تاریخ تصویب: ۲۹/۱/۱۳۸۹

تاریخ دفاع: ۱۹/۱۰/۱۳۸۹

تعداد صفحات: ۱۴۰

چکیده
اهمیت روزافزون بازار دارایی­ ها، بررسی مداوم این بازار را ضروری می­سازد. یکی از اجزای مهم سیستم مالی، بازار مسکن است. در سال­های اخیر بازار مسکن همواره با نوسانات سوداگرانه مواجه بوده است. یکی از عوامل اصلی رشد جهشی قیمت مسکن، تقاضای دارایی مسکن است که خود ریشه در مشکلات ساختاری اقتصاد کلان از جمله رشد شتابان نقدینگی و عدم ظرفیت­پذیری سایر بخش­های اقتصادی برای جذب این نقدینگی دارد. حال سؤالی که مطرح می­ شود این است که آیا نقدینگی جهانی به قیمت­های مسکن سرازیر می­ شود؟ در این مطالعه اثر نقدینگی بر نوسان قیمت بازار مسکن در ایران و بیست کشور OECD که نوسانات قیمت مسکن در دهه­های اخیر در آنها بیشتر از سایر کشورها به چشم می­خورد بررسی شده است. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات در این پژوهش، روش کمی و در قالب مدل­های اقتصاد­سنجی Panel Data بوده و با داده ­های فصلی ( ۲۰۰۹-۱۹۸۰) و با بهره گرفتن از نرم­افزار Eviews انجام شده است. ابتدا یک مدل پایه برای تمامی کشورهای منتخب برآورد شده و سپس کشورها به دو گروه کشورهای دارای درآمد نفتی و کشورهای فاقد درآمد نفتی تقسیم شده و نتایج حاصل از رگرسیون با هم مقایسه شده ­اند و در نهایت به بررسی اثرات ناشی از بحران نقدینگی ۲۰۰۸ بر قیمت مسکن کشورهای نفت­خیز پرداخته شده است. نتایج تخمین­ها حاکی از آن است که در کل مدل­های مورد مطالعه نقدینگی اثر مثبت و به شدت معنی­داری بر قیمت مسکن دارد و سهم قابل توجهی از نوسانات قیمت مسکن توسط نقدینگی موجود در این بخش توضیح داده می­ شود. در مدل کشورهای دارای درآمد نفتی، کشش و اثر نهایی نقدینگی بزرگتر از مدل پایه و مدل کشورهای فاقد درآمد نفتی است، در نتیجه در کشورهای نفت­خیز نقدینگی اثر بزرگتری بر قیمت مسکن دارد. همچنین در بحران مالی ۲۰۰۸، درآمدهای نفتی به عنوان کانال نقدینگی اثر منفی بر قیمت مسکن در کشورهای نفت­خیز منتخب داشته اند.

واژه­ های کلیدی: شاخص قیمت مسکن، نقدینگی، بحران مالی، درآمدهای نفتی، Panel Data

الهی!
پیش از سپاس ناتوانایی­ام را بپذیر، ای بزرگ بی­همتا، که یکایک لطف­های بیشمارت را تا انتهای بینهایت سپاسگزارم.
الهی!
من را مدد کن تا نردبان دانش اندکم، نه نردبانی باشد برای فزونی تکبر و غرور و نه حلقه­ای برای تجارت، بلکه گامی باشد برای تجلیل از تو و تعالی ساختن زندگی خود و دیگران.
این مختصر تقدیم به
پدر عزیز و مادر مهربانم
آنچه که بودم، هستم و خواهم بود، همه و همه مدیون آن­هاست
با عطر وجودشان از عطرافشانی تمام گل­های عالم بی­نیازم
و نیاز من همیشه بوسیدن دست­های سخاوتمند آن­هاست.
تقدیر و تشکر
حال که این وجیزه ی کم قدر به مراحل پایانی خود رسید بر خود فرض می دانم از همه ی عزیزانی که یاری خویش را نصیب اینجانب کردند قدردانی نمایم.
اول از او که همواره باران فضل وفیضش بر ما ریزان است. «الحمدلله الذی هدانا لهذا و ما کنّا لنهتدی لولا ان هدانا الله»
همچنین وظیفه خود می­دانم صمیمانه­ترین سپاس­ها و تشکرهایم را به استاد راهنمای ارجمند و گرامی­ام جناب آقای دکتر قلی­زاده تقدیم کنم ، چرا که بدون صبر و حوصله و راهنمایی­های سازنده ایشان انجام این تحقیق ممکن نبود.
از استاد ارجمند جناب آقای دکتر مهرگان به خاطر همکاری صمیمانه­شان تشکر و قدردانی می­نمایم.
با سپاس از خانواده عزیزم که همواره شادی­بخش لحظات زندگیم بوده و محبت و صفایشان امید را در من زنده نگه می­دارد.
از سرکار خانم بهناز کمیاب به خاطر کمک­ها و همفکری­هایشان در تمام مراحل این پایان نامه تشکر وقدردانی می­کنم.
و همچنین از خانم­ها سهیلا صادقی­زاده، فاطمه صادقی­زاده، سیمین رئوفی، زینب شاعری، الهام نیکبخت، نیلوفر سلطانی و همه دوستانی که موجبات دلگرمی، امید و آرامش اینجانب را در این مدت مهیا نمودند، کمال تشکر وامتنان را دارم.
و در نهایت سپاس از هر یاری دهنده­ای که وسعت همراهی­اش به قدر لحظه­ای مرا به سپاس ابدی موظف نمود.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات تحقیق
۱-۱-مقدمه ۲
۱-۲- بیان مساله ۵
۱-۳- ضرورت انجام پژوهش ۸
۱-۴- فرضیه تحقیق ۹
۱-۵- اهداف­ تحقیق ۹
۱-۶- روش انجام تحقیق ۹
۱-۷- تعاریف مفاهیم و اصطلاحات ۱۰
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق
۲-۱- مقدمه ۱۴
۲-۲- مکانیزم تعیین قیمت در بازار مسکن ۱۵
۲-۲-۱- قیمت مسکن در کوتاه­مدت ۱۵
۲-۲-۲- قیمت مسکن در بلندمدت ۱۷
۲-۳- عوامل مؤثر بر قیمت مسکن ۱۹
۲-۴- نظریه عوامل بنیادی ۲۱
۲-۵- اثرات مخرب شوک­ها بر بازار سرمایه و اقتصاد ملّی ۲۱
۲-۶- فرایند تعدیل قیمت ۲۲
۲-۷- بخش مسکن و نوسانات اقتصادی ۲۴
۲-۸- آثار نامطلوب نوسانات اقتصادی ۲۵