“

ورزش محسوب می‌شوند و می‌بایست در حفظ و نگهداری این عامل پرارزش تلاش نمود، ضرورت حکم می‌کند، عوامل به وجود آورنده‌ی تنیدگی در ورزشکاران شناسایی گردند و نسبت به حذف یا تضعیف این عوامل اقدام شود. چنین اقداماتی ضمن تأمین بهداشت روانی ورزشکاران، عملکرد آنها را در جهت تحقق اهداف تیمی بهبود می‌بخشد.
به دلیل اینکه بررسی تنیدگی مربی و ورزشکار در اکثر تحقیقات به صورت جداگانه مورد پژوهش قرار گرفته است (عابدی، ۱۳۸۹). این مطالعه، به بررسی رابطه سبک رهبری مربیان بر میزان تنیدگی ورزشکاران، می‌پردازد.
از آنجا که پژوهشی در رابطه با سبک رهبری مربیان بر تنیدگی ورزشکاران در داخل کشور انجام نگرفته است و تمام پژوهشهای موجود، در محیط سازمانی و مربوط به تأثیر سبک رهبری مدیران بر تنیدگی کارکنان می‌باشد و با عنایت به اینکه چندین پژوهش، در مورد تنیدگی مربیان انجام گرفته و در تمام آنها به ضرورت تحقیق در مورد تنیدگی ورزشکاران اشاره شده است (رمضانی‌نژاد و دیگران، ۱۳۸۳؛ رمضانی‌نژاد و دیگران، ۱۳۷۹؛ محرم‌زاده، ۱۳۸۵)، تحقیق حاضر به بررسی رابطه سبک رهبری مربیان بر میزان تنیدگی ورزشکاران می‌پردازد.
۱-۴ اهداف
۱-۴-۱ هدف کلی
هدف کلی، بررسی ارتباط سبک رهبری مربیان و تنیدگی ورزشکاران رشته‌های تیمی و انفرادی در دانشگاه‌های شهر تهران می‌باشد.
۱-۴-۲ اهداف اختصاصی
۱- تعیین سبک رهبری مربیان رشته‌های انفرادی منتخب دانشگاه‌های شهر تهران.
۲- تعیین سبک رهبری مربیان رشته‌های تیمی منتخب دانشگاه‌های شهر تهران.
۳- تعیین میزان تنیدگی ورزشکاران رشته‌های انفرادی منتخب دانشگاه‌های شهر تهران.
۴- تعیین میزان تنیدگی ورزشکاران رشته‌های تیمی منتخب دانشگاه‌های شهر تهران.
۵- بررسی ارتباط سبک رهبری و میزان تنیدگی ورزشکاران رشته‌های تیمی منتخب دانشگاه‌های شهر تهران.
۶- بررسی ارتباط سبک رهبری و میزان تنیدگی ورزشکاران رشته‌های انفرادی منتخب دانشگاه‌های شهر تهران.
۷- بررسی ارتباط بین سن و میزان تنیدگی ورزشکاران رشته‌های تیمی و انفرادی منتخب دانشگاه‌های شهر تهران.
۸- بررسی ارتباط بین جنسیت و میزان تنیدگی ورزشکاران رشته‌های تیمی و انفرادی منتخب دانشگاه‌های شهر تهران.
۱- ۵ فرضیه‌های تحقیق
۱- بین سبک رهبری مربیان رشته‌های تیمی و انفرادی دانشگاه‌های شهر تهران اختلاف معناداری وجود دارد.
۲- بین میزان تنیدگی ورزشکاران رشته‌های تیمی و انفرادی منتخب دانشگاه‌های شهر تهران اختلاف معناداری وجود دارد.
۳- بین سبک رهبری و میزان تنیدگی ورزشکاران رشته‌های تیمی منتخب دانشگاه‌های شهر تهران ارتباط معناداری وجود دارد.
۴- بین سبک رهبری و میزان تنیدگی ورزشکاران رشته‌های انفرادی منتخب دانشگاه‌های شهر تهران ارتباط معناداری وجود دارد.
۵- بین سن و میزان تنیدگی ورزشکاران رشته‌های تیمی و انفرادی منتخب دانشگاه‌های شهر تهران ارتباط معناداری وجود دارد.
۶- بین جنسیت ومیزان تنیدگی ورزشکاران رشته‌های تیمی و انفرادی منتخب دانشگاه‌های شهر تهران ارتباط معناداری وجود دارد.
۱-۶ پیش فرض‌های تحقیق
ورزشکاران سؤالها را با دقت و صحت کامل پاسخ داده‌اند.
۱-۷ محدودیت‌های تحقیق
۱- فقط ورزشکاران رشته‌های تنیس روی میز، بدمینتون، والیبال و هندبال مورد پرسش قرار گرفته‌اند.
۲- فقط دانشجویان دانشگاه‌های شهر تهران مورد پرسش قرار گرفته‌اند.
۳- برخی از ورزشکاران رشته‌های مورد بررسی، جهت پر کردن پرسشنامه همکاری نکردند.
۱-۸ تعریف مفاهیم و واژه‌ها
تنیدگی
تعریف نظری
تنیدگی ترجمه واژه «استرس^[۱۰]» در زبان انگلیسی می‌باشد که از لغت لاتین «استرینگر^[۱۱]» به معنی سختی کشیدن، مشتق شده است و در قرن هفدهم برای تشریح سختی یا محنت به کار برده می‌شد. در اواخر قرن هجدهم، این مفهوم دلالت بر فشار، کوشش و سختی‌ای می‌کند که متوجه فرد یا عضوی از اعضا یا نیروهای روانی او می‌باشد (مرادخان، ۱۳۷۲).

