برای محاسبه پایایی[۳۴۰] مقیاس S.A.S از روش ضریب انسجام که میزان همبستگی درونی یا تجانس سوالات را مورد بررسی قرار می دهد استفاده شده است. و تحلیل های آماری نتایج S.A.S با بهره گرفتن از روش ضریب انسجام نشان دهنده ضریبی برابر ۸۴ بود که بیانگر پایایی بسیار بالای این مقیاس می باشد. (کوتاش[۳۴۱] و سینگر[۳۴۲]، ۱۹۸۰).
رامیرز[۳۴۳] و لوکنبیل[۳۴۴] (۲۰۰۸) ویژگی های روانسنجی مقیاس زونگ در ۱۳۶ بزرگسال بررسی نمودند. ضریب پایایی همسانی ۰٫۸۰ و ضریب همبستگی با پرسشنامه ترس ۰٫۴۰ و با خرده مقیاس اضطراب پرسشنامه PIMRA، ۰٫۴۴ و با مقیاس اضطراب آشکار تیلور ۰٫۳۰ بود.
مقیاس ارزیابی تعلل ورزی- نسخه دانش آموز (PASS)[345]
این مقیاس توسط سولومون و راث بلوم (۱۹۸۶) برای بررسی تعلل ورزی تحصیلی در سه حوزه آماده کردن تکالیف، آمادگی برای امتحان و تهیه گزارش نیم سالی ساخته شده و شامل ۲۱ گویه است. در مقابل هر گویه، طیف چهار گزینه ای از “به ندرت” (نمره ۱) تا تقریبا همیشه” (نمره ۴) قرار داشت. افزون بر ۲۱ سوال مذکور، ۶ سوال (سوالهای ۷، ۸، ۱۸، ۱۹، ۲۶، ۲۷) برای سنجش دو ویژگی “احساس ناراحتی نسبت به اهمال کار بودن” و “تمایل به تغییر عادت تعلل ورزی” در نظر گرفته شده است.
بسته آموزشی ایمن سازی در برابر استرس
برای طراحی مداخلات تجربی آموزش مدیریت استرس که به عنوان متغییر مستقل این مطالعه است، برنامه آموزشی که حاوی روش های ایمن سازی در برابر استرس مبتنی بر نظریه مایکنبام (به نقل از مبینی، ۱۳۷۶) است، تهیه گردید، که در ۸ جلسه آموزشی اجرا شد.
جلسه اول: آشنایی و ایجاد رابطه حسنه.
جلسه دوم: مفهوم سازی ماهیت تعاملی استرس.
جلسه سوم: اجرای فن تصویر پردازی ذهنی.
جلسه چهارم: پیامدهای افسردگی و آموزش فن آرمیدگی[۳۴۶].
جلسه پنجم: تمرین آرمیدگی.
جلسه ششم: باز سازی شناختی.
جلسه هشتم: جمع بندی، تمرین و پرسش و پاسخ.
بسته آموزش حل مساله اجتماعی
این برنامه آموزشی شامل آموزش ۹ مورد مهارت اجتماعی حل مسئله، معذرت خواهی، مذاکره کردن، خویشتن داری، اعاده حقوق شخصی، چگونگی واکنش در برابر مسخره شدن، درگیر دعوا نشدن، با فشارهای همتایان کنار آمدن و توانایی نه گفتن می باشد که به صورت گروهی در ۸ جلسه انجام گرفت (نوری قاسم آبادی، طهماسیان، ۱۳۸۹).:
جلسه اول: تبیین حل مساله اجتماعی و هدف از آن و نیز شرح روال جلسات.
جلسه دوم: شرح مهارت معذرت خواهی و روش انجام آن و فواید آن.
جلسه سوم: شرح مهارت مذاکره کردن و روش انجام آن و فواید آن.
جلسه چهارم: شرح مهارت اعاده حقوق شخصی و روش انجام آن و فواید آن.
جلسه پنجم: شرح مهارت واکنش در برابر مسخره شدن و روش انجام آن و فواید آن.
جلسه ششم: شرح مهارت خویشتن داری و روش انجام آن و فواید آن.
جلسه هفتم: شرح مهارت نه گفتن و روش انجام آن و فواید آن.
جلسه هشتم: جمع بندی کلی از جلسات آموزشی تمرین کلیه مهارت ها به صورت همزمان توسط دانش آموزان با یکدیگر (هریک[۳۴۷] و الیوت[۳۴۸]، ۲۰۰۱).
نحوه انجام پژوهش
ابتدا دانش آموزان بر اساس میزان اضطراب و تعلل ورزی تحصیلی مورد ارزیابی قرار گرفته و به طور همتا شده
در سه گرو جایگزین شدند. گروه اول گروه آموزش مدیریت استرس، گروه دوم گروه حل مساله اجتماعی و گروه سوم گروه گواه بود. این سه گروه بر اساس نمرات اضطراب و تعلل ورزی همتا گردیدند. سپس متغیر مستقل اعمال شد یعنی دوره های آموزشی برگزار می گردد. دوره های آموزشی شامل ۸ جلسه برای هر روش درمانی بود. برای هر گروه آزمایشی هشت جلسه ی ۹۰ دقیقه ای برگزار گردید که هر هفته یک جلسه تشکیل می شد. پس از دوره های آموزشی مجددا دانش آموزان از لحاظ اضطراب و تعلل ورزی مورد ارزیابی قرار گرفتند و سه گروه مذکور در نمرات بدست آمده در پیش آزمون و پس آزمون مقایسه شدند.
روش تجزیه و تحلیل آماری
برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس[۳۴۹] برای مقایسه میانگین های دو گروه آزمایشی و کنترل با کنترل پس آزمون استفاده شد. برای تحلیل استنباطی فرضیات ۱، ۲، ،۳ ،۴، ۵و ۶ از روش تحلیل کوواریانس و نیز آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. برای تحلیل استنباطی سوالات پژوهشی ۱ و ۲ از آزمون تعقیبی توکی استفاده گردید. تحلیل های آماری توسط نرم افزار آماری SPSS 16 انجام گرفت.
فصل چهارم
نتایج پژوهش
مقدمه
همانگونه که قبلاً اشاره گردید، هدف از انجام این پژوهش بررسی مقایسه ای اثربخشی دو روش آموزش مدیریت استرس و حل مسألۀ اجتماعی در اضطراب و تعلل ورزی تحصیلی دانش آموزان است. به همین منظور ۴۵ نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه انتخاب شدند و در هر گروه ۱۵ نفر گمارده شد. ارزیابی ها در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون انجام گردیدند. داده های بدست آمده از پرسشنامه ها در پیش آزمون و پس آزمون، با بهره گرفتن از نرم افزار آماری SPSS تحلیل گردید.
در این فصل به بررسی و تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از اجرای پرسشنامه های تعلل ورزی تحصیلی و اضطراب در مراحل پیش آزمون و پس آزمون میپردازیم. در این راستا ابتدا به بررسی تحلیل های توصیفی داده ها و محاسبه شاخص های توصیفی از جمله شاخص های گرایش مرکزی میانگین و شاخص های پراکندگی و انحراف معیار خواهیم پرداخت. سپس در بخش تجزیه و تحلیل استنباطی برحسب فرضیه ها به انجام تحلیل های آماری استنباطی جهت آزمودن تایید یا رد فرضیات خواهیم پرداخت.
الف) یافته های توصیفی
جدول شماره ۱–۴ میانگین، انحراف معیار، حداقل و حداکثر سن و تحصیلات دانش آموزان شرکت کننده در پژوهش
میانگین | انحراف معیار | حداکثر | حداقل |