلی گوناگون و حمل و نقل و سایر بخش­ها می­باشد. بنابراین برنامه­ ریزی و هماهنگی در توسعه پروژه، برای اطمینان یافتن از توسعه منسجم تمامی این عناصر به منظور ارائه خدمات به گردشگران و جامعه محلی ضروری می­باشد.
گردشگری منافع و مسائل اجتماعی فرهنگی گوناگونی ایجاد می­نماید. از برنامه­ ریزی می­توان برای بهینه­سازی منافع و کاهش مشکلات استفاده نمود.
اصولاً توسعه جاذبه­ها، تسهیلات و زیرساخت­های گردشگری و روندهای گردشگران دارای اثرات مثبت و منفی بر محیط فیزیکی خواهد بود. برنامه­ ریزی دقیق، به منظور تعیین نوع و سطح بهینه­ای از گردشگری که موجب تخریب محیط زیست نشده و به عنوان ابزاری جهت حصول به اهداف زیست ­محیطی مورد نیاز می­باشد.