به عبارت ساده، تنیدگی حالتی است در روان و تن که ناشی از وارد شدن فشار به روان یا جسم فرد می‌باشد (الوانی، ۱۳۷۲).
تعریف عملیاتی
منظور از تنیدگی در این تحقیق نمره‌ای است که از پرسشنامه‌ی سنجش تنیدگی (ملکی رنجبر،۱۳۷۳) که شامل ۴۳ سؤال است به دست می‌آید.
رهبری
رهبری عبارت است از توانایی نفوذ بر گروهی به منظور رسیدن به هدف یا اهداف (کبیری، ۱۳۷۶).
سبک رهبری
تعریف نظری
الگوی رفتاری فرد است که به هنگام اقدام برای نفوذ در فعالیت‌های دیگران، آن‌گونه که تصور می‌کنند، از خود نشان می‌دهد (هرسی و بلانچارد^[۱۲]، ۱۹۷۷). رهبری با اختصار ترسیم نقشه کار و آگاهی دادن به دیگران در دنبال کردن اهداف می‌باشد. (خبیری، ۱۳۷۲).
تعریف عملیاتی
در این تحقیق سبک رهبری بر اساس سبک‌های پنجگانه مدل چندبعدی رهبری در ورزش بررسی شده، که با بهره گرفتن از پرسشنامه ۴۰ سؤالی مقیاس رهبری در ورزش (L.S.S)، شیوه‌های رفتاری رهبر نسبت به سبک‌های پنجگانه (که در ذیل تعریف می‌شوند)، سنجیده شده است (چلادوری و صالح،۱۹۸۰):
رفتار آموزش و تمرین: به معنای رفتار مربی به منظور بهبود عملکرد ورزشکار به وسیله‌ی تأکید بر تمرین سخت و شدید، آموزش مهارتها و تاکتیکها، روشن نمودن روابط بین اعضا و هدایت و هماهنگی فعالیت‌های اعضای تیم (میانگین سؤالات ۱، ۵، ۸، ۱۱، ۱۴، ۱۷، ۲۰، ۲۳،۲۶ ،۲۹ ، ۳۲، ۳۵، ۳۸ پرسشنامه پیوست ب).
رفتار دموکراتیک: مشارکت ورزشکاران در تصمیم‌گیری‌های مربوط به تعیین اهداف گروهی و روش‌های دستیابی به آن اهداف (میانگین سؤالات ۲، ۶، ۹، ۱۲، ۱۵، ۱۸، ۲۷، ۳۴، ۴۰ پرسشنامه پیوست ب).
رفتار آمرانه: به معنای رفتار مربی با ویژگی تصمیم‌گیری مستقل و اعمال قدرت شخصی (میانگین سؤالات ۲۱، ۲۴، ۳۰، ۳۳، ۳۹ ۳۸ پرسشنامه پیوست ب).
رفتار حمایت اجتماعی: به معنای رفتار مربی با ویژگی‌هایی مانند: نگران بودن در مورد رفاه و آسایش تک تک ورزشکاران، ایجاد جو گروهی مثبت و روابط گرم بین اعضای تیم (میانگین سؤالات ۳، ۷، ۱۳، ۱۹، ۲۲، ۲۵، ۳۱، ۳۶ ۳۸ پرسشنامه پیوست ب).
رفتار بازخورد مثبت (پاداش‌دهی): به معنای رفتاری که مربی ورزشکار را به واسطه عملکرد خوب مورد تشویق و پاداش قرار می‌دهد (میانگین سؤالات ۱۴، ۱۰، ۱۶، ۲۸، ۳۷ پرسشنامه پیوست ب) (چلادوری و صالح، ۱۹۸۰).
ورزشکار
تعریف نظری
فردی است که حداقل در یکی از رشته‌های ورزشی به تمرینات منظم ورزشی، زیر نظر مربی مربوطه می‌پردازد و به دو شکل سازمان یافته (ورزشکاری که تحت پوشش خدمات درمانی فدراسیون پزشکی-ورزشی کشور برای یک سال قرار می‌گیرد و کارت بیمه ورزشی دریافت می کند.) و غیر سازمان یافته تقسیم می‌شود (سازمان تربیت بدنی^[۱۳]).
تعریف عملیاتی
در این تحقیق ورزشکار به افرادی گفته می‌شود که عضو تیم ورزشی یکی از دانشگاه‌های سطح شهر تهران باشد و حداقل هفته‌ای ۶ ساعت در یکی از رشته‌های والیبال، هندبال، بدمینتون و تنیس روی میز فعالیت منظم ورزشی مربوط به آن رشته را داشته باشد.
دانشگاه‌های شهر تهران
کلیه دانشگاه‌های دولتی، آزاد و پیام نور شهر تهران که دارای رشته تربیت بدنی در واحد دانشگاهی خود می‌باشند.
.
فصل دوم

