درصد حذف
شکل( ۵‑۲۹) تغییرات غلظت COD ورودی و خروجی و درصد حذف نسبت به زمان ماند هیدرولیکی
همانند موارد گفته شده برای BOD در اختلاط فاضلاب شهری و صنعتی فاضلاب بدست آمده خصوصیاتی شبیه به میانگین فاضلاب شهری و صنعتی را داشته باشد. COD بدست آمده برای فاضلاب ترکیبی بین mg/L1340-1290 متغییر بوده و به طور میانگین برابر mg/L 1300 بود. همچنین زمان ماند هیدرولیکی مورد نیاز از ۳ تا ۱۱ ساعت متغییر بود. با توجه به شکل ۵-۲۹ مشاهده میشود که در زمان ماند ۹ ساعت بهترین نتیجه بدست آمده که در آن غلظت COD ورودی برابر mg/L 1340 بوده و به mg/L 30/10 در پساب خروجی کاهش یافته است. کارایی حذف COD در زمان ماند ۹ ساعت برای اختلاط فاضلاب شهری و صنعتی معادل ۲۳/۹۹ درصد میباشد که کارایی بیوراکتورهای غشایی را نشان میدهد. با توجه به شکل ۵-۲۹ مشاهده میگردد که در زمان ماند هیدرولیکی ۷ ساعت غلظت COD خروجی برابر mg/L 50 بوده که استانداردهای پساب خروجی را دارا میباشد. با توجه به مقایسه نتایج فاضلاب مختلط شده با فاضلاب شهری و صنعتی مشاهده میشود که با کاهش COD فاضلاب به مقداری پایینتر از حدود ۱۰۰۰ میلی گرم بر لیتر زمان ماند مورد نیاز در مقایسه با فاضلاب صنعتی به مقدار قابل ملاحظه ای کاهش مییابد. از طرفی دیگر در اختلاط فاضلاب شهری و صنعتی مانند فاضلاب شهری کارایی بیوراکتور غشایی SMBR در حذف COD بیشتر از حد مورد نیاز نیست. در فاضلاب شهری در عمل در زمان ماند ۲-۱ ساعت COD خروجی به مقدار مورد نیاز استاندارد پساب خروجی میرسد ولی به دلیل زمان ماند مورد نیاز برای نیتریفیکاسیون زمان ماند مورد نیاز افزایش مییابد و همین باعث کاهش اقتصاد SMBR برای تصفیه در فاضلاب شهری میشود. همچنین درصد حذف COD در زمان ماند ۱۱ ساعت کاهش یافته است که مربوط به کاهش توده بیولوژیکی میباشد.
در شکل ۵-۳۰ و ۵-۳۱ منحنیهای موناد به منظور تعیین ضرایب سینتیکی زیستی برای اختلاط فاضلاب شهری و صنعتی بر حسب داده های COD معرفی گردیدهاند.
شکل( ۵‑۳۰) منحنی تعیین ثابتهای سینتیکی زیستی K و Ks بر حسب COD
با توجه به شکل ۵-۳۰ و ضرایب مربوط به خط ترسیم شده داریم:
d-1
شکل( ۵‑۳۱) منحنی تعیین ثابتهای سینتیکی زیستی Y و Kd بر حسب COD
با توجه به شکل ۵-۳۱ و ضرایب مربوط به خط ترسیم شده داریم:
d-1
d-1
نتایج آزمایشات NH4
نتایج حاصل از تأثیر تغییرات زمان ماند هیدرولیکی بر غلظت NH4 خروجی اختلاط فاضلاب شهری و صنعتی در شکل ۵-۳۲ ارائه گردیده است. این نتایج شامل غلظت NH4 ورودی، غلظت NH4 خروجی و درصد حذف آن میباشد.
