۳۶۲

۳

مهندسین

۳۲

۴

مدیران

۹

جمع

۴۱۰

جدول ۳-۱ -حجم نمونه کارکنان شرکت آلومینیوم پارس
۳-۳- جامعه آماری و حجم نمونه مورد پژوهش
نمونه بخشی از افراد جامعه است که به منظور انجام برنامه ها مورد بررسی قرار می گیرد]۵۲[.از آنجایی که جامعه آماری این پژوهش کلیه کارکنان شرکت آلومینیوم پارس شهرستان ساوه می باشد ، لذا در این تحقیق از فرمول کوکران برای نمونه گیری استفاده شده است :

n = n =
N = اندازه جامعه آماری
۹۶/۱ = : ضریب مشخص کنندۀ حد بحرانی
۰۵/۰ = p : احتمال وقوع صفت
۰۵/۰ = q : عدم احتمال وقوع
۰۶/۰ = d : مقدار خطای مجاز
n = تعداد حجم نمونه
بر اساس فرمول بالا ، تعداد نمونه ها را ۱۶۲ نفر نشان می دهد که بر اثر ناقص بودن برخی از پرسشنامه ها و یا گم شدن پرسش نامه ها ، تعداد نمونه به ۱۵۵ نفر کاهش پیدا کرد . برای روش نمونه برداری نیز از روش نمونه برداری تصادفی استفاده گردید . به این صورت که با مراجعه به فهرست مدیران و کارکنان و کارشناسان در کارگزینی شرکت آلومینیوم پارس و با بهره گرفتن از اعداد تصادفی ، افراد به تصادف انتخاب خواهند شد .
۳-۴- متغیر های تحقیق
برای انجام هر تحقیق علمی بایستی متغیر های آن را تعیین نمود . متغیر عبارت است از کمیتی که مقدار آن از واحد مشاهده به واحد مشاهده دیگر تغییر یابد . متغیرها شرایط یا خصایصی هستند که محقق آنها را کنترل،دستکاری یا مشاهده می کند.عاملی که باعث تغییر متغیر وابسته می شود را متغیر مستقل می گویند.متغیر وابسته نیز پاسخی است که تحت یک متغیر مستقل قرار می گیرد]۵۳[.
۳-۴-۱- متغیر مستقل :
یک ویژگی از محیط فیزیکی یا اجتماعی است که بعد از انتخاب ، دخالت یا دستکاری شدن توسط محقق مقادیری را می پذیرد تا تاثیرش بر روی متغیر دیگر ( متغیر وابسته ) مشاهده شود و یا به عبارت دیگر متغیر مستقل متغیر پیش فرض است و متغیر وابسته بر اساس تغییرات آن اندازه گیری و تعیین می شود . در تحقیق آزمایشی ، متغیر مستقل توسط محقق دستکاری می شود تا تاثیرات آن بر تغییرات متغیر وابسته مشخص شود .
متغیر مستقلدر این پژوهش عبارت است از سرمایه فکری و ابعاد آنها شامل سرمایه انسانی ، سرمایه ساختاری و سرمایه رابطه ای که می خواهیم تاثیر آنها را بر بازارگرایی مشاهده نماییم .
۳-۴-۲- متغیر وابسته:
متغیری است که ارزش یا مقدار آن به متغیر مستقل بستگی دارد . متغیر وابسته در اختیار محقق نیست و محقق نمی تواند در آن دخل و تصرف یا دستکاری کند و یا به عبارت دیگر متغیر وابسته ، متغیری است که تغییرات آن تحت تاثیر متغیر مستقل قرار می گیرد . متغیر وابسته در این پژوهش بازارگرایی می باشد.
۳-۵- ابزار و روش جمع آوری اطلاعات
یکی از مهمترین و حساس ترین مراحل پژوهش ، گرو آوری اطلاعات است . روش گرد آوری اطلاعات متأثر از ماهیت موضوع و متغیر های مورد مطالعه و دقت یافته ها نیز متأثر از مقیاس و شیوه ی اندازه گیری است . جهت تدوین مبانی نظری و ادبیات تحقیق و اندازه گیری متغیر ها ، از اطلاعات کتابخانه ای به روش میدانی و سایر منابع فارسی و لاتین استفاده شده است . و با توجه به نوع روش تحقیق که توصیفی - پیمایشی می باشد ، از ابزار پرسشنامه و مصاحبه برای جمع آوری اطلاعات به کار گرفته شده است .
۳-۵-۱- روش کتابخانه ای:
روش کتابخانه ای در تمامی تحقیقات علمی مورد استفاده قرار می گیرد ولی در بعضی از آنها در بخشی از فرایند تحقیق از این روش استفاده می شود و در بعضی از آنها موضوع تحقیق از حیث روش ، ماهیتا کتابخانه ای است و از آغاز تا انتها متکی بر یافته های تحقیق کتابخانه ای است . در تحقیقاتی که ظاهرا ماهیت کتابخانه ای ندارد نیز محققان ناگزیر از کاربرد روش های کتابخانه ای در تحقیق خود هستند . در این گروه تحقیقات اعم از توصیفی ، علّی ، همبستگی ، تجربی و غیره ، محقق باید ادبیات و سوابق مساله و موضوع تحقیق را مطالعه کند . در نتیجه باید از روش کتابخانه ای استفاده کند و نتایج مطالعات خود را در ابزار مناسب اعم از فیش ، جدول و فرم ، ثبت و نگهداری نماید و در پایان کار نسبت به طبقه بندی و بهره برداری از آنها اقدام کند . در پژوهش حاضر ، جهت جمع آوری مبانی نظری و ادبیات تحقیق از مقالات ، کتب ، طرح های پژوهشی فارسی مرتبط با موضوع پژوهش و جستجو در بانک منابع اطلاعاتی شرکت آلومینیوم پارس استفاده شده است .
۳-۵-۲- روش میدانی :
روش میدانی به روشی اطلاق می شود که محقق برای گرد آوری اطلاعات ناگزیر است به محیط بیرون برود و با مراجعه به افراد یا محیط و برقراری ارتباط مستقیم با واحد تحلیل یعنی افراد ، موسسات ، شرکت ها ، سازمان ها و غیره ، اطلاعات مورد نظر خود را گرد آوری کند . در واقع ، او باید ابزار سنجش یا ظروف اطلاعاتی خود را به میدان ببرد و با پرسشگری ، مشاهده و تصویربرداری و پرسشنامه آنها را تکمیل نماید و سپس برای استخراج ، طبقه بندی و تجزیه و تحلیل اقدام نماید . جهت جمع آوری داده های دست اول در این پژوهش از روش توزیع پرسشنامه استاندارد سرمایه فکری بنیتس (۱۹۹۸) و پرسشنامه بازارگرایی نارور و اسلیتر استفاده شده است .
۳-۵-۳- تحلیل پرسشنامه:
پرسشنامه یکی از ابزار های کسب اطلاعات در پژوهش های پیمایشی است که داده ها را به طور مستقیم گرد آوری می نماید . استفاده از پرسشنامه به عنوان یکی از ابزار های اصلی جمع آوری داده ها در انواع پژوهش های علوم انسانی و … رایج است . در پژوهش هایی که از پرسشنامه استفاده می شود ، اعضای نمونه یا جامعه با پر کردن پرسشنامه و بازگرداندن آن به پژوهشگر در مصاحبه ای که خود اجرای آن را به عهده داشته اند شرکت می کنند . به همین دلیل ، سوال ها و راهنمایی های مربوط به آن باید به اندازه کافی روشن و قابل فهم باشند تا پاسخ گو بتواند نقش مصاحبه کننده را نیز اجرا نماید .از آنجایی که پرسشنامه جنبۀ خود اجرایی دارد ، باید به شیوه ای نوشته یا بیان شده باشد که بتواند افراد مورد نظر را به مشارکت ترغیب کند . به عبارت دیگر دستور العمل ها ، سوال ها و راهنمایی های آن باید به گونه ای طرح شوند که افراد مورد نظر را به ادامه همکاری و برگرداندن پرسشنامه علاقمند کنند . اهمیت این امر به خاطر عدم حضور مصاحبه گر واقعی برای توضیح بیشتر و تشویق پاسخ دهنده است .
در این پژوهش از دو پرسشنامه سرمایه فکری (بنیتس ) و پرسشنامه بازارگرایی ( نارور و اسلیتر ) استفاده شده است که در زیر توضیحاتی درباره آنها داده شده است :
۳-۵-۳-۱- پرسشنامه سرمایه فکری بنیتس:
پرسشنامه سرمایه فکری بنیتس در ۴۲ سوال و ۳ مولفه ، در ابعاد زیر تدوین و گرد آوری شده است :
۱- سرمایه انسانی ۲- سرمایه ساختاری ۳- سرمایه رابطه ای ( مشتری )
سرمایه انسانی شامل متغیر های زیر می باشد :