کلیه ضرایب در سطح ۰۱/۰P< معنیدار است
خرده مقیاس مهارت اجتماعی مناسب، شامل ۱۸ عبارت میباشد و رفتارهای اجتماعی از قبیل داشتن ارتباط دیداری با دیگران و اشتیاق به تعامل با دیگران به طریقی مفید و مؤثر را در بر میگیرد. خرده مقیاس رابطه با همسالان نیز دارای ۹ عبارت میباشد و میزان تنهایی و گوشه گیری یا ارتباط با همسالان را اندازه میگیرد.
۳-۱-۳-۳- پرسشنامه خودگزارشی تعامل رفتاری - عاطفی
پرسشنامه تعامل رفتاری - عاطفی اولین بار توسط ویل بُرن (۱۹۹۱) تهیه شده است و شامل چهار بخش ۱) تعامل رفتاری، ۲) تعامل عاطفی و ۳) نارضایتی رفتاری و ۴) نارضایتی عاطفی میباشد که به طور کلی آنها را در دو مؤلفهی عمدهی تعامل رفتاری (موارد ۱و۳) و تعامل عاطفی (موارد ۲و۴) جای میدهند. مؤلفهی تعامل رفتاری شامل ۱۰ گویه (۵ عبارت مربوط به تعامل رفتاری و ۵ عبارت مربوط به نارضایتی رفتاری) و مؤلفهی تعامل عاطفی شامل ۱۷ گویه (۵ عبارت مربوط به تعامل عاطفی و ۱۲ عبارت مربوط به نارضایتی عاطفی) می باشد. که مجموعا ۲۷ گویه این پرسشنامه را تشکیل میدهند. برای سنجش بعد تعامل رفتاری (از مؤلفه تعامل رفتاری) گویههایی مانند ” من سخت تلاش میکنم تا تکالیفم را در مدرسه به خوبی انجام دهم” آمده است و برای سنجش بعد نارضایتی رفتاری (از مؤلفه تعامل رفتاری) نیز گویههایی مانند “در کلاس فقط برای گرفتن نمره تلاش میکنم” وجود دارد. مثالهایی برای سنجش بعد تعامل عاطفی (از مؤلفه تعامل عاطفی) شامل ” من از یادگیری مطالب جدید در کلاس لذت میبرم” و برای سنجش بعد نارضایتی عاطفی (از مؤلفه تعامل عاطفی) نیز گویههایی مانند “وقتی در کلاس هستم، احساس بدی دارم” وجود دارد. پاسخ به هر عبارت، شامل چهار گزینه از نوع مقیاس لیکرت است که در طیفی از، کاملا نادرست (۱) تا کاملا درست (۴) قرار دارد. عبارتهای منفی به صورت معکوس نمرهگذاری میشوند. ده عبارت مؤلفه تعامل رفتاری، از یک طرف تلاش، توجه و پشتکار در آغاز فعالیت و مشارکت در حین فعالیتهای یادگیری را میسنجد ( عبارات مثبت) و از طرف دیگر نداشتن تلاش و کنارهگیری از فعالیتهای یادگیری را اندازه میگیرد (عبارات منفی). تعامل عاطفی نیز با بهره گرفتن از هفده عبارت که هم شامل مشارکت باانگیزه در طول فعالیتهای یادگیری (عبارات مثبت) و هم عواطفی را که نشان دهنده کنارهگیری و بیزاری انگیزشی در طول فعالیتهای یادگیری است (عبارات منفی) را مشخص میکند. این پرسشنامه برای گروه سنی کودکان و نوجوانان مناسب است. روایی و پایایی این پرسشنامه توسط اسکینر و همکاران (۱۹۹۰، ۱۹۹۸)، اسکینر، فرر، مرچاند و کیندرمن (۲۰۰۶، ۲۰۰۹) مطلوب گزارش شده است. مقدار آلفا، توسط اسکینر، کیندرمن و فرر (۲۰۰۸) برای تعامل رفتاری در دو نوبت (ابتدای سال تحصیلی و اواخر سال تحصیلی) به ترتیب ۷۱/۰ و ۷۸/۰ و برای تعامل عاطفی ۷۶/۰ و ۸۲/۰ به دست آمده است. همچنین آلفای به دست آمده برای تعامل رفتاری و عاطفی با هم در دو نوبت (ابتدای سال تحصیلی و اواخر سال تحصیلی) ۷۹/۰ و ۸۶/۰ گزارش شده است (اسکینر و همکاران، ۲۰۰۹). مقدار روایی همگرا نیز از طریق همبستگی میان نمرات تعامل رفتاری و عاطفی خود گزارشی دانش آموز با تعامل رفتاری و عاطفی گزارش شده توسط معلمان برابر ۶۱/۰ به دست آمده است (اسکینر و همکاران، ۲۰۰۹). همچنین اسکینر و همکاران (۲۰۰۹) جهت تعیین روایی همگرا از رابطه نمرات مؤلفه تعامل رفتاری و عاطفی با نمرات حاصل از پرسشنامه جهت گیری هدف در دو نوبت استفاده کردند که ضرائبی به ترتیب برابر۶۱/۰ (ابتدای سال تحصیلی) و ۶۶/۰ (اواخر سال تحصیلی) به دست آوردند.