درصد حدف
شکل( ۵‑۳۲) تغییرات غلظت NH4 ورودی و خروجی و درصد حذف نسبت به زمان ماند هیدرولیکی
با توجه به شکل ۵-۳۲ مشاهده میشود که در زمان ماند ۱۱ ساعت بهترین نتیجه بدست آمده که در آن غلظت NH4 ورودی برابر mg/L 24 بوده و به mg/L 3/0 در پساب خروجی کاهش یافته است. کارایی حذف NH4 در زمان ماند ۱۱ ساعت معادل ۷۵/۹۸ درصد میباشد. همچنین مشاهده میگردد که در زمان ماند هیدرولیکی ۷ ساعت غلظت NH4 خروجی به ۹/۰ میلی گرم در لیتر رسیده که استاندارد های پساب خروجی را تأمین میکند. بر خلاف فاضلاب شهری زمان ماند هیدرولیکی برای NH4 برای اختلاط فاضلاب شهری و صنعتی با زمان ماند مورد نیاز برای BOD و COD متناسب بوده و در این حالت سیستم بیوراکتور غشایی به صورت غیر اقتصادی عمل نمیکند. در این حالت زمان ماند مورد نیاز برای NH4 و همچنین BOD و COD در یک محدوده بوده و از ۷ تا ۹ ساعت تغییر میکند. با افزایش زمان ماند بیش از ۷ ساعت به علت مرگ و میر و خودخوری توده زیستی راندمان حذف کاهش یافته ولی شدت این تغییرات در مقدار حذف آمونیاک چندان محسوس نمیباشد. اگرچه در زمان ماند ۱۱ ساعت بیشترین درصد حذف NH4 بدست آمده است اما با توجه به اختلاف ناچیز راندمان آن با زمان ۷ تا ۹ ساعت و به لحاظ ملاحظات اقتصادی و نیز کاهش راندمان حذف BOD و COD، زمان ماند ۷ ساعت به عنوان زمان ماند بهینه انتخاب میگردد.
در شکل ۵-۳۳ منحنی مربوط به تغییرات نیترات ورودی و خروجی نسبت به تغییرات زمان ماند هیدرولیکی از ۳ تا ۱۱ ساعت ارائه گردیده است.
شکل( ۵‑۳۳) تغییرات غلظت NO3 ورودی و خروجی نسبت به زمان ماند هیدرولیکی
با توجه به شکل ۵-۳۳ مشخص میگردد که فرایند نیترات زدایی در زمان ماند ۷ ساعت بهینه بوده و با افزایش زمان ماند هیدرولیکی مقدار نیترات زدایی کم میشود. به دلیل این که فعالیت انوکسیک وابسته به مقدار BOD و COD موجود در حوض انوکسیک است با افزایش زمان ماند هیدرولیکی علاوه بر حذف مقداری از BOD و COD موجود در حوض بی هوازی درصد حذف BOD و COD در حوض هوازی نیز افزایش یافته و در نتیجه آن مواد آلی کمتری در حوض انوکسیک جهت پیش برد فرایند نیترات زدایی در دسترس خواهد بود. البته باید توجه کرد که فرایند نیترات زدایی در حالت فاضلاب صنعتی و اختلاط شهری و صنعتی نسبت به فاضلاب شهری دارای کارایی بالاتری است. از طرف دیگر به علت وجود تانک آنوکسیک فرایند نیترات زدایی رخ داده و مقدار زیادی قلیائیت به سیستم برمیگردد و PH خروجی در حدود ۴/۷ تا ۶/۷ باقی مانده است. با توجه به نمونهبرداری در روزهای گوناگون، نوسان PH در زمانهای ماند مختلف میتواند ناشی از PH ورودی هم باشد.
منحنیهای مربوط به تغییرات PH برای اختلاط فاضلاب شهری و صنعتی در شکل ۵-۳۴ ارائه شده است.
شکل( ۵‑۳۴) تغییرات غلظت PH ورودی و خروجی نسبت به زمان ماند هیدرولیکی
نتایج آزمایشات TP
نتایج حاصل از تأثیر تغییرات زمان ماند هیدرولیکی بر غلظت TP خروجی در اختلاط فاضلاب شهری و صنعتی در شکل ۵-۳۵ ارائه گردیده است. با توجه به شکل ۵-۳۵ مشاهده میشود که در زمان ماند ۹ ساعت به دلیل افزایش نسبت برای فاضلاب مختلط راندمان حذف افزایش یافته و غلظت TP ورودی از mg/L 15 به کمترین مقدار خود برابر mg/L 2/1 در پساب خروجی کاهش یافته است. همچنین در زمان ماند هیدرولیکی ۷ ساعت غلظت TP ورودی برابرmg/L 22/15 بوده که در جریان خروجی به mg/L 5/1 کاهش یافته که کارایی حذف معادل ۱۴/۹۰ درصد را نشان میدهد. با توجه به نتایج بدست آمده در زمان ماند ۱۱ ساعت و بیشتر از آن با تغییر شرایط موثر بر فعالیت بیولوژیکی حذف فسفر کاهش نسبی راندمان حذف فسفر را به دنبال داشته است.
درصد حذف
شکل( ۵‑۳۵) تغییرات غلظت TP ورودی و خروجی و درصد حذف نسبت به زمان ماند هیدرولیکی
نتایج آزمایشات TSS
در شکل ۵-۳۶ منحنی مربوط به تغییرات TSS ورودی و خروجی نسبت به تغییرات زمان ماند هیدرولیکی از ۳ تا ۱۱ ساعت در حالت اختلاط فاضلاب شهری و صنعتی ارائه گردیده است. همان گونه که قبلاً بیان شد حذف TSS یک فرایند فیزیکی است بنابراین زمان ماند هیدرولیکی تأثیری در مقدار خروجی آن نخواهد داشت و فقط مقدار خروجی از غشاء بدون توجه به زمان ماند هیدرولیکی مهم میباشد. بنابراین بررسی کارایی غشاء با زمان ماند صرفاً به دلیل یکسان بودن شرایط در تمام آزمایشات میباشد. با توجه به نتایج بدست آمده برای TSS در حالت اختلاط فاضلاب شهری و صنعتی کل جامدات معلق ورودی که از ۱۹۸۰ تا ۲۲۰۰ میلی گرم در لیتر متغییر بوده و مقدار خروجی به کمتر از mg/L 2 کاهش یافته است. نتایج بدست آمده نشان داد که کارایی بیوراکتور غشایی مستغرق در حذف TSS بسیار بالا میباشد به طوری که میتوان گفت درصد حذف TSS خروجی نزدیک به ۱۰۰ درصد میباشد. با توجه به نتایج بدست آمده مشخص گردید که کارایی بیوراکتور غشایی مستغرق به حدی بالاست که برای بررسی بیشتر آن را باید در فاضلابهایی با TSS بیشتر از ۱۰۰۰۰ میلی گرم در لیتر مورد بررسی قرار داد.
درصد حذف
شکل( ۵‑۳۶) تغییرات غلظت TSS ورودی و خروجی و درصد حذف نسبت به زمان ماند هیدرولیکی
نتایج مدل سازی برای فاضلاب مختلط
نتایج مدل سازی انجام شده شامل مدل مربوط به BOD، COD، NH4 و TP برای اختلاط فاضلاب شهری و صنعتی میباشد. متغییر های ورودی و خروجی در جدول ۵-۱ ارائه شدهاند. برای مدل سازی تمامی متغییر های ورودی به عنوان لایه ورودی در شبکه عصبی منظور شده و هر بار یک متغییر(مثلاً غلظت BOD خروجی) به عنوان لایه خروجی در شبکه مد نظر قرار گرفته است.
جدول( ۵‑۱) مشخصات متغییر های ورودی و خروجی در شبکه عصبی مصنوعی
شماره متغییر ورودی | متغییر ورودی | متغییر خروجی |
۱ | غلظت ورودی(برای هر پارامتر) | غلظت خروجی(برای هر پارامتر) |
۲ | زمان ماند هیدرولیکی(HRT) |