پس در حقیقت طبق این وجه، آن چیزی که به سبب اجماع، منکشف میشود، مسأله موافقت معصوم نیست، بلکه آنکه منکشف میشود، وجود دلیل معتبری است که «استند الیه العلماء بأجمعهم و لم یناقش قیه احد منهم» اگر این طوری باشد دیگر کاری به رأی معصوم و موافقت او ندارد.»^[۱۸۱]
۲-۱-۲-۴-۵-۱- نقد طریقه کشف از دلیل معتبر نزد مجمعین
مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی(ره) میگویند:
«با اینکه این همه کتابهای روایتی در اختیار هست که از زمان های سابق این کتابها نوشته شده، این سؤال برای انسان پیش میآید که چرا این دلیل معتبر گم شده و به ما نرسیده با اینکه در اختیار یکی دو نفر نبوده، در اختیار همه فقها بوده است؟ یک وقت این است که یک روایتی را یک کسی از آنهایی که صاحب این جوامع حدیثی هستند نقل میکند، دیگران نقل نمیکنند. در همین کتب اربعه ما روایاتی که اصحاب این کتب به آن متفرد باشند دیده میشود، روایتی در کافی هست، در تهذیب و استبصار نیست، روایتی در من لایحضر وجود دارد که در کافی وجود ندارد و هکذا اینها هست. بحث این است که اگر مسأله مورد اتّفاق همه علما بود و مستندشان هم یک دلیل معتبر و یک روایت معتبرهای بود، معنایش این است که این روایت در اختیار همه بوده که بر طبقش فتوا دادهاند، آن وقت روایتی که در اختیار صدها فقیه بوده و به آن استناد کرده اند و بر خلاف قاعده بر طبقش فتوا دادهاند چطور میشود این روایت گم شود و به دست ما نرسد؟ اگر از طریق زید نرسید باید از طریق عمرو برسد، از طریق بکر برسد. لذا باور کردن این، یک قدری محل اشکال است.»^[۱۸۲]

امام خمینی(ره) میفرماید امکان عدم تمامیت دلالت آن دلیل معتبر نزد قدما، برای متأخرین نیز وجود دارد:
«یمکن أن یورد على القسم الثالث: بأنّه على فرض کشفه عن دلیل معتبر عندهم؛ لأجل عدم احتمال إفتاء الشیخ قدس سره و أمثاله بدون دلیل و مدرک، لکن لا یُستکشف بذلک تمامیّه دلالته عندنا؛ لاحتمال اجتهادهم ذلک من روایه لو وصلت إلى‏ المتأخّرین لم یتمّ دلالتها عندهم، و أدّى نظرهم إلى‏ خلاف نظرهم، کما وقع ذلک فی کثیر من الاستنباطات، مثل: انفعال ماء البئر بمجرّد ملاقاه النجس عند القدماء؛ للروایات الوارده فی ذلک، و لکنْ المتأخّرون فهموا منها خلاف ذلک.»^[۱۸۳]:
ممکن است اینگونه بر قسم سوم (طریقه کشف از دلیل معتبر نزد مجمعین) اشکال شود که: با فرض کشف دلیل معتبر در نزد قدما و ادّعای اجماع بر اساس آن دلیل معتبر، به این جهت که احتمال فتوای بزرگان فقهای ما بدون دلیل و مدرک منتفی است، تمامیت دلالت آن دلیل و مدرک در نزد متأخرین کشف نمیشود. ممکن است این روایت منشاءً و دلالهً از نظر فقهای آن عصر، تام بوده باشد اما اگر در اختیار متأخرین قرار میگرفت، ممکن بود حداقل از نظر دلالت، در آن روایات مناقشه داشته و نظری مخالف نظر قدما داشته باشند که این امر در بسیاری از مسائل استنباطی پیش آمده است. مثل مسأله نجاست ماءالبئر که این در عصرهای متعدّدی مشهور بوده، لکن متأخرین با دقّتی که در روایات وارده در ماءالبئر داشتند به دست آوردند که ماءالبئر اصلاً اتّصاف به نجاست پیدا نمیکند.
۲-۱-۲-۴-۶- نظریه امام خمینی(ره)
مرحوم امام خمینی(ره) پس از ردّ اجماع دخولی و اجماع لطفی، بهترین راه برای کشف رأی معصوم(ع) را اجماع حدسی از طریق ملازمه عادیه بین قول فقها و نظر امام معصوم میداند:
«و أمّا الحدس برأی الإمام و رضاه- بدعوى الملازمه العادیّه بین اتّفاق المرءوسین على شی‏ء و بین رضا الرئیس به‏- فهو قریب جدّا»^[۱۸۴]:
حدس زدن نظر امام و رضایت ایشان (نسبت به فتوای فقها) با ادعای وجود ملازمه عادیه بین اتّفاق نظر مرؤوسین بر چیزی و رضایت رئیس آنها بر آن امر، بسیار به ذهن نزدیک است.
در جای دیگر میفرماید:
«أنّ القوم ذکروا لاستکشاف قول الإمام علیه السلام طرقاً؛ أوجهها دعوى الملازمه العادیه بین اتّفاق المرءوسین على شی‏ء و رضا الرئیس به، و هذا أمر قریب جدّا»^[۱۸۵]:
فقها برای کشف قول امام معصوم (ع) طرقی ذکر کرده اند که بهترین آنها ادّعای وجود ملازمه عادیه بین اتّفاق نظر مرؤوسین بر چیزی و رضایت رئیس آنها بر آن امر است و این وجه به صحّت نزدیک است.
نکته قابل توجّه اینکه آنچه از ظاهر کلام مرحوم امام(ره) در کتب اصولی ایشان برمیآید، اعتقاد به حجّیت اجماع از طریق ملازمه عادیه یا کشف از دلیل معتبر نزد مجمعین میباشد که به دست ما نرسیده است.^[۱۸۶] البته خود مرحوم امام(ع) یادآور شده است که آنچه از اجماع قدما کشف میشود، تنها وجود آن مدرک و دلیل معتبر است، نه تمامیت دلالت آن. چرا که اجتهاد و فهم قدما برای متأخرین حجّیتی ندارد. امام خمینی(ره) معتقد است که مناط حجّیت اجماع حدس قطعی به نظر امام معصوم(ع) [از طریق ملازمه عادیه] یا کشف از دلیل معتبری است که به دست ما نرسیده است.^[۱۸۷] البته همان طور که گفته شد آنچه در اینجا حائز اهمّیت است، تنها وجود آن مدرک و دلیل معتبر است که اجماع بر اساس آن شکل گرفته اما امکان عدم تمامیت دلالت آن دلیل معتبری که قدما بر اساس آن اجماعاً نظری دادهاند، برای متأخرین وجود دارد که توضیح آن گذشت.
با جستجویی که در آثار فقهی مرحوم امام خمینی(ره) داشتیم میتوان گفت گاهی واژه «اجماع» در ردیف کتاب و سنّت و به عنوان دلیل حکم شرعی به چشم میخورد، مانند:
«حرمه الربا ثابته بالکتاب و السنه و إجماع المسلمین»^[۱۸۸]:
حرمت ربا، بوسیله قرآن کریم و سنّت معصومین (علیهم السّلام) و اجماع مسلمین ثابت است.
«الغصب و هو الاستیلاء على مال الغیر من مال أو حق عدواناً، و قد تطابق العقل و النقل کتابا و سنه و إجماعاً على حرمته»^[۱۸۹]:
غصب، استیلاى عدوانى است بر مال یا حق دیگرى. و تحقیقاً عقل و نقل- از کتاب و سنّت و اجماع- بر حرام بودن غصب، تطابق دارد.
لکن در بیشتر موارد مرحوم امام(ره) ناقل اجماع بوده و آن را از قول بزرگانی همچون سیّد مرتضی، شیخ طوسی، محقّق حلّی رحمهمالله و…. آوردهاند. در ذیل به چند نمونه اشاره میکنیم:

1. 1. «قال فی «الخلاف» فی بیان المنافع المضمونه: «و المثل مثلان، مثل من حیث الصوره، و مثل من حیث القیمه، فلمّا لم یکن للمنافع مثل من حیث الصوره، وجب أن یلزمه من حیث القیمه» ثمّ ادعى إجماع الفرقه علیه»^[۱۹۰]:

شیخ طوسی(ره) در کتاب «خلاف» در بیان منافع مضمونه گفته است: برای مثل، دو مثل در نظر گرفته میشود. مثلی از جهت شکلی و مثلی از جهت قیمت. هرگاه برای منافع مثلی از نظر شکلی وجود نداشت باید مثل آن از جهت قیمت را بپردازد [در واقع باید قیمتش را بپردازد]. سپس شیخ(ره) ادّعا کرده که اجماع مسلمین بر این مسأله است.

2. 2. «قالوا: لو ابتاع شیئین صفقه واحده، و وجد بأحدهما عیباً سابقاً، تخیّر فی ردّ الجمیع، أو أخذ الأرش، و لیس له تخصیص الردّ بالمعیب؛ لإجماع الفرقه و أخبارهم، کما عن «الخلاف» و إجماع الطائفه کما عن «الغنیه»»^[۱۹۱]:

گفتهاند اگر فردی در چیز را در معامله واحدی بخرد و در یکی از آن دو شیء، عیبی بیابد که قبل از معامله در آن وجود داشته، مخیّر است که هر دو را برگرداند یا آنکه هر دو را نگه دارد و ارش بگیرد و نمیتواند فقط مال معیوب را برگرداند به دلیل اجماع شیعه و روایات وارده همانطور که از «خلاف» نقل شده و به دلیل اجماع شیعیان همانطور که صاحب «غنیه النزوع» نقل کرده است.

3. 3. «قال المحقّق فی «المعتبر»: «و فی نجاسه العصیر بغلیانه قبل اشتداده تردّد أمّا التحریم فعلیه إجماع فقهائنا»»^[۱۹۲]:

محقّق حلّی(ره) در کتاب «معتبر» گفته است: نجاست آب انگور بعد از جوشیدن و قبل از شدّت یافتن محل تردید است. امّا در حرمت خوردن آن فقهای شیعه اجماع دارند.

4. 4. «المنی: و هو نجس من الآدمی بلا إشکال و نقل خلاف، بل فی الانتصار إجماع الشیعه الإمامیه على النجاسه، و کذا عن الخلاف»^[۱۹۳]:

منی انسان بدون هیچ اشکال و نقل خلافی، نجس است. بلکه در کتاب «الانتصار» سید مرتضی(ره) و «الخلاف» شیخ طوسی(ره) ادعّا شده که فقهای شیعه بر نجاست منی انسان اجماع دارند.
۲-۱-۲-۴-۷- نقد طریقه حدسی
در نقد طریقه حدسی گفتهاند:
اتّفاق علما در همه اعصار هنگامی که اتّفاق راویان و حاملان حدیث به آن ضمیمه شود موجب قطع به رأی امام(ع) خواهد شد زیرا گفتار راویان احادیث مستند به رأی و اجتهاد شخصی نیست بلکه آنها به شنیدن از امام کفایت میکردند، چه با واسطه و چه بی واسطه. پس چنین اجماعی که متشکل از دو دسته علما و راویان احادیث باشد موجب قطع به رأی امام(ع) است به خلاف اتّفاق علما به تنهایی، چرا که ممکن است تمام آنها در این حکم استناد به اجتهاد کرده باشند و امکان خطا در اجتهاد هم قابل انکار نیست.^[۱۹۴]
با فرض قبول اینکه اتّفاق علما و صاحبان نظر و فتوا عادهً موجب قطع به رأی و نظر امام(ع) میشود باید بگوییم که به دست آوردن اتّفاق علما و فتاوای آنها در یک عصر بسیار مشکل میباشد. پس چطور میتوان از اتّفاق آنها در تمام اعصار و امصار اطّلاع پیدا کرد؟^[۱۹۵]
۲-۱-۲-۵- اجماع تشرّفی
راه دیگر براى قطع به رأى معصوم(ع)، «اجماع تشرّفى» است به این معنا که گاهى براى انگشت‏شمارى از فقیهان عالى‏مقام (مثل مقدّس اردبیلى، بحر العلوم، علامه و …) ممکن است اتّفاق افتاده باشد که به محضر امام عصر(عج) شرفیاب شده و مستقیماً حکم شرعى را از زبان امام(ع) گرفته باشد، ولى در مقام بیان حق مستقیماً نمى‏گوید که من خودم امام(ع) را زیارت کرده و از او پرسیده‏ام (چون به حکم روایات در عصر غیبت کسى حق ندارد ادّعاى رؤیت کند و اگر کرد باید تکذیب شود^[۱۹۶] تا فتح باب نشود و هر آدم غیر صالحى ادعاى ملاقات با امام زمان نداشته باشد.) لذا به صورت اجماع بیان مى‏کند و مى‏گوید: این مسأله اجماعى است.^[۱۹۷] یا رأى امام را به منزله رأى همه فرض کرده و تنزیلاً ادعاى اجماع مى‏کند و یا آراء دیگران را هم دیده و حقیقتاً ادعاى اجماع مى‏کند.^[۱۹۸]
۲-۱-۲-۵-۱- نقد اجماع تشرّفی
اگر ما در کتاب مرحوم مقدّس اردبیلی(ره) (با توجه به مسائلی که در خصوص تشرّف خدمت حضرت حجت(ع) به ایشان نسبت داده شده و با فرض قبول این مسائل) دیدیم که در مسألهای ادّعای اجماع کرده، آیا ادّعای اجماع ایشان میتواند اثر داشته باشد یا خیر؟
پاسخ منفی است، زیرا ایشان نگفته: من که ادّعای اجماع میکنم، منشأ ادّعای من مسأله تشرّف است. ایشان فرار میکرده از اینکه مدّعی تشرف باشد. اگر میخواست میتوانست مستقیماً در کتاب فقهیاش مطلب را کاملاً در میان بگذارد و بگوید این مسألهای بود که فکر من در مورد آن به جایی نرسید و دلیلی هم برایش پیدا نکردم، تشرّف پیدا کردم و مستقیماً از زبان مبارک امام(ع) این رأی را شنیدم. اگر این طور بیان میکرد مشکلی نبود. لکن ایشان از این مسأله فرار کرده و به هیچ وجه نمیخواهد مسأله تشرّف را مطرح بکند.
پس خود ایشان نه اجمالاً و نه تفصیلاً، به هیچ وجه مسأله تشرّف را مطرح نکرده و ما هم یک دلیل قطعی بر تشرّف ایشان نداریم. کتابهایی که شرح حال ایشان را نوشتهاند چنین مسائلی را گفته اند و ما هم تکذیب نمیکنیم برای اینکه ثبوتاً وجهی برای تکذیب وجود ندارد چرا که پیداست که افراد معدود و نادری، دارای لیاقتهای خاصّی هستند که این صلاحیت ثبوتاً در آنها وجود دارد. امّا اینکه اثباتاً بخواهیم روی یک کسی این معنی را پیاده کنیم، دلیل قاطعی بر این مطلب وجود ندارد. بله اگر مدّعی تشرّف بود و آن روایاتی که در رابطه با تکذیب ادّعای تشرّف است در کار نبود، ما از مقدّس اردبیلی(ره) میپذیرفتیم، همانطوری که زراره میگوید: من خدمت امام صادق(ع) رسیدم و این مسأله را پرسیدم و این جواب را شنیدم. امّا با وجود روایاتی مبنی بر منع ادّعای رؤیت امام(ع) در زمان غیبت و تکذیب افراد مدّعی رؤیت، نمیتوان چنین ادّعایی نمود.
پس مقدّس اردبیلی(ره) میماند و فرضاً ادّعای اجماع. خود ایشان هم وجه این اجماع را بیان نکرده و مسأله تشرّف را به میان نیاورده، این یک اجماع منقول به خبر واحد میشود، یعنی ما نمیدانیم که نظر امام را مستقیماً(حسّاً) گرفته باشد، لذا احتمال میدهیم این ادّعای اجماع روی وجوه و مبانی دیگر باشد. بنابراین اجماع تشرّفی اگر موضوع هم پیدا کند، نتیجه عملی بر آن ترتّب پیدا نمیکند و در مقام عمل، نمیتوانیم اثری بر آن مترتّب کنیم.^[۱۹۹]
نتیجه گیری