در تحقیق حاضر، جهت تعیین روایی همگرا از رابطه نمرات مؤلفه تعامل رفتاری و عاطفی با نمرات حاصل از پرسشنامه رضایت از زندگی کودکان هیونبر (۱۹۹۴) استفاده شد که ضرائبی به ترتیب برابر ۴۱/۰ و ۴۳/۰ به دست آمد. همچنین در پژوهش حاضر، پایایی به روش آلفای کرونباخ محاسبه شد که مقدار آن برای تعامل رفتاری برابر ۷۳/۰ و برای تعامل عاطفی برابر۸۶/۰ به دست آمد که نشان دهنده پایایی خوبی برای این ابزار میباشد.
۳-۱-۳-۴- مقیاس چندوجهی رضایت از زندگی دانشآموزان
رضایت از زندگی با مقیاس چندوجهی رضایت از زندگی دانشآموزان که توسط هیوبنر در سال ۲۰۰۱ ساخته شده، مورد ارزیابی قرار گرفت. این مقیاس را هیوبنر برای دانشآموزان
کلاسهای سوم تا هشتم استفاده کرده است. او گزارش داده است که گویه های مقیاس رضایت از زندگی برای دانشآموزان سالهای اولیه مدرسه نیز قابل فهم است (هیوبنر، ۲۰۰۱). این مقیاس دارای ۴۰ گویه است که به طور کلی ۵ حیطه زندگی دانشآموزان را به این صورت در برمیگیرد: ۱) خانواده ۲) دوستان ۳) مدرسه ۴) محیط زندگی ۵) خود (شانون و هیوبنر، ۲۰۰۴). نمرهگذاری با بهره گرفتن از یک مقیاس لیکرت سه گزینهای به صورت “مخالفم"،
“نمیدانم"و “موافقم” انجام میشود که به ترتیب نمرات ۱ تا ۳ به گزینه ها تعلق میگیرد، لذا نمرات مقیاس بین ۴۰ تا ۱۲۰ نمره در نوسان است. پرسشنامه از نوع مداد - کاغذی و زمان اجرای آن تقریبا ۳۰ دقیقه است. روایی و پایایی این مقیاس برای استفاده در فرهنگ ایرانی را لطیفیان و شیخالاسلامی (۱۳۸۳) مورد بررسی قرار دادهاند. این محققان پایایی بازآزمایی را برابر ۷۰/۰ و ضریب آلفای کرونباخ را برابر ۹۰/۰ گزارش دادهاند. زکی (۱۳۸۶) جهت تعیین روایی این مقیاس از ضریب همبستگی هر گویه با نمره کل مقیاس استفاده کرده که ضرایبی برابر با دامنهی ۵۸/۰ تا ۷۳/۰ به دست آورده است.
۳-۱-۴- تجزیه و تحلیل آماری
برای تجزیه و تحلیل اطلاعات در این پژوهش، با بهره گرفتن از نرمافزار آماری SPSS (نسخه ۱۷)، جهت بررسی سوال پژوهشی ۱، از ضریب همبستگی پیرسون و جهت بررسی سوالات ۲ و ۳ از روش رگرسیون چند‌گانه به شیوه همزمان استفاده شد.
برای بررسی هر یک از سوالات پژوهشی ۴ و ۵ (سوالات فرعی) نیز از آزمون تحلیل واریانس دو طرفه استفاده شد که در آنها، جنسیت و پایه تحصیلی به‌عنوان متغیرهای مستقل و تعامل رفتاری – عاطفی دانشآموزان و مهارتهای اجتماعی آنان به عنوان متغیرهای وابسته تلقی شدهاند.
فصل چهارم
یافته های تحقیق
در این فصل ابتدا یافته های توصیفی از متغیرهای مورد مطالعه و سپس نتایج تجزیه و تحلیل مربوط به سوالات پژوهشی ارائه میگردد.
۴-۱- یافته های توصیفی
جدول ۴-۱ میانگین و انحراف معیار نمرات دختران و پسران را در متغیرهای مورد پژوهش نشان میدهد.
جدول ۴-۱: میانگین و انحراف معیار نمرات دختران و پسران در متغیرهای مورد پژوهش
متغیرها
دختران (۱۸۳n= )
پسران (۱۷۱n= )
کل (۳۵۴n=)
میانگین
انحراف معیار
میانگین
انحراف معیار
میانگین
انحراف معیار
-
- ثبات عاطفی
۷۷/۲۶
۴۰/۷
۹۳ /۳۰
۷۰/۸
۷۸/۲۸
۳۱/۸
