پرتی‌واتل و همکاران^[۱۲۲] (۲۰۰۸) در تحقیق خود که بررسی فعالیتهای خطرپذیر در بین جوانان ورزشکار نخبه پرداخت، رابطه معنی‌داری را بین ورزشکار رشته‌های برخوردی بودن و فعالیت‌های خطرپذیر گزارش کرد. وی در این تحقیق عنوان کرد که این نوع ورزش می‌تواند موقعیت رفتن به فعالیت‌های خطرپذیر را فراهم سازد. ورزش به علت رقابتی بودن، خود نوعی خطرکردن است. چراکه احساس دست زدن به خطر و انجام ریسک برای برنده شدن را در ورزشکار تقویت می‌کند که این مقوله به سطح رقابت ورزشکاران نیز بستگی دارد.

درصورتی که در مطالعات دیگر نشان داده شد که ورزشکاران برای جلوگیری از اضطراب و کم کردن تنش خود قبل از مسابقه، سعی می‌کنند که فعالیت‌های فراغتی همراه با آرامش را استفاده نمایند تا از استرس خود جلوگیری کنند (سابو^[۱۲۳] و همکاران، ‌۱۹۹۹).
مطالعات مک اینتیر وپیکرام (۱۹۹۲) نشان داد که ورزشکاران رشته‌های مبارزه‌ای (که جزو رشته‌های انفرادی برخوردی محسوب می‌شوند) در اوقات فراغت خود نیز تا حد قابل ملاحظه‌ای از انجام فعالیت‌های پرتنش استقبال می‌کنند و عامل خطرپذیری را در فعالیت‌های فراغتی خویش مورد استفاده قرار می‌دهند.
دونکن و همکاران (۲۰۰۲) در پژوهشی رابطه‌ی بین رفتارهای اجتماعی و ضد‌اجتماعی پسرها و دخترها ۱۰، ۱۲، ۱۴ ساله را مورد مطالعه قرار دادند. فعالیت‌های ضد‌اجتماعی در این پژوهش شامل مواد مصرفی (الکل، سیگار و…) و رفتار‌های بزهکارانه است و فعالیت‌های مورد پسند اجتماع شامل، فعالیت جسمانی، ورزش‌های سازمان‌یافته و ورزش‌های تفریحی و فعالیت‌های داوطلبانه و مذهبی می‌باشند. نمونه‌ی مورد استفاده ۳۵۶ نفر با میانگین سنی ۰۶/۱۲ که نیمی از آنها دختر و نیمی پسر بودند. که در شش گروه بر اساس سن و جنس تقسیم‌بندی شده بودند. برای تعیین فاکتورهای موجود مثل مصرف مواد، رفتارهای انحرافی و فعالیت‌های اجتماعی و رابطه‌ی بین متغیرهای موجود اندازه‌گیری شدند. نتایج رابطه‌ی مستقیمی را بین متغیرها نشان داد که ورزش‌های سازمان‌یافته و روزهائی که فعالیت جسمانی انجام می‌گرفته رابطه‌ی معکوسی با مصرف مواد مخدر داشته است. هم‌چنین درآمد بالای خانواده و زندگی در خانواده‌ای که هر دو والدین حضور داشته‌اند با کاهش مصرف مواد و رفتار‌های بزهکارانه رابطه‌ی مستقیمی را نشان داد.
زمان و نوع فعالیت اوقات فراغت
یافته‌های پژوهش رفعت جاه (۱۳۹۰) نشان می‌دهد معنای فراغت در نظر دانشجویان دختر و پسر دانشگاه تهران با هم متفاوت است و بیشتر دخترها فراغت را زمانی برای انجام امور دلخواه و فعالانه وبیشتر پسرها فراغت را زمانی برای کسب آرامش و سرگرمی خواهانه دانسته‌اند.
براساس یافته‌های پژوهش علوی‌زاده که به بررسی اوقات فراغت بانوان شهر علوی‌زاده پرداخته است بیشترین زمان فراغت زن‌ها عصرها، شب‌ها و بعد از ظهرها عنوان شده است. فعالیت‌های فراغتی مورد علاقه آنان شامل پرداختن به کارهای هنری ۷/۱۶ %، تماشای تلویزیون ۸/۱۷%، گردش در طبیعت ۱/۱۰ %، رفتن به پارک ۱/۱۳% و ورزش ۱/۹ بوده است.
زارعی و تندنویس، تماشای تلوزیون را با کسب ۱۸ درصد از کل امتیازات در بین ۲۰ نوع فعالیت زمان فراغت بین دانشجویان دانشگاه آزاد تهران، رتبه اول را به دست آورد. ضمن آنکه ۳/۱۶ درصد دانشجویان پزشکی استراحت را در اولین اولویت فعالیت‌های فراغتی خود معرفی کردند.
در نتایج تحقیق رحمانی (۱۳۸۵) که به بررسی نحوه گذران اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه‌های زنجان با تاکید بر نقش تربیت بدنی پرداخته است بیان شده است که در میان فعالیت‌های اوقات فراغت، شنیدن موسیقی، تماشای تلوزیون و هم صحبتی با دوستان به ترتیب در اولویت‌های اول تا سوم و پرداختن به ورزش در اولویت دهم انتخاب فعالیت اوقات فراغت آنها قرار دارد. از سوی دیگر بررسی روابط بین متغیر‌ها نشان داد که بین نحوه گذران اوقات فراغت دانشجویان سه دانشگاه در فعالیت‌های هنری، دیدار اقوام، تمرین ساز و آواز، تماشای ویدئو، قدم زدن، گردش کردن تفاوت معنی‌داری وجود دارد.
فولادیان و همکاران (۱۳۸۸) در پژوهشی به مقایسه سوگیری ورزشی (ورزش‌گرایی) ورزشکاران رشته‌های انفرادی و گروهی و ارتباط آن با انگیزه مشارکت ورزشی در ورزشکاران تیم‌های ملی منتخب استان خراسان رضوی پرداختند و نتایج نشان داد که بین سوگیری ورزشی ورزشکاران رشته‌های تیمی و انفرادی تفاوت معناداری وجود دارد، به‌طوری که ورزشکاران رشته‎های انفرادی نسبت به تیمی رقابت‌طلب‌تر هستند و تمایل به پیروزی در آنها بیشتر است، اما ورزشکاران رشته‌های تیمی نسبت به انفرادی هدف‌گراتر هستند.
۲.۱۹ جمع بندی
در این فصل مبانی نظری وپیشینه‌ی تحقیق با تاکید بر اوقات فراغت و رفتارهای اجتماعی و ضد‌اجتماعی آورده شده است. در بخش مبانی‌نظری به دیدگاه‌ها، نظریه‌ها وآراء فلاسفه و دانشمندان در حوزه‌ی اوقات فراغت پرداخته شد و همچنین به ارتباط اوقات فراغت با جنسیت، والدین و…. اشاره شده است. در بخش پیشینه تحقیق به پژوهش‌هائی در رابطه با موضوع تحقیق پرداخته‌ایم. اوقات فراغت و موضوعات در ارتباط با آن یکی از مهمترین مباحث روز دنیاست و در بسیاری از جوامع از نحوه صحیح پر کردن اوقات فراغت مردم در جهت فرهنگ‌سازی و هویت‌سازی بهرهبرداری میشود (حسینی و همکاران، ۱۳۸۴). بزرگ‌ترین فایده در حوزه‌های مختلف فعالیت جسمانی در رابطه با ارتقاء سلامت جسمانی مربوط به فعالیت جسمانی در اوقات فراغت (ال.تی.پی.ای‌) بوده است. زیرا عامل بالقوه در تغییر رفتار به شمار می رود (بسی، ۲۰۰۰). تحقیقات و مطالعات نشان دادند که برای اصلاح و بهبود رفتار جوانان باید از برنامه‌های مثبت برای گذران اوقات فراغتشان استفاده نمود، دو موضوع در رابطه با این پیشنهادات و برنامه‌ها پیش می‌آید که یکی نیازهای اجتماعی جوانان و دیگری کاهش رفتارهای ضد اجتماعی که در برنامه ریزی برای گذران اوقات فراغت جوانان است. برای دستیابی به این اهداف در برنامهها باید از روش‌های گوناگونی استفاده نمود که شامل فعالیت‌های گوناگون، توسعه مهارتهای رهبری، ایجاد اعتماد به نفس و شرکت در فعالیتهای اجتماعی میباشد.
تحقیقات بسیاری در حوزهی اوقات فراغت و رفتارهای ضد‌اجتماعی در داخل و خارج از ایران انجام شده است. با توجه به زمینه‌ی جرم‌شناسی، نظریه‌ی فعالیت‌های روزمره، تفسیری را برای رابطه‌ی بین فعالیت‌های اوقات فراغت و رفتارهای ضد‌اجتماعی ارائه گردیده است و بحث بر سر این موضوع است زمانی را که جوانان با همنوعان خود صرف فعالیت‌های اجتماعی با ساختار پائین می‌نمایند رابطه‌ی مستقیمی با رفتارهای ضداجتماعی دارد برای این که آنان در این موقعیت، فرصت‌های کافی برای رفتارهای ضداجتماعی و خلاف عرف جامعه را دارند که شاید توسط همنوعان خود مورد تشویق و تایید قرار بگیرند. در این رابطه می‌توان به پژوهش پاسکالا (۲۰۱۰) اشاره کرد. وی در پژوهش خود به این نتیجه رسید که برنامه‌های منظم ورزشی باعث افزایش هیجانات مثبت، عزت‌نفس و کاهش نارسایی تفکر می‌شود، و همچنین گاریتا و همکاران (۲۰۰۸) در پژوهش خود با عنوان بررسی فعالیت‌های ورزشی گروهی خارج از برنامه‌های کلاسی بر روی بهداشت روانی و شادکامی دانش‌آموزان کشورهای سوئد و ایتالیا پرداختند به این نتیجه دست یافتند که افراد در ورزش‌های گروهی بخشی از مهارت‌های اجتماعی را فرا گرفته و در زندگی به کار می‌برند که این مساله منجر به افزایش بهداشت روانی در آن‌ها شده است. فلمینگ و همکاران (۲۰۰۸) در پژوهش خود به این نتیجه دست یافتند که مطابق با نظریه‌ی فعالیت‌های روزمره، همبستگی بالائی میان فعالیت‌های غیر‌سازمان‌یافته و رفتارهای ضد‌اجتماعی با رفتار دانش آموزان وجود داشت.
رواج مشکلات رفتاری در بین جوانان می‌تواند دلیل خوبی برای مطالعه‌ی رابطه‌ی بین فعالیت‌های اجتماعی و ضد‌اجتماعی جوانان باشد. در این رابطه استامس و همکاران (۲۰۰۹) طی یک مطالعه‌ی مروری از ۵۴ مطالعه‌ی تجربی درباره ی تاثیر ورزش بر رفتار ورزشکاران انجام دادند، این مطالعه‌ی مروری نشان داد که بین عضویت ورزشی و رفتار ضد‌اجتماعی رابطه‌ی معنی‌دار مثبت وجود دارد و رابطه‌ی معنی‌دار منفی را با کارهای جنایی نشان داد. و همچنین کاووسانو (۲۰۰۸) در پژوهشی نشان داد که ذات و طبیعت ورزش از فرصت‌های فراوانی برای هر دو رفتارهای مورد پسند اجتماع و رفتارهای ضد اجتماعی تشکیل یافته است. علاوه بر این استر و همکاران (۲۰۰۸) به مطالعه‌ی زمینه‌های آشکار و پنهان رفتارهای اجتماعی و ضد‌اجتماعی در بازیکنان جوان فوتبال پرداخته‌اند نتایج این پژوهش نشان داد که ۲۱ درصد مربوط به رفتارهای ضد‌اجتماعی پنهان، ۸درصد آن رفتارهای ضد‌اجتماعی آشکار و ۱۴ درصد مربوط به رفتارهای اجتماعی بود. همچنین دونکن و همکاران (۲۰۰۲) در پژوهشی نشان دادند که ورزش‌های سازمان‌یافته و روزهائی که فعالیت جسمانی انجام می‌گرفته است رابطه‌ی معکوسی با مصرف مواد مخدر داشته است. همچنین درآمد بالای خانواده و زندگی در خانواده‌ای که هر دو والدین حضور داشته‌اند با کاهش مصرف مواد و رفتارهای بزهکارانه رابطه‌ی مستقیمی را نشان داد. ملاحظه می‌شود که پژوهش‌هایی روی اوقات فراغت و فعالیت‌های ضد اجتماعی انجام شده و نتایج آن بیان‌کننده‌ی رابطه‌ی نوع فعالیت اوقات فراغت و فعالیت‌های ضد‌اجتماعی است. اما تا کنون پژوهشی با هدف تعیین رابطه‌ی نوع فعالیت (با تاکید بر فعالیت ورزشی)با فعالیت‌های ضد‌اجتماعی در اوقات فراغت انجام نشده است. به همین دلیل پژوهش حاضر به دنبال تعیین رابطه‌ی فعالیت‌های ورزشی انفرادی و اجتماعی با رفتارهای ضد‌اجتماعی است.هدف آن است که با بدست آوردن اطلاعات دقیق وتجزیه وتحلیل آن‌ها دیدگاه‌های سنتی را تعدیل وبخشی از ابهامات را روشن نماییم.
فصل سوم:
روش شناسایی تحقیق (متدولوژی)
۳.۱ روش تحقیق
تحقیق حاضر به روش توصیفی بوده و به شکل میدانی اجرا شده است.
۳.۲ جامعه‌ی آماری
جامعه‌ی آماری تحقیق شامل تمامی ورزشکاران ورزش‌های تیمی و انفرادی تیم‌های ملی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۹۲ می‌باشد که تعداد آنها با توجه به آمار کمیته ملی المپیک و فدراسیون‌های ورزشی ۲۳ رشته ورزشی تیمی و انفرادی، ۳۴۰ نفر می‌باشند.
۳.۳ نمونه آماری و روش نمونه‌گیری
نمونه‌ی آماری پژوهش حاضر شامل ۲۰۰ نفر از ورزشکاران تیم‌های ملی در رشته‌های تیمی و انفرادی می‌باشد که طبق جدول مورگان برای جامعه‌ی ۳۴۰ نفری نمونه‌ای به تعداد ۱۸۱ نفر انتخاب می‌شود که محقق به احتمال ناقص یا مخدوش شدن برخی از پرسشنامه‌ها تعداد ۲۰۰ پرسشنامه را در بین ورزشکاران پخش کرده و در نهایت تعداد ۱۹۷ پرسشنامه را در تجزیه و تحلیل آماری خود مورد استفاده قرار داده است.
۳.۴ جمع‌ آوری اطلاعات
۳.۴.۱ ابزار اندازه‌گیری، اعتبار و پایائی
روش جمع‌ آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و استفاده از پرسشنامه‌ی محقق ساخت به همراه ویژگی‌های فردی خواهد بود. که این پرسشنامه بر اساس شاخص‌های تحقیقات پیشین و شاخص‌هائی که در فصلنامه‌ی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران آمده تنظیم شده. رفتارهای ضد‌اجتماعی در ایران بر طبق تحقیقات معاونت امنیتی نیروی انتظامی شامل خودکشی، دعوا کردن، مدگرائی و خیابان‌گردی، دوستی با جنس مخالف، آزار حیوانات، سیگار کشیدن، صدمه زدن به اموال عمومی، عدم مسولیت‌‌پذیری و سوء‌استفاده از اعتماد دیگران، عدم ندامت از رفتارهای بد خود و در نهایت ترجیح فعالیت‌های شبانه به روزانه می‌باشد. (فصلنامه‌ی مطالعات امنیت اجتماعی ویژه‌ی نیروی انتظامی). پرسشنامه شامل سوالاتی برای جمع‌ آوری ویژگی‌های فردی و ۲۳ سوال بسته که با مقیاس پنج گزینه‌ای لیکرت طرح شده‌اند.
