_ هدف کاربردی: بررسی راهکارهای توسعه گردشگری گل و گیاه در منطقه شرق گیلان.
_ دیگر ضرورت های تحقیق: بررسی جایگاه گردشگری گل و گیاه در توسعه گردشگری در منطقه
شرق گیلان
۱-۴سوال های تحقیق
پژوهش فوق پاسخگوی سوالات زیر خواهد بود:
- توانمندی های گردشگری گل و گیاه در توسعه گردشگری منطقه شرق گیلان کدامند؟
- آیا امکانات موجود در منطقه شرق گیلان می تواند پاسخگوی نیازها و خواسته های گردشگران باشد؟
- آیا اطلاع رسانی مناسب در خصوص توانمندی های گردشگری گل و گیاه منطقه شرق گیلان می تواند در تغییر نگرش گردشگران به ان منطقه موثر و کارا باشد؟
۱-۵-فرضیه های تحقیق
در پژوهش فوق دو فرضیه مورد بررسی قرار می گیرد:
- فرضیه اول: گردشگری گل و گیاه در افزایش ورود گردشگران به منطقه شرق گیلان نقش دارد.
- فرضیه دوم: گردشگری گل و گیاه، زمینه ای بر ایجاد فرصت های شغلی در منطقه شرق گیلان می باشد.
۱-۶-روش تحقیق و مراحل آن
نوع روش تحقیق در این پژوهش از نظر هدف، کاربردی است و روش آن از نوع توصیفی تحلیلی بوده و تلاش شده است با توجه به پاسخ های پرسش شوندگان، تحلیل های توصیفی صورت بگیرد. همچنین برای انجام تحقیق، روش کتابخانه ای و میدانی مورد استفاده قرار گرفته که در روش کتابخانه ای از مطالعات اسنادی و کتابخانه ای، بانک های اطلاعات علمی، موتور های جستجوی اینترنت و امکانات سمعی و بصری و مقالات علمی و تخصصی، آمار و اطلاعات مربوط به منطقه شرق گیلان مورد بررسی واقع شد و در روش میدانی نیز علاوه بر عکس برداری از جاذبه های گل و گیاه و همچنین مشاهده موردی و به منظور بدست اوردن اطلاعات از پرسشنامه استفاده گردید و سپس آمار بدست آمده مورد تحلیل و توصیف قرار گرفت.
از آنجایی که هدف از پژوهش حاضر شناخت توانمندی های های گردشگری گل و گیاه در منطقه شرق گیلان است، از طریق تهیه پرسشنامه و ارزیابی نتایج حاصل از پرسشنامه و تحلیل آنها به روش توصیفی و منتج از نتایج، اثرات توسعه گردشگری بر سطح زندگی ساکنین محلی به منظور برقراری ارتباط معناداری بین متغیر های مختلف و ارتباط آن با توسعه گردشگری به تجزیه و تحلیل پاسخ ها پرداخته شده است. جامعه آماری، کارشناسان، متخصصین، راهنمایان تور و مدرسین گردشگری بوده اند که از طریق نمونه گیری تصادفی ساده و استفاده از پرسشنامه در قالب فضای مجازی و ارسال به پست های الکترونیکی هر یک توزیع گردید و در بین انها و براساس پاسخ هایشان بررسی علمی صورت گرفت. در این پژوهش ابتدا به صورت استقرایی گردآوری یافته های گوناگون انجام گرفت و در پایان به صورت قیاسی به تجزیه و تحلیل یافته ها پرداخته می شود.
۱-۷-جامعه آماری، حجم نمونه و متغیرهای تحقیق
جامعه مورد نظر تحقیق شامل کارشناسان گردشگری، متخصصین برنامه ریزی گردشگری، راهنمایان تور، مدیران آژانس های مسافراتی و مدرسین گردشگری می باشد که از طریق فضای مجازی و ارسال به پست های الکترونبکی هر یک توزیع گردید. حجم نمونه جامعه آماری ۲۷۰ نفر متخصص بوده که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. متغیرهای تحقیق در پژوهش فوق و بر اساس فرضیه های موجود، گردشگری گل و گیاه به عنوان متغیر مستقل و ایجاد فرصت های شغلی و جذب گردشگران به عنوان متغیر وابسته می باشد.
۱-۸-پیشینه تحقیق
پیوست در کتاب سبزی کاری به معرفی انواع گونه های سبزی و روش کشت و بهره برداری از آنها پرداخته است. خلیقی در کتاب گلکاری به چگونگی کشت و داشت گل های زینتی ایران پرداخته است. حمید اوغلی در کتاب بررسی وضعیت گلخانه های استان گیلان به تحقیق در ارتباط با چگونگی موقعیت گلخانه ها در استان گیلان پرداخته است. حاتم زاده در کتاب آشنایی با گل ها و گل دهی به بررسی انواع گل ها پرداخته و شرایط مساعد برای گل دهی گیاهان را بررسی می کند. پیش بین در کتاب گل های آپارتمانی و مشاوره گیاه پزشکی به بررسی انواع گل های آپارتمانی پرداخته و تاثیر ان را بر سلامت اعضای خانوار مورد پژوهش قرار داده است. فتوحی قزوینی در کتاب پرورش مرکبات در ایران به بررسی انواع و وضعیت مرکبات کشور پرداخته است. حسن پور اصیل در کتاب چای کاری و فن آوری چای به بررسی این نوع محصول مهم در ایران پرداخته است.