• تعیین نقاط کلیدی تمرکز مدیران ارشد

• کمک به توسعه برنامه‌های استراتزیک

• تعیین نقاط کلیدی تمرکز در هر مرحله از چرخه عمر پروژه و دلایل شکست پرزه

• ارزیابی قابلیت اتکاد سیستم های اطلاعاتی

• مشخص کردن فرصت‌ها و تهدیدهای سازمانی

• سنجش میزان بهره وری کارکنان

بنا بر این با بهره‌گیری عوامل حیاتی موفقیت، سازمان‌ها میتوانند بر بسیاری از فعالیت‌های مهمی که برای انجام ماموریت سازمانی عضروری میباشند، تمرکز کرده و آن‌ها را درجهت تحقق اهداف، بهبود بخشند.

۲-۲-۲-۷ اهمیت بهره‌گیری از متدولوژی عوامل حیاتی موفقیت
در مدیریت و برنلمه ریزی استراتژیک از گذشته مفهوم هدف در سازمان به‌خوبی شناخته‌شده بود، درحالی‌که تعیین عوامل حیاتی موفقیت امری مبهم و شناخته نشده به نظر میرسید.
اهداف در سازمان ویزگی های خاصی دارندکه آن‌ها را از عوامل حیاتی موفقیت متمایز می‌کنند. این ویزگی ها عبارت‌اند از خاص بودن، قابل سنجش بودن، قابل دستیابی بودن، واقع گرایانه بودن و ملموس بودن. در صورتی که اهداف این ویژگی ها را نداشته باشند، نمی‌توانند مؤثر واقع شوند. اهداف کلی در سازمان به اهداف کوچکتری تقسیم می‌روند تا دسترسی به آن‌ها تسهیل شود.
اهداف و عوامل حیاتی موفقیت بسیار به هم نزدیک اند و از یکدیگر تأثیر می‌پذیرند. برای اینکه سازمان بتواند رسالت خود را به‌خوبی انجام دهد، عوامل حیاتی موفقیت و به تبع ان اهداف، باید محقق شونداگر در سازمان به عوامل حیاتی موفقیت، اهمیت کافی داده نشود، اهداف نیز تحت تأثیر قرار میگیرند و درنتیجه سازمان به رسالت خود دست نخواهد یافت.
از منظر دیگر می‌تواند گفت که عوامل حیاتی موفقیت نسبت به اهداف برتری دارند. اهداف به تنهایی پیشگوی قابل اطمینانی برای قابلیت سازمان جهت تحقق رسالت سازمان نمی‌باشند. علت این است که در بیشتر سازمان‌ها در بهتریت حالت، تعیین اهداف، یک فعالیت شخصی حاصل تصمیمات سیستم مدیریتی می‌باشد و نه یک فعالیت مرتبط با برنامه‌ریزی استراتزیک. بیشتر اوقات اهداف با توجه به قابلیت دستیابی تعیین می‌روند و نحوه کمک آن‌ها به تحقق رسالت سازمانی چندان موردتوجه قرار نمیگیرد. از سوی دیگر در تعیین عوامل حیاتی موفقیت، قابلیت دستیابی، جنبه همسو بودن ان با رسالت سازمانیدرا متاثر نمی‌کند. عوامل حیاتی موفقیت، در این حال که متعکس کننده دیدگاه مدیریتی می‌باشند، متاثر از صنعتی که سازمان در آن در حال فعالیت است، موقعیت سازمان نسبت به رقبا همچنین تاثرات محیطی هست.
به‌عنوان نتیجه حتی اگر سازمان را به رسالت نتواند به اهدافش دست یابد، دستیابی به عوامل حیاتی موفقیت، می‌تواند سازمان را به رسالت نهایی اش نزدیک تر کند. سازمان‌هایی که توانسته اند به اهداف تعیین شده خود دست یابند، ولی در تحقق رسالت خود ناکام مانده اند، ممکن است در تحقق عوامل حیاتی موفقیت خود دچار مشکل بوده اند.
ارتباط میان محیط عملیاتی سازمان و عوامل حیاتی موفقیت، این عوامل را به پیشگوی قابل‌اعتمادی برای قابلیت سازمان جهت تحقق رسالت سازمانی هست. برای درک این مطلب درک منابع مختلف عوامل حیاتی موفقیت، می‌تواند کمک کننده باشد. (کارالی^[۷۷]، ۲۰۰۴).
۲-۲-۳-۱ عوامل حیاتی موفقیت برای توسعه محصول جدید^[۷۸]
کارایی در توسعه محصول جدید می‌تواند در موفقیت سازمان نقش به سزایی داشته باشد. مطابق با دیدگاه پولتن و بارکلی^[۷۹]،"اگر سازمان‌ها می‌توانند تاثیرگذاری شان را در اشاعه محصول های جدید بهبود دهند، پس آن‌ها می‌توانند خط مبنایشان^[۸۰] را دو برابر کنند؛ این زمینه یکی از نواحی مستعد با بیشترین قابلیت برای بهبود است.” به اعتقاد کوپر عوامل حیاتی موفقیت، زیر مجموعه عواملی هستند که به‌عنوان عوامل کلیدی موفقیت در فرایند توسعه محصول جدید ارائه کرده است:
ـ جهت گیری مناسب در بازار
- توجه به بازار
- محور بودن محصول و مشتری-محور بودن آن
ـ تمرکز بر ارائه یک محصول جهان تراز
- در اختیار داشتن یک جهت گیری بین المللی در فرآیندهای طراحی، توسعه و بازاریابی
ـ توجه به فعالیت‌های قبل از توسعه^[۸۱] به معنای تمرین فرایند توسعه محصول و آماده سازی مقدمات برای توسعه پیش از کلید خوردن پروژه اصلی توسعه محصول
ـ تعریف سریع پروژه و محصول؛ این تعریف سریع ملاک پیروزی یا شکست قلمداد می‌شود
ـ ارائه و روانه سازی بموقع محصول در بازار
ـ توجه به ساختار سازمانی مناسب، طراحی و جو سازمانی
ـ اهمیت پشتیبانی مداوم مدیریت ارشد سازمان نه صرفاً به‌عنوان تضمین‌کننده موفقیت در فرایند توسعه بلکه کمک رسان پروژه توسعه محصول جدید (پولتن و بارکلی، ۱۹۹۸).
۲-۲-۳-۲ عوامل مؤثر بر موفقیت فرایند توسعه محصولات جدید
در قسمت‌های قبل، فرایند توسعه محصولات جدید را به‌طور منطقی موردبحث قراردادیم؛ اما همان‌طور که شکل ۲-۱۶- نشان داده‌شده است، عوامل بسیاری در موفقیت این فرایند دخیل هستند. برخی از این عوامل عبارت‌اند از: (پریولت و مکارتی، ۲۰۰۶)