۳.۴.۲ روائی و پایائی
برای تعیین روایی محتوا از مدل لاوشی (۱۹۷۵)، استفاده گردید، به این ترتیب که پرسشنامه در اختیار گروه متخصصان و کارشناسان قرار می‌گیرد، و از آنها خواسته می‌شود که نظرات خود را درباره هر گویه در مقیاس قضاوتی که تعیین شده است، لحاظ نمایند. اعضای گروه کارشناسان و متخصصان در این پژوهش از ۱۰ نفر تشکیل شده بود. پرسشنامه ارائه شده به گروه متخصصان با مقیاس لیکرت چهار رتبه‌ای از« ارتباط ندارد تا بسیار مرتبط است» با نمره‌گذاری ۱ تا ۴، طراحی و در اختیار متخصصان قرار گرفت و از آنها خواسته شد، نظرات خود را راجع به ارتباط گویه‌ها با متغیر پژوهش، گویه‌ای که لازم است اضافه یا حذف شود، غلط املایی، نگارشی و ادبی لحاظ نمایند. روایی محتوا توسط گروه متخصصان بالاتر از ۸۴/۰، گزارش شده است که نشان دهنده روایی محتوای خوب پرسشنامه می‌باشد.
برای محاسبه پایایی پرسشنامه از دو روش آزمون – بازآزمون و پایایی درونی در محیط نرم افزار SPSS استفاده شد. برای محاسبه پایایی آزمون- بازآزمون پرسشنامه بین ۱۵ نفر از جامعه آماری در دو مرحله متفاوت با فاصله زمانی۱۰روز توزیع و جمع‌ آوری شد. پس از جمع آوری داده‌ها، میانگین داده‌های محاسبه و همبستگی بین میانگین‌ها محاسبه شد، که برابر با ۹۱/۰ بدست آمد. بر اساس مطالعات قبلی، محدوده‌ی قابل قبول از مقادیر ضریب همبستگی آزمون- باز‌آزمون، ۴۰/۰ به پایین ضعیف، ۴۰/۰- ۵۹/۰ متوسط، ۶۰/۰-۷۴/۰ خوب و ۷۴/۰ به بالاتر، بسیار خوب می‌باشد (فلیز^[۱۲۴]، ۱۹۸۱). همچنین ضریب پایایی درونی با بهره گرفتن از آزمون آلفا کرونباخ برای پرسشنامه ۸۷/۰ بدست آمده، که بر اساس مطالعات قبلی محدوده‌ی قابل قبول از مقادیر ضریب آلفا (α)، ۶۴/۰- ۶۰/۰حداقل قابل قبول، ۷۰/۰- ۶۵/۰ قابل قبول است، ۷۴/۰-۷۰/۰ خوب، ۸۰/۰-۷۵/۰ بسیار خوب، و۸۰/۰ به بالاتر، عالی است (دولیس^[۱۲۵]، ۲۰۰۳).
نتایج بدست آمده حاکی از آن می‌باشد، که پرسشنامه از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار است و روایی و پایایی آن تایید می‌شود.
۳.۴.۳ روش اجرا (توزیع و جمع‌ آوری پرسشنامه)
ابتدا با مدیریت اردوهای تیمهای ملی هماهنگی لازم به عمل آمد. سپس محقق به همراه دستیاران در محل اردوهای فوق حضور یافت و در روزهای معین و برنامه‌ریزی شده اقدام به توزیع و جمع آوری پرسشنامه‌ها کرد. قبل از توزیع آموزش‌های لازم برای دستیاران ارائه شد و به ورزشکاران توضیحات مرتبط با نحوه‌ی تکمیل پرسشنامه ارائه گردید. شایان ذکر است زمان توزیع و جمع‌ آوری پرسشنامه بین ساعات غیرتمرینی بوده که ورزشکاران در حال استراحت و خارج از زمین یا فضای تمرین بودند.
۳.۵ تعریف عملیاتی متغیرها
در این قسمت تعاریف مختلف مفاهیم اساسی پژوهش حاضر مورد بررسی قرار می‌گیرد. این مفاهیم عبارت از رفتارهای ضداجتماعی، ورزشکار، اوقات فراغت است.
رفتارهای ضد‌اجتماعی: در ایران بر طبق تحقیقات معاونت امنیتی نیروی انتظامی انواع رفتارهای ضداجتماعی شامل خودکشی، دعوا کردن، مدگرائی و خیابان‌گردی، دوستی با جنس مخالف، آزار حیوانات، سیگار کشیدن، صدمه زدن به اموال عمومی، عدم مسولیت‌پذیری و سوء استفاده از اعتماد دیگران، عدم ندامت از رفتارهای بد خود و در نهایت ترجیح فعالیت‌های شبانه به روزانه می‌باشد. (فصلنامه‌ی مطالعات امنیت اجتماعی ویژه‌ی نیروی انتظامی) و در این پژوهش که پرسشنامه به صورت محقق ساخت بوده است سوالات در چارچوب این مفاهیم گنجانده شده است.
اوقات فراغت: برخی از پژوهشگران بر این باورند که پدیده‌ی فراغت در سراسر تاریخ زندگی بشر وجود داشته و خاص زمان مشخصی نیست. اما برخی دیگر فراغت را پدیده‌ای می‌دانند که با تمدن صنعتی پیوند دارد و معتقدند که فراغت دارای دو ویژگی و شرط خاص است که عبارتند از: ۱-تحت تاثیر مراسم اجباری و الزامات فرهنگی و اجتماعی نیست بلکه با اراده و اختیار فرد سپری می‌شود (براوون، ۱۹۹۶).
۲- از سایر فعالیت‌های ضروری زندگی روزمره نظیر خوردن متمایز است (دومازیه، ۱۳۵۲).
چنان‌چه این دو شرط ملاک باشد، اوقات فراغت در جوامع پیش صنعتی وجود نداشته، زیرا افراد در گذران فراغت خود نظیر تفریحات و سرگرمی‌ها همواره به نوعی تابع الزامات فرهنگی و اجتماعی بودند (فکوهی و انصاری، ۱۳۸۲). کاپلان معتقد است هیچ چیزی را نمی توان فی نفسه (برای همه) به عنوان فراغت تلقی کرد و تقریبا هر چیزی را (چنان چه رضایت بخش باشد) می‌توان فراغت دانست. مطابق این الگوی انسان‌گرایانه، فراغت فی‌نفسه هدف تلقی شده و حالتی از بودن به شمار می‌آید (‌تورکیلدسون، ۱۳۸۲).
در تحقیق حاضر، فراغت به مجموعه‌ای از مشغولیت‌ها گفته می‌شود که ورزشکاران رشته‌های تیمی و انفرادی در اوقات فراغت خود انجام می‌‌دهند.
ورزشکار: در این تحقیق ورزشکار به افرادی گفته می‌شود که دارای دست کم دو سال سابقه عضویت در تیم‌های ملی (انفرادی- تیمی) باشند.
۳.۶ روش‌های آماری
به منظور بررسی و تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه، عملیات آماری طی دو مرحله انجام خواهد گرفت:
۳.۶.۱ مرحله‌ی اول: استفاده از آمار توصیفی
از روش‌های آمار توصیفی، میانگین، واریانس، انحراف استاندارد، حداقل، حداکثر، دامنه تغییرات، فراوانی و درصد در نرم‌افزار SPSS16 استفاده شد و نیز برای توصیف بهتر داده‌ها از برنامه Exell در رسم نمودارها استفاده شد.
۳.۶.۲ مرحله‌ی دوم : استفاده از آمار استنباطی
در تحلیل استنباطی داده‌ها بعد از ارزیابی توسط آزمون کلوموگروف اسمیرنف و تست لوین در نرم‌افزار SPSS16 از آزمون‌های تحلیل واریانس یکطرفه ANOVA، آزمون تعقیبی Bonferroni، آزمون Fisher’s Exact و آزمون t مستقل استفاده شد.
فصل چهارم:
تجزیه و تحلیل یافته‌های تحقیق
۴.۱ مقدمه
در این فصل ابتدا با بهره گرفتن از روش‌های آمار توصیفی یافته‌های پژوهش در قالب جدول‌ها و نمودارهایی (سن، جنسیت، رشته ورزشی، سطح فعالیت، سطح تحصیلات، شغل، محل زندگی، محل تولد، زمان اوقات فراغت، ساعات اوقات فراغت و اولویت‌های اوقات فراغت) ارائه می‌شود و در ادامه تجزیه و تحلیل داده‌ها در قالب دو بخش بررسی نرمال بودن داد‌ها و فرضیه‌های تحقیق (پنج فرضیه) بررسی می‌شود.
۴.۲ توصیف یافته‌های تحقیق
۴.۱ جدول تعداد و کیفیت پرسشنامه‌های دریافت شده