۱-۹-محدوده مورد مطالعه
با توجه به عنوان پایان نامه محدوده مورد مطالعه منطقه شرق استان گیلان انتخاب گردید. این منطقه مطالعاتی شامل شهرستان های: استانه اشرفیه، سیاهکل، لاهیجان، لنگرود، املش و رودسر می باشد و به فراخور موضوعیت پژوهش، شهرها بخش ها و روستاهای این محدوده مورد مطالعه قرار گرفت.
. ۱-۱٠-موانع و محدودیت ها
با توجه به خاص بودن تحقیق فوق، موانع ویژه ای بر سر راه پژوهشی آن قرار دارد که عبارتند از:
-نبود منابع کتابخانه ای علمی
-نبود منابع علمی اینترنتی
-ناشناخته بودن مفهومیت موضوع برای مخاطبان
-عدم همکاری مسوولین مرتبط با موضوع در روند پژوهش، به دلیل ناشناخته بودن و مبهم بودن موضوع
۱-۱۱-مفاهیم و واژه ها
گردشگری: گردشگری عبارت است از فعالیت افرادی که برای استراحت، کار و دلایل دیگر به خارج از محیط سکونت معمول خویش سفر کرده، حداکثر برای یک سال متوالی در آنجا اقامت کنند. (پاپلی یزدی و سقایی، ۱۳۸۹، ۱۳)
گردشگر: بر اساس تعریفی از سازمان ملل که بنا بر پیشنهاد کنفرانس بین المللی جهانگردی آن سازمان در رم ارائه گردیده؛ «توریست یا بازدید کننده موقت کسی است که به منظور تفریح، استراحت، گذران تعطیلات، بازدید از نقاط دیدنی، انجام امور پزشکی، درمانی و معالجه، تجارت، ورزش، زیارت، دیدار از خانواده، مأموریت و شرکت در کنفرانسها به کشوری غیر از کشور خود سفر می کند؛ مشروط بر اینکه حداقل مدت اقامت او از ۲۴ ساعت کمتر و از ۳ ماه بیشتر نبوده و کسب شغل و پیشه هم مد نظر نباشد». (پاپلی یزدی و سقایی، ۱۳۸۹، ۱۷)
گل: گل اندام زایشی در گیاهان است. گل از نظر زیباسازی محیط و تولید میوه و دانه که از مواد غذایی مهم به شمار میآیند اهمیت زیادی دارد. مراحل اصلی تولید مثل جنسی یعنی میوز و لقاح درون گل انجام می گیرد. پیدایش دانه فرایند تولید مثل جنسی را کامل میکند و پیدایش جنین درون دانه اولین مراحل دوران حیات گیاه جوان است. (www. fa. wikipedia. org)
گیاه: تعریف کلمه گیاه از ان چه که ظاهرا به نظر می رسد مشکل تر است. اگر چه گیاه شناسان محدوده رده بندی گیاهان را تعریف کرده اند، مرزهای تعیین کننده اعضا رده بندی گیاهان بسیار اختصاصی تر از تعریفات رایج گیاه است. ما گیاه را به عنوان یک موجود زنده یوکاریوت و دارای تعداد زیادی سلول تعریف می کنیم که عموما فاقد اندام های حسی یا حرکت ارادی بوده و در صورت رشد کامل دارای ریشه، ساقه و برگ می باشند. (www. fa. wikipedia. org)
گردشگری گل و گیاه: این نوع از گردشگری فعالیتی است که در آن گردشگران به قصد بازدید از مناطق رویشی یک گونه گیاهی خاص اقدام به سفر به آن مکان می کنند که در این بازدید، دیدار از گونه های گیاهی، نمایشگاههای گل و گیاه، دهکده های گل، بازارهای فروش گل و گیاه و موزه های گیاهی را هدف سفر خود قرار می دهند (www. fa. wikipedia. org)
گیلان: گیلان در شمال میانی ایران، دارای گستره ای به اندازه ۱۴۷۱۱ کیلومتر مربع است این استان بین ۳۶ درجه و ۳۴دقیقه تا ۳۸ درجه و ۲۷ دقیقه عرض شمالی و ۴۸ درجه و ۵۳دقیقه تا ۵٠درجه و ۳۴ دقیقه طول خاوری جای گرفته است. درازای گیلان از شمال باختری به جنوب خاوری، دویست و سی پنج کیلو متر و پهنای آن بین بیست و پنج تا یک صد و پنج کیلومتر است. کوههای تالش را در باختر و البرز باختری را در جنوب دارد. کمترین دوری کوه از دریا در حویق، نزدیک به سه کیلومتر و بیشترین دوری در امامزاده هاشم به پنجاه کیلومتر می رسد. این استان مازندران را در خاور، اردبیل را در باختردارد، زنجان و قزوین در جنوب آن نشسته اند و دریای کاسپین و جمهوری آذربایجان همسایه شمالی آن به شمار می آیند. (کشور دوست، ۱۳۸۵، ۱۴)
فصل دوم
مبانی نظری تحقیق
۲-۱-گردشگری
ده ها تعریف از گردشگری ارائه شده است که برخی از آنها به شرح زیر است:
گردشگری مجموع پدیده ها و ارتباطات ناشی از کنش متقابل میان گردشگران، سرمایه، دولت ها و جوامع میزبان، دانشگاه هاو سازمان های غیر دولتی، در فرایند جذب، حمل و نقل، پذیرایی و کنترل گردشگران و دیگر بازدید کنندگان است. در تعریف فنی دیگری سازمان جهانی جهانگردی، گردشگری را از ابعاد مختلف، براساس تمایز در رویکرد به مکان مورد بازدید، به صورت زیر تقسیم کرده است (پاپلی یزدی، ۱۳۸۹، ص ۱۲).
_گردشگری عبارت است از فعالیت افرادی که برای استراحت، کار و دلایل دیگر به خارج از محیط سکونت معمول خویش سفر کرده، حداکثر برای یک سال متوالی در آنجا اقامت کنند.
_گردشگری داخلی: در این حالت اشخاص مقیم یک کشور حداکثر برای مدت دوازده ماه به محلی در در کشور خودشان که خارج از محیط معمولی زندگی آنهاست سفر می کنند و هدف اصلی سفر آنها انجام کاری نیست که سرانجام آن دریافت مزدی از محل مورد بازدید باشد.
_گردشگری خارجی: افراد برای حداکثر مدت دوازده ماه به کشوری که محل اقامت معمول آنها نیست و خارج از محیط معمول زندگی شان قرار دارد سفر می کنند و هدف اصلی آنها از این بازدید انجام کاری نیست که سرانجامش دریافت مزدی از کشور مورد بازدید باشد.
گردشگری به علت خصلت بین رشته ای خود قابلیت نگرش های متفاوت را داراست و این امر سبب ارائه تعاریف بسیاری برای آن گردیده است. در تعاریف اولیه گردشگری بیشتر بر بعد فاصلا تاکید شده است و گردشگران بر مبنای فاصله ای که از محل مسکونی خود داشته اند، طبقه بندی شده اند.
کمیسیون ملی گردشگری آمریکا (۱۹۷۳) در تعریف گردشگری در داخل این کشور، فاصلا پنجاه مایل را درنظر گرفته است که در برگیرنده تمامی سفر ها به جز سفر برای کار می شود. تعاریف فاصله ای صرف نظر از خطا و اشتباهات، تنها به این دلیل که کمیتی اقتصادی و آماری برای پدیده گردشگری آماده می کند، مورد قبول واقع گردید. در حالی که تعاریف فاصله ای به تنهایی نمی توانند گردشگری را بخوبی توصیف کنند. این تعاریف تنها برجنبه تقاضا تاکید دارند و عرضه و همچنین آثار ناشی از گردشگری را نادیده می گیرند. از اینرو گردشگری به تعاریف دیگری احتیاج پیدا می کند که هریک از آنها در ابعاد مختلف، گردشگری را توصیف میکنند.
در بعد جغرافیای گردشگری زمانی از فعالیت گذراندن اوقات فراغت به تفریح که مستلزم غیبت شبانه از مکان مسکونی عادی است تعریف می شود. (پاپلی یزدی، ۱۳۸۹، ۱۴)
از بعد اجتماعی نیز تعریف گردشگری، فصل مشترک بین زندگی عادی ساکنان بومی و زندگی غیر عادی گردشگران را در بر می گیرد. این دو تعریف خود نشان تمایز بین تعاریف مختلف از گردشگری است که هر یک بر گرفته از موضوع های مورد نظر در مطالعات گردشگری اند.
در منابع خارجی و حتی فارسی تعریفی از گردشگری با توجه به ضوابط شرعی صورت نگرفته است. در صورتی که در اسلام مسافرت و گردش دارای احکام و ضوابطی است. در اسلام مسافرت تشویق و ترغیب شده است: سیروفی الارض. گردشگری و مسافرت های زیارتی (چه در اسلام و چه در غیر اسلام) یکی از انواع گسترده گردشگری است که خود تحت تاثیر تقویم و ضوابط و قوانین شرعی است. قوانین و ضوابط شرعی نقش اساسی در اقتصاد و فرهنگ گردشگری دارند. در همه ادیان، بخصوص اسلام، یک سری وظایف و مسائل اخلاقی برای مسافر معین شده است که رعایت آنها از نظر شرعی لازم است. (پاپلی یزدی، ۱۳۸۹، ص ۱۵)