• حمایت مدیریت عالی سازمان به‌عنوان یک عنصر اساسی محسوب می‌شود:‌

شرکت‌هایی که در توسعه محصولات و خدمات جدید به موفقیت دست یافته‌اند دارای یک ویژگی کلیدی مشترک هستند: مدیریت عالی مشتاق و علاقه‌مند که از توسعه محصولات جدید حمایت می‌کند.

• گماردن شخصی به‌عنوان متصدی توسعه محصول جدید:

علاوه بر حمایت مدیریت عالی از توسعه محصول جدید، شرکت‌های موفق به جای واگذار کردن فعالیت‌های توسعه محصول جدید به واحدهایی نظیر مهندسی،‌ تحقیق و توسعه یا فروش که ممکن است تمایل به حوزه وظیفه‌ای خاصی را در توسعه محصول جدید پررنگ‌تر نمایند، از یک مسئولیت مستقل در این زمینه استفاده می‌کنند. این مسئولیت مستقل ممکن است به یک فرد، بخش یا تیم داده شود.
واگذاری فعالیتها به تیم توسعه محصولات جدید که افراد آن از بخشهای مختلف شرکت گردهم آمده‌اند، این امکان را فراهم می‌کند که بهترین ایده‌ها از حیث سودآوری مورد ارزیابی قرارگرفته و در سریعترین زمان ممکن روانه بازار شوند. نکته مهم در اینجا انتخاب افراد وروش مناسب برای این کار است. به‌عنوان مثال استفاده از یک مدیر محافظه کار ممکن است باعث حذف بسیاری از ایده‌ها گردد یا استفاده از کمیته ها ممکن است به بوروکراسی بیانجامد و موفقیت و عدم موفقیت محصولات را به تأخیر اندازد

• نیازهای بازار باید فعالیت‌های تحقیق و توسعه را هدایت کنند:

از مرحله شکل‌گیری ایده تا تجاری‌کردن آن، متخصصان تحقیق و توسعه، افراد عملیاتی و کارکنان بازاریابی باید با یکدیگر همکاری کنند تا امکان‌سنجی ایده‌های جدید را مورد ارزیابی قرار دهند. آن‌ها با روش های مختلفی نظیر ارتباطات رو در رو، استفاده از پست الکترونیک یا وب سایت، کنفرانس تلفنی و دیگر تکنولوژی‌ها می‌توانند با یکدیگر ارتباط داشته باشند. راه های مختلفی برای به اشتراک گذاشتن ایده‌ها وجود دارد. مسلماً نمی‌توان انتظار داشت که یک مدیر بازاریابی برنامه بازاریابی بسیار مناسبی را برای محصولی که شرکت به راحتی نمی‌تواند تولید کند یا اصلاً تولید آن سودآور نباشد، تهیه کند. همچنین نمی‌توان انتظار داشت که کارکنان واحد تحقیق و توسعه به توسعه تکنولوژی یا محصولی بپردازند که پتانسیلی در شرکت یا بازار نداشته باشد. بنابراین تعادل بین واحدها برای موفقیت در توسعه محصولات جدید ضروری است؛ اما در اینجا باید به این نکته توجه داشت که شرکتهای موفق همکاری فعالیت‌های واحدهای مختلف را با محوریت واحد بازاریابی و باهدف کسب رضایت مشتری و سودآوری فراهم می‌کنند.
شکل ۲-۱۶- عوامل مؤثر بر موفقیت فرایند توسعه محصولات جدید
انتقاد مؤثر به فعالیت‌های منظم
برنامه جامع
بازاریابی
درک روشنی از نیازهای مشتریان
تیم بین
وظیفه‌ای
حمایت
مدیریت عالی
موفقیت محصول جدید
مبناهایی برای افزایش ارزش مشتری

۶۵/۴۰

مأخذ: نتایج تحقیق
نتایج نشان میدهد بیشترین میزان حاشیه بازاریابی در حالت فروش محصول به سلف خر و کمترین مقدار آن زمانی است که محصول مستقیم به خرده فروشی یا مصرفکننده فروخته شود. ضریب هزینه بازاریابی۴۶/۵۴ درصد محاسبه گردید که نشان دهنده سهم عوامل بازاریابی در قیمت نهایی پرتقال است. این ضریب نشان می دهد حاشیه بازاریابی ۴/۵۴ درصد از قیمت پرداختی مصرف کننده بوده است، با توجه به جدول چنانچه باغدار در عملیات بازاریابی مشارکت نماید، پس از کسر هزینه های بازاریابی از قیمت دریافتی باغدار، قیمت خالص دریافتی باغدار برای هر کیلوگرم محصول بدست خواهد آمد که با کسر آن از قیمت پرداختی مصرف کننده حاشیه بازاریابی محاسبه گردیده است.

میانگین ضریب هزینه بازاریابی عمده فروشی پرتقال در این مطالعه ۷/۲۶ درصد برآورد شده است، این نشان میدهد نزدیک به ۲۷ درصد از قیمتی که مصرف کننده برای هر کیلو محصول پرتقال پرداخت میکند عاید عمده فروشی میگردد. باتوجه به این نتایج، قدرت چانه زنی در میان عمده فروشان و سلف خران بیش از تولیدکنندگان بوده و عوامل بازار در سطوح عمده و خرده فروشی بیشتر از حرکت قیمت ها سود می برند.
۴-۲-۴- نتایج کیفی
در بررسیهای میدانی انجام شده طی چند ماه از تولیدکنندگان محصولات پرتقال شهرستان محمودآباد، با بهره گرفتن از پرسشنامه به عنوان ابزار جمع آوری اطلاعات نتایج به شرح زیر بدست آمده است. در صورت عدم انجام درجه بندی، نحوه فروش ۱۰۰% باغداران به صورت فله بوده است، و در صورت انجام عمل درجه بندی پرتقال، ۶۱/۶۷% این عمل را پس از برداشت در همان پای درخت، ۱۴/۲۹% در انبار و ۴۱/۲% نیز هم در پای درخت و هم در انبار انجام میدهند. با توجه به این که فقط ۱۵% تولیدکنندگان در این مطالعه از انبار برای فروش محصول استفاده کردند، از این تعداد، ۵/۸ درصد هر دو ماه یکبار، ۵ درصد بیشتر از هر دو ماه یکبار، ۷/۰ درصد هر ۴۵ روز و ۸/۰ درصد هر یک ماه یکبار درجه بندی محصول را در انبار انجام میدهند.
۸/۹۰ درصد درجه بندی محصولات پرتقال شهرستان بر اساس انداره میوه، ۹/۳ درصد بر اساس مزه و ۳/۵ درصد بر مبنای تیپ محصول صورت میگیرد. حداکثر فروش و انتقال محصول بصورت زیر بوده است:
۳/۴۳ درصد در ماه آذر و ماقبل آن، ۳/۴۳ درصد در دی ماه و ۴/۱۳ درصد باغداران در ماه اسفند پرتقال خود را به فروش رساندند. در مورد نحوه حمل بار توسط وسیله نقلیه، ۸/۲۳ درصد بصورت روباز، ۸/۲۰ درصد بصورت پوشیده با چادر و ۴/۵۵ درصد در زمینه حمل بار اقدامی نکرده بودند.
مهمترین مقاصد فروش محصولات پرتقال شهرستان در سه حالت عنوان شده که شامل تهران و توابع با ۸/۲۴ درصد ، بازارهای داخلی استان با ۷۰ درصد و شهرستانهای دیگر با ۲/۵ درصد بوده است.
در صورت عدم انجام انبارداری محصول (که شامل ۸۵ درصد باغداران می باشد)، ۴۱/۸۰ درصد تولید کنندگان فروششان در سر باغ و ۵۹/۴ درصد محصول را به طریق دیگری به فروش میرسانند.
با توجه به انجام عملیات انبارداری توسط ۱۵ درصد باغداران مورد مطالعه، ۷/۱۳ درصد دارای انبار شخصی و ۳/۱ درصد از انبار یا سردخانه دیگران بصورت اجاره ای استفاده میکردند. همچنین برای ۵/۸ درصد از این باغداران زمان ماندن محصول در انبار تا دو ماه، ۴/۵ درصد بیشتر از دو ماه و ۱/۱ درصد تا یک ماه بوده است. متوسط نگهداری محصول در باغ برای تمامی تولید کنندگان در این مطالعه کمتر از یک هفته پس از برداشت بوده است. فاصله بین وارسی میوه ها در انبار و جداسازی میوه های فاسد از میوه های سالم در بین باغدارانی که از انبار استفاده کردند، ۶/۸ درصد هر یکماه، ۴ درصد بیشتر از یکماه، ۳/۱ درصد هر سه هفته و ۱/۱ درصد هر دو هفته یکبار میباشد.
جدول ۴-۳۶: توزیع فراوانی شکل فروش محصولات پرتقال شهرستان محمودآباد

شکل فروش

فراوانی

درصد

سر باغ به صورت آماده در جعبه

۶

۳

فروش به همان صورت در بازار داخل

۶۷

۵/۳۳

صادر به همان صورت به خارج

۰

۰

قبل از رسیدن میوه بر روی درخت

۷۱

۵۰/۳۵

پس از رسیدن سردرختی بر روی درخت

۴۰

